Üzerlik

ÜZERLİK (peganum harmala)

Sedefotugillerden beyaz çiçekli bir bitki ve bu bitkinin olgun ve dolgun tohumlarına verilen isimdir. Yaprakları söğüt yaprağı gibidir. Tohumları yuvarlak kapçıklar içinde, susamdan büyük, küçük nohut hacminde kırmızıya çalar, siyah renkli ve hafif acı lezzetli, çabucak dağılır, kokusu ağır ve uzun müddet bozulmadan bekleyebilir niteliktedir. Tohumu, kökü ve yağı hekimlikte kullanıldığı gibi; siyah ve kırmızıya çalan boya özelliğinden dolayı boya sanayiinde de kullanılmıştır.

Özellikleri:
Üzerlik hararet verici, ağrı kesici, kusturucu, uyutucu, cildi güzelleştirici, temizleyici, terletici, şişmanlatıcı özelliklere sahibdir. Tütsü maddesi olarak ta kullanılır. Hararet verici özelliğinden dolayı vücuttaki kalın ve kaygan karışımları yakar ve idrarla birlikte dışarı atar, kanı temizler ve tabiatı yumuşatır.

* Eğer üzerlik tohumu toz haline getirildikten sonra bal veya şerbet yahut safranyağı ile karıştırılarak alınırsa, göz zayıflığına karşı faydalıdır. Üzerlik tohumu bağırsak kurtlarını düşürür, idrar ve adet kanamasını ve sütü çoğaltır, cinsel istek ve arzuyu da tahrik eder. Üzerlik tohumunun kaynatılmış suyu cilde sürülür veya içilirse; felç, yüzfelci, uyuşukluk, buruşukluk, siyatik, kulunç, bel ağrısı, mafsal ağrıları, sar'a, sarılık, siroz, adele gevşemesi, asabi hastalıklar, başağrısı, yorgunluk, kazıklıhumma ve bağırsak ağrılarına karşı faydalıdır. Kapalı gözenekleri de açar, göğsü ve akciğerleri temizler, böbrek ve mesane hastalıklarına karşı da faydalıdır.

* Eğer üzerlik tohumu tatlı su ile yıkanır, sonra dövülüp ezilir, daha sonra sıcak su içinde bal ve susamyağı ile kaynatılıp içilirse, kusturmak suretiyle mideyi, göğsü, başı ve vücudun üst bölgelerini balgamdan ve kötü artıklardan temizler. Eğer bal ve şekerle kaynatılır, otuzgün devamlı olarak içilirse; nefes darlığını, müzmin sar'ayı ve başağrısını iyileştitrir. Eğer onikigün devam edilirse, siyatik ağrısını keser. Eğer tohumu turpsuyu veya zeytinyağı içinde kaynatılıp kulağa dmlatılacak olursa, kulaktaki ağırlığı ve çınlamayı giderir ve işitmeyi kuvvetlendirir. Eğer göze sürme gibi çekilirse, göze gelen perdeye ve göz iltihabına karşı faydalıdır.

* Üzerlik sirke ile kaynatılıp zayıf organlar üzerine sürülürse, kuvvetlendirir. Eğer saça sürülürse siyahlaş-tırır, uyuşukluğu giderir. Eğer zeytinyağı ile kaynatılır ve belli bir süre devam edilirse, verem ve karaciğer hastalıklarına (sarılık ve siroz gibi) faydalıdır. Yan etkisi ekşinar, elma veya sirke ile yapılmış bal şerbeti ile giderilir.

Uzerlikyağğı veya suda kaynatılarak elde edilen suyu, burundan damlatılacak olursa, göz kızarmasına karşı faydalı olduğu gibi, nezleyi de keser.

Üzerlikyağı:
Üzerlikyağının çıkarılması, hardalyağının çıkarılması gibidir. Üzerlikyağı vücuda hararet vericidir, dimağın etrafındaki tabakalardaki tıkanıklığı açar, burundan damlatıldığı zaman ağrı ve sızıyı giderir. Üzerlik cilde sürülüp ovuşturulduğu zaman; felç, yüzfelci ve sara hastalıklarına karşı faydalıdır.
Omurgalar üzerine sürüldüğünde his ve harareti kuvvetlendirir, sinirlerde, bağlarda meydana gelen ağrıları çözer, soğuk özellikli mafsal ağrılarına, siyatik, uyuşukluk ve titremeye karşı da faydalıdır.

Üzerlikyağı ile lavman yapılırsa, soğuk özellikli böbrekleri ısıtır, soğuk özellikli siyatik hastalığına, uyuşukluğa ve titremeye karşı da faydalıdır.

Kaynaklar:
el-Mutemed s 92. 174: Tezkire 1/121 C Müfredatü'l-Edviyye 1/14. 114: Müntehabü't-Tıbbı'n-Nebevî li EJbî Nuaym ir. 55b.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp