Zayıflatıcı Beslenme
"Alternatif diyet" olarak tanıtılan zayıflatıcı beslenme programları dengeli beslenmeyi sağlayamadıklarından belirli sakıncaları vardır.
• Antoine rejimi - Her gün farklı besin tüketmeye ve besinler sırasında sıvı alma yasağına dayanır. Genellikle beslenme programı şu sırayı izler: Pazartesi yeşillik, salı et, çarşamba yumurta, perşembe süt, cuma balık, cumartesi meyve, pazar serbest.Bu rejim besinlere karşı bıkkınlık yaratarak iştahın hızla azalmasını hedefler. Başlıca sakıncası besin dengesinin 24 saat yerine 6 güne dağıtılmış olmasıve vücudu temel besinlerden uzun sürelerle yoksun bırakmasıdır.
• Donald G. Cooley rejimi - Protein bakımından zengin düşük kalorili bir rejimdir. Vücudun temel gereksinimlerini büyük ölçüde karşılar. Her üç öğünde de önemli miktarda protein alınır. On günden fazla uygulanmaması gereken Cooley rejimi yaklaşık 4-5 kg verilmesini sağlar. Örnek olarak bir günlük yemek listesi: Sabah kahvaltısında2 fincan şekersiz ve sütsüz kahve ya da limonlu çay, 3-4 taze kayısı ya da pişmiş meyve. Öğle yemeğinde 125 gr yağsız ızgara dana eti, soyulmuş iki adet domates, yarım bardak yağsız süt. Akşam yemeğinde bir bardak sebze suyu, 100 gr yağsız biftek, hıyar, domates ve radika salatası.
• Jokey rejimi - İlk gün kızarmış bir tavuk yenir. Bunun dışında ne katı, ne sıvı hiçbir şey alınmaz. İkinci gün ızgarada pişmiş fileto biftek istendiği kadar yenir. Bunun dışında hiçbir katı besin alınmaz. Yemeklerden iki saat sonra ve günde en fazla üç bardak olmak üzere yalnızca ıhlamur, papatya ve nane çayı içilebilir. Üçüncü gün sakarinle tatlan- dırılabilen kahve ya da süt en az birer saat arayla içilebilir. Son derece ağır olan jokey rejimi yalnızca üç gün uygulanmalıdır.
• Zen rejimi - Batı'da son yıllarda moda olan bu rejim, Doğu kültürüne artan ilgiyle birlikte tanınmıştır. Çin felsefesiyle sıkı sıkıya ilişkilidir. Bu rejimde besinler, hemen her konuda olduğu gibi yin ve yang olarak ikiye ayrılır. Bunlardan ilki "genişletici", İkincisi ise "kısıtlayıcı" sayılır. Yin'e sofra şekeri, baklagiller ve meyveler, yang'a. tahıllar girer. Zen rejimi yalnızca uuharda pişmiş ve bitkisel yağlarla tatlandırılmış tahıllara izin verir. Protein oranı düşük bu tür bir rejim önemli ölçüde güç kaybına ve halsizliğe yol açar. Bu rejimden kaynaklanan besin eksiklikleri, kabızlık ve yorgunluğun giderilmesi oldukça zordur.
• Linn rejimi - Protein ağırlıklı bir rejimdir. Temel olarak meyve sulu sütle alınacak günlük 200-300 kalorilik enerjiye dayanır. Aynca 200 gr yeşil sebze (ek 60 kalori) ve vitamin-mineral desteği alınabilir. Son derece ağır olan bu rejim hızla zayıflamayı sağlasa bile beslenme bozukluklarına yol açar. Yalnızca denetim altında ve sağlığı böyle bir rejimi kaldırabilecek kişilerde uygulanmasına izin verilmelidir.
• Greyfurt rejimi - Sabah kahvaltısı: Şekersiz yarım greyfurt, isteğe göre pişmiş iki yumurta, iki dilim yağsız pastırma, sütsüz kahve ya da çay. Öğle yemeği: Yarım greyfurt, unsuz ve sossuz olmak koşuluyla istendiği kadar ve isteğe göre pişirilmiş et, yeşil salata, şekersiz ve sütsüz çay ya da kahve. Akşam yemeği: Yarım greyfurt, sossuz ve unsuz olmak koşuluyla istendiği kadar ve isteğe göre pişirilmiş et ya da balık.
Yatmadan önce acıkılırsa bir greyfurt suyu ya da bir bardak yağsız süt içilebilir.Greyfurtun rejimde kullanılmasının hiçbir bilimsel açıklaması yoktur. Greyfurtun rejim yaparken yararları üzerine öne sürülen görüşler ticari amaç dışında bir anlam taşımaz. Greyfurtun potasyum ve C vitamini bakımından zengin olması zayıflatıcı olduğu anlamına gelmez. Ayrıca yağ yakıcı etkisi olduğu da hiçbir bilimsel temele dayanmamaktadır.
• Karbonhidrat rejimi - Bu rejim için önerilen listelerden biri örnek olarak alınmıştır. Sabah kahvaltısı: Bir limon sıkılarak hazırlanan limonata, isteğe göre pişirilmiş iki yumurta, süt kreması ve sakarinle birlikte kahve ya da çay. Öğle yemeği: Alkollü sert bir içki, tavuk, büyük bir parça biftek, tereyağlı yeşil fasulye, peynir, 20 gr ekmek, sakarinli kahve. Akşam yemeği: Alkollü sert bir içki, tereyağlı alabalık, kuzu kızartması, tereyağlı kuşkonmaz, salata, peynir, 20 gr ekmek, yarım şişe şarap, sakarinli kahve.Bütün bu "Tanrı nimetleri" yalnızca 59,8 gr karbonhidrat içerir.
Rejimin dayandığı bilimsel temeli de bu oluşturur. Ne yenirse yensin, her besin içerdiği karbonhidrat miktarına göre denetlen- melidir. Bunun dışında beslenme isteğe göre serbestçe düzenlenebilir. İstendiği kadar tereyağı, et, alkol alınabilir. Bu beslenmeyle ekmek, makama, pirinç, patates, unlu yiyecekler ve sebzeler neredeyse tamama yakın bir düzeyde azaltılmakta, yeşillikler ve meyve de önemli ölçüde kısıtlanmaktadır. Uzmanlara göre kan şekerinin düştüğü ve kanda kolesterolün aşın yüksek olduğu durumlarda kesinlikle uygulanmaması gerekir. Ketoz (kanda keton cisimciklerininartması) kaçınılmaz biçimde ortaya çıkabilir. Ketozlu hastanın görünürde bir sağlık sorunu yoktur. Üstelik rahatsız edici açlık duygusunu ortadan kaldırarak kişiye zindelik duygusu verebilir.
Ama ketoz, karaciğerin işlevlerini bozan tehlikeli bir oluşumdur. Dahası bu rejim kanda kolesterol, yağ ve ürik asit düzeyinin tehlikeli biçimde yükselmesine yol açar.
• Patates rejimi - En çok 1.000 kalori almayı öngören bu rejim tek bir besinin tüketimine dayanır. Uygulama süresi 36 saattir. Haftada bir kez uygulanır. Saat 8.00’de bir çay kaşığı şekerle tatlandırılmış bir fincan kahve, 9.00- 13.00 arasında bir bardak maden suyu, 13.00'te kabuklu olarak suda haşlanmış, limon ya da sirkeyle tatlandırılmış, tuzsuz patates (genellikle 1/2 kg). 14.00-20.00 arasında 1-2 bardak ma- densuyu, 20.00'de daha önce belirtilen miktarda ve aynı biçimde hazırlanmış patates alınır. Aynı program ertesi gün saat 20.00'ye değin uygulanır.Bu biçimde uygulanan rejim pek zararlı değildir. Çünkü haftada 36 saatle sınırlıdır. Ama zayıflatıcı sonuçlan son derece rastlantısaldır. Hastanın 10- 20 kg vermesinin gerektiği durumlarda pek bir sonuç vermez.
• Domates ve ananas rejimi - Rejim 8-10 gün sürer. Domates çiğ olarak ve kabuklarıyla, ama çekirdekleri çıkarılarak yenir. Pazartesi, Çarşamba, Cuma, ve Pazar günleri şu program uygulanır: Sabah kahvaltısı: 200 gr domates, yanın limon suyu, tuz, biber, kıyılmış maydanozdan oluşan bir salata. Öğle yemeği: 15 gr zeytinyağı, yarım limon suyu ve ince ince kıyılmış maydanoz, fesleğen, yanm soğan, nane, bir yaprak defne ve başka aromatik bitkilerle tat- landmlmış 300 gr domates salatası; bir dilim kızarmış ekmek, 1/4 İt sek beyaz şarapta bekletilmiş üç dilim ananas. Akşam yemeği: 15 gr zeytinyağı, sirke, altı adet fesleğen yaparağı, maydanoz ve 80 gr küp biçiminde kesilmiş moz- zarellanın katıldığı 200 gr domates salatası; bir dilim kızarmış ekmek; öğle yemeğinde olduğu gibi şarapta bekletilmiş bir dilim ananas.
Salı, Perşembe ve Cumartesi günleri şu program uygulanır: Sabah kahvaltısı: Öbür günlerde olduğu gibi domates salatası, bir yumurta, bir dilim kızarmışekmek. Öğle yemeği: 20 gr zeytinyağı ve tuzla tatlandırılmış altı-sekiz adet fesleğen yaprağı, bir katı yumurta ve zeytinyağlı bir adet konserve hamsi ya da sardalye katılmış 300 gr domates salatası; bir dilim kızarmış ekmek; 1/4 litre sek beyaz şarapta bekletilmiş dört dilim limonlu ananas. Akşam yemeği: Tek tek ortadan kesilerek ve aralarına birer dilim mozzarella konarak ızgarada pişirildikten sonra 15 gr zeytinyağı, tuz, sirke, bir tutam baharat ve sekiz yaprak fesleğen ile tatlandırılmış 200 gr domates; bir dilim kızarmış ekmek; 1/4 litre sek beyaz şarapta bekletilmiş üç dilim limonlu ananas.Bu rejim günde 35 gr protein, 20 gr yağ, 200 gr karbonhidrat, vitaminler ve mineral tuzlar olmak üzere 1.000-1.100 kalori sağlar.
• Humplik rejimi - Dr. H. Humplik tek başına kalori hesabının ampirik bir değer taşıdığını ve sindirim fizloyojisi- ni göz önüne almadığını savunur. Ona göre, insanlar doyuncaya değin yeseler, hatta gereksinimlerinin üzerinde kalori alsalar bile zayıflaya bilirler. Önerdiği rejim vücudun, doğal yapılarına ve hazırlanma biçimlerine göre çeşitli besinleri sindirmesi için gerekli enerji miktarını temel alır.Rejimin ağırlığını proteinli yiyecek ve içecekler oluşturur: Yağsız et (fırınlanmış, haşlanmış, ızgara, füme), özellikle katı yumurta ve çiğ sebzeler. En çok önerilen besinler turpgiller, salatalık (kabuğuyla birlikte), yeşil biber, yeşil salata ve taze meyvelerdir (muz, incir, hurma, üzüm, mandalina dışında).
Ayrıca pişirilmiş yeşil sebzeler (unlu, yağlı ve püre biçiminde olmayan) yenebilir. Meyve sulan ve marmelatlar yasaktır.Humplik'in rejimini bilimsel temellerden yoksun saymak yanlış olur. Ama emilimleri için gerekli enerji, sağladıktan enerjiden daha fazla ya da en azından birbirine yakın besinlere dayalı bir rejimin düzenlenmesi ve sürdürülmesi kolay değildir. Bu yaklaşım beslenme amacını tersine çevirmekle birlikte şişman kişiler için göz ardı edilemeyecek doğrular taşır. Gene Humplik'e göre, önerdiği yöntem son derece dengeli bir beslenme sağlar. Çünkü yağlan, proteinleri ve vitaminleri dışlamadığı gibi, hastayı da aşırı kısıtlamalara zorlamaz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
