Osman Müftüoğlu Yorgunlukla Savaşta B12
Osman Müftüoğlu Yorgunlukla Savaşta B12 : YAŞAMSAL FONKSİYONLARIN YAPI TAŞI
B12 vitamini, beynin ve sinir sisteminin en önemli yapı taşlarından biridir. Bu değerli vitamin kan yapımından da sorumludur ve kansızlığın ilk belirtileri, halsizlik ve yorgunluktur. Bu şikâyetler söz konusu olduğunda ilk akla gelen B12 eksikliği olmalıdır. Bu değerli yapı taşı folik asitle kol kola vererek, kan hücrelerinin DNA yapılarının oluşmasına önemli katkılarda bulunur. Bu yüzden, B12 eksikliğinin tehlikeli ve ağır anemi vakalarına yol açabileceğini unutmayın.Günümüzde giderek artan B12 eksikliğinin en önemli nedeni, eskisine kıyasla daha az hayvansal gıda tüketmemizdir. Hızlı hayat tempomuz içinde bol bol cips, kraker, bisküvi ve gofret yiyoruz.
Bunların hiçbirinde B12 vitamini yoktur. Sadece, şekerli, unlu gıdalar, tahıl ürünlerinde değil bakliyat, sebze ve meyvelerde de bu vitamine rastlayamazsınız. Aslında, insan vücudu B12 üretiyor, fakat bu işlem kalın bağırsakta gerçekleştiği için kendi ürettiğimizden faydalanamıyoruz. Bu nedenle, yaşamsal fonksiyonlar için son derece önemli olan bu vitamini hayvansal gıdalardan karşılamak zorundayız.Tekrar altını çiziyorum; B12 olmadan yaşamımızı sürdüremeyiz. Vücut bu vitamini gıdalar ya da besin takviyesi şeklinde alır ve karaciğerde depolar. Vücut ne zaman B12’ye ihtiyaç duysa, karaciğerdeki depo devreye girer.
VE JETARYENLİK: TEHLİKELİ BİR MODA
Son yıllarda vejetaryenlik hızla yayılıyor. Sayıları giderek artan vejetaryenler gururla, “Ağzıma et sürmem,” diyorlar, ama sağlıkları açısından tehlikeli bir kumar oynuyorlar. Hele hele hiçbir hayvansal gıda tüketmeyen,süt, peynir, yoğurt, yumurta gibi besinlere el sürmeyen yeganların durumu daha da vahim. Üzgünüm, ama böyle bir beslenme düzeninin B12 vitamini eksikliğine yol açmaması imkânsız; bu yüzden kansızlık, huzursuzluk, depresyon, yorgunluk ve unutkanlık gibi birçok probleme hazırlıklı olsunlar.Bu yüzden, eğer vejetaryenseniz en azından ılımlı bir beslenme düzenini seçmenizi öneriyorum. Et yemiyorsanız, en azından yumurta, süt ürünleri, mümkünse de balık yemeye çalışın. Kırmızı et ve tavuk dışındaki hayvansal gıdaları tüketseniz bile, demir eksikliği problemi ile karşı karşıya kalmanız kaçınılmaz. Çünkü ete kırmızı rengini veren demirdir ve bu önemli mineral tavuk ve balıkların sadece sırt bölümündeki siyah kısımlarda bulunur.
MADALYONUN DİĞER YÜZÜ
İlaçlar, sağlık sorunlarınızı çözmek için vardır. Ama maalesef bazen yarar kadar zarar da verebilirler. Bu yüzden bir ilacı uzun süre kullanmanız gerekiyorsa dikkatli olmakta ve ilaç hakkında daha detaylı bilgi edinmenizde fayda var.Mesela, söz konusu B12 vitamini olduğunda, bu önemli yapı taşının eksikliğinin nedeni kullandığınız ilaçlar da olabilir. Mide asidini alan ilaçlar B12 emilimini de durdurur. Bu yüzden mideniz her kaynadığında ilaca sarılmayın. Hele her sabah aç karnına yuttuğunuz mide ilaçları, mide asidini tamamen yok eder. Dolayısıyla, B12 vitamini emilemeden bağırsakları terk edip gider. Kanser ve ülser gibi bazı mide hastalıkları da B12 emilimini sekteye uğratıyor.Ayrıca, metabolik sendrom ya da insülin direnci için bir süredir kullandığımız metformin içeren haplar etkili ve faydalı olsalar da, bilinçsiz kullanıldıklarında B12 vitamini eksikliğine yol açıyorlar.
KALİTELİ YAŞLANMAK İÇİN
Yaşlılık, bütün hayatınızı temize çektiğiniz harika bir dönemdir. Bu değerli zaman dilimini mutsuz ve sorunlu geçirmeniz ciddi bir kayıptır. Yaşlılıkta B12 eksikliği kendiliğinden oluşan doğal ve beklenen bir durumdur. Nasıl cildiniz kırışıyor, saçlarınız beyazlıyorsa, mideniz de eski marifetlerini kaybeder ve B12 emilimi için gerekli olan maddeleri üretemez hale gelir. Dolayısıyla yaşlılığa bağlı yorgunluk, unutkanlık ve uyku sorunları artar.Çoğu insan gibi biz hekimler de hata yapabiliyoruz ve bize yorgunluk, halsizlik, unutkanlık şikâyeti ile başvuran hastaları, “Yaşlılıkta bunlar normaldir,” diyerek geri gönderiyoruz. Bunun yerine basit bir kan testi yaptırarak kandaki B12 değerine baktırsak, o insanın yaşam kalitesinde büyük bir fark yaratabiliriz. Bu vitaminin eksikliği, iki üç aylık bir B12 enjeksiyonu kürü ile giderilebilir. Vücudu B12’ye doyurduğunuzda, beyin, beden, karaciğer ve sinir sistemi bir oh çekip çiçek gibi açar. Bu yüzden, hangi yaşta olursanız olun, özellikle kronik hale gelmiş yorgunluk ve halsizlik problemi yaşıyorsanız, B12 eksikliği ihtimalini göz ardı etmeyin. Bazen, çözümü son derece basit olabilecek sorunları kader gibi algılamayın.
BEBEĞİNİZİN B12 DEPOLARINI DA DÜŞÜNÜN
Yukarıda da belirttiğim gibi, B12 vitamini sinir sistemi fonksiyonları için çok önemli bir yapı taşıdır. Bu vitamin olmadan, hücreler arası bilgi aktarımı için gerekli olan asetilkolin isimli madde üretilemez. B12, sinir sistemini çevreleyen kılıfın üretiminde de rol oynayarak dayanıklılığını artırır. Sinir sistemini koruyan bu kılıf bozulduğunda elimiz, ayağımız uyuşur, karıncalanır ve kramp girer.B12 eksikliğinin hafıza, odaklanma ve öğrenme fonksiyonlarını da olumsuz etkilediğini belirtmiştim. Bu özelliği nedeniyle çocuklar, yaşlılar ve hamilelerde ön plana çıkıyor. Hamilelik sırasında yoğurt, ayran, kefir, et, tavuk, yumurta gibi hayvansal gıdalar tüketerek bebeğinizin B12 depolarını koruma altına almaya özen gösterin. Bu vitaminin eksikliği yeni doğan bebeklerde gelişme bozukluğuna neden oluyor. Okul yıllarında odaklanma, konsantrasyon bozukluğu ve dersleri algılama güçlüğü olarak kendini gösteren B12 eksikliği, çocukların okuldan soğumalarına bile neden olabiliyor.
NE ZAMAN TAKVİYE ALMALI?
Diyelim ki bir süredir fazla hayvansal gıda tüketmiyorsunuz, diyetinizde bu vitaminden zengin kaynaklara yeterince yer vermiyorsunuz, her koşulda B12 eksikliği birdenbire ortaya çıkan bir problem değildir. Siz farkına varmadan, zaman içinde, yavaş yavaş gelişir. Çünkü vücudunuzun hali hazırda olan B12 deposu, yaklaşık 400-500 güne kadar ihtiyacınızı karşılamaya yeterli olacaktır. Bu vitaminin eksikliği yüzünden oluşan sorunlar en az bir sene sonra kendini göstermeye başlar.Basit bir kan testi ile vücudunuzdaki B12 değerini öğrenmek mümkün. Eğer bu değer 300’ün altında ise hemen bir önlem almanızı tavsiye ediyorum. B12 değeriniz 500 ve üzeri ise rahatlayabilirsiniz. Ben, B12 değerini en az 750-1000 arasında tutmanız taraftarıyım.
Eğer mide veya bağırsağınızda B12 emilimine engel olacak bir hastalığımız yoksa, B12’yi hap olarak ağızdan alabilirsiniz. Eğer emilimi etkileyen bir problem varsa, B12 enjeksiyonu yaptırmanızı öneriyorum.‘B12 enjeksiyonu kilo yapar,’ diye bir efsane kol geziyor. Bu doğru değil. Ciddi demir ya da B12 eksikliğiniz varsa, buna bağlı olarak iştahsız, isteksiz, zayıf ve bitkin olursunuz. Bu eksiklik yerine konduğunda, kapanmış olan iştahınız açılır. Yani B12 iştahınızı açmaz, iştahınız sadece normale döner. Ayrıca düşünülenin tam aksine, B12 zayıflamanıza yardımcı bile olur. Birçok zayıflama merkezinde, ayda bir ya da iki defa B12 iğnesi yapılır, çünkü bu vitamin karbonhidratların yakılmasını hızlandırır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
