Şalvar Davası (1983) Kartal Tibet

Şalvar Davası (1983) Kartal Tibet : Filmin açılışında şehirli modern giysiler içerisinde bir kadın, kahvehane önünde kendisine hayran bakan erkeklere dönmüş konuşmaktadır. Evlenip şehre göç eden Elif, kocası vefat edince köye geri dönmüştür. Erkek mekanı olarak bilinen kahvehaneye karşı böyle bir tavır, kadının erkeklere meydan okuduğunu, onları umursamadığını gösterir. Elif'in gözünde kahvehanenin (düz de-ğişmece olarak köyerkeklerinin) bir değeri yoktur. Kahvehane, erkekle özdeşleşmiş bir mekandır. Elif'in söylemiyle 'kahvehane iş yaramaz, zavallı erkeklerin vakit geçirdiği bir yer' dir.

Elif'in giyimi, süsü, dedikodusu hep kahvehanede yapılır; tümü evli olan erkekler "harama uçkur çözmeye" niyetlenirler. Kahvehanenin buradaki işlevi, erkeklerin kendi aralarında mahrem konuşma konularına ışık tutucu niteliktedir. Elif, kahvehaneyi bir eğitim yeri olarak kullanmaya çalışır: Aile planlamasıyla ilgili bilgileri kendisi kahvehanede anlatmaya çalışır. Erkekler, kendi mekanlarında bulunmanın verdiği güçle birbirlerinden destek alarak alay ederler, Elif'i güçsüz bırakırlar. Kadınların karşı tavır olarak kendi istekleri olana kadar evi terk edip Elif'in evine yerleşmeleri, erkekleri, ortak mekanı olan kahvehanede toplanıp ortak karar almaya zorlar. Ne yapacaklarına köy ağası başkanlığında karar verilir. Kadınlarla anlaşmak için iki taraf yine kahvehanede buluşulur. Bu filmde kahvehanenin, kadınlar haklı da olsa -erkeklerin birbirlerine sahip çıktığı, çıkarlar doğrultusunda 'tarafsız ortak mekan' olarak konumlandırıldığı görülmektedir. Kadınların aralarında buluş-ma yeri ise köy meydanıdır. Ortak bir mekanları olmaması, kültürde kadın umursamazlığının, kadına verilen değerin altını çizmektedir. Erkeklerin mahrem yaşamlarıyla ilgili her türlü bilgiyi kahvehaneden edinmeleri, eğitimsizliklerinin düzeyine bir göstergedir. Kahvehane, erkeklerin bir arada oldukça güç buldukları bir kuvvet üretim karargahı olarak sunulmaktadır. Tek tek eylemlerinde eğitilmiş kadınlarla başa çıkamadıkları görülür: Her şeyin başı eğitimdir; köylerde eğitim kahvehanelerde başlamalıdır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp