Kahve Çekirdeğinin İmge Olarak Kullanılması

Kahve Çekirdeğinin İmge Olarak Kullanılması : Kahvenin hammaddesinin çekirdek olması da şiirlere konu edilmiştir. Genellikle, mey ve meyhane merkezli gelişen içecek imgesi, kahvenin yaygınlaşmasıyla arka planda kalmış olmalı ki 16. yüzyıl şairi Muhiti:

Bün dahı hora geçse ne ola kahve-hanede
Her nesnenün çekirdeği çıktı zamanede

beytinde, mey ve meyhane karşısında kahve ve kahvehanenin yaygınlaşmasını, içki kültüründe bir bayağılaşma olarak görür ve kahvenin çekirdek (bunr'ten elde edilmesini, "cılkı çıkmak" deyimini çağrıştıracak bir şekilde ve alaycı bir üslupla şiirine konu edinerek yeni bir imge kurgulaması yapar.

Bazı şairler, yerleşik mey kültürüne alternatif olarak gelişen kahve kültürüne karşı küçümseyici bir tavır geliştirirken "çekirdek" anlamına gelen "bün" kelimesi ile "aptal, anlayışsız, zevksiz" anlamına gelen "bön" kelimesi arasında ilişki kurarlar. Cemali. Şu beytinde şarap içmekle kahve içmeyi karşılaştırır ve şarapla ilgili övücü bir ifade kullanırken kahve içenleri "bön" olmakla itham eder:

Cam u gül-fam-ı musaffa var iken rindana
Yakışır bön dersem kahve içen yarana

Şairi belli olmayan şu mısralarda da gene şarap yerine kahve içenlerin "bön" olduğu söylenir:

Şunlar ki cam-ı bade-i gülgündan el çekip
Tiryakilere hem-ser olup düştü kahveye
Bir kırmızı yanaklı duhteri koyup
Meyl etti bönlük ile bir kara kahbeye

Bir başka şair de şarap dururken kahve isteyen birinin bönlü-ğünü itiraf edişini dile getirir:

"Bir kahve" dedikse beyim azurde-dil olma
Bakma yüzümuz karasına bönlüğümüz vardır.