Beslenme İlkelerini Benimseyin
Beslenme İlkelerini Benimseyin : Sağlıklı kişilerin diyet programları, gereksinimleri ve fiziksel aktiviteleri düşünülerek hazırlanır. Diğer yandan hastalık, diyette önemli değişikliklere sebep olabilmektedir. Hastanın hastalıktan ve tıbbî tedavisinden dolayı besinlere karşı davranışında, onları sindiriminde, besinlerin vücutta emiliminde değişiklikler oluşur. Bu nedenle hasta diyetinin, bu duruma uygun, yeterli ve dengeli bir beslenmeyi sağlaması, genel ilkelerin başında gelir.Buna göre:
• Temel besin grubundaki besinlerden belirli özelliktekilerin seçilmesi önemlidir. Örneğin, yağ grubundaki katı yağ (margarin, tereyağı) yerine sıvı yağ kullanılması, saf şekerin azaltılarak kompleks karbonhidratların artırılması gibi. Bu durumda alınan besin miktarında ve bunun sağladığı enerji ve besin öğeleri değerlerinde hiçbir azalma olmaz.
• Besin gruplarının bazılarından alınan miktarlar azaltılarak ya da çoğaltılarak diyetin enerji değeri çoğaltılıp azaltılabilir. Örneğin zayıflama diyetlerinde yağ, tatlı, şeker ve tahıl grubu azaltılıp sebze ve meyve grubu artırılarak kişiye doygunluk sağlayan enerji değeri düşük bir beslenme programı düzenlenebilir.
• Diyet enerjisinin yağ, protein ve karbonhidrattan gelen oranları değiştirilebilir. Örneğin, ketojenik diyet, düşük proteinli diyet, düşük yağlı diyet gibi.Diyet uygulamaları daima hastaya özel olmalıdır.
Bir hastanın o andaki fizyolojik durumu ve iştahı diğerinden farklı olabildiği gibi alınan besinlerin olumlu ve olumsuz etkileri de değişiklik gösterebilir. Örneğin spastik kalınbağırsak hastalığında süt bir hastada rahatsızlık yaparken diğer bir hastaya çok iyi gelebilmektedir. Ayrıca hastaların beslenme alışkanlığı da birbirinden farklıdır. Genellikle ülkemizin doğu ve iç bölgelerinde yaşayan insanlarımız zeytinyağlı yemeklerden hoşlanmazken, Ege Bölgesi insanları zeytinyağlı yemeklere öncelik vermektedir.
Diyet uyarlamasıyla birlikte hasta da eğitilmelidir. Diyetin neden değiştirildiği, verilen diyeti uygulamadığında oluşacak olumsuz sonuçlar hastaya anlatılmalıdır. Hastanın beslenme alışkanlıkları, uygulaması gereken diyete göre uyarlanmak ve hasta her adımda bilgilendirilmelidir.Her besinden günde ne kadar tüketmelisiniz?Cinsiyet, yaş ve aktivite durumuna göre, her besinin tüketim önerisi porsiyon olarak arka sayfada verilmiştir.Porsiyon nedir?1 porsiyonla ifade edilen miktarlar besin gruplarına göre farklıdır.
• Rafine ve tam tahıllarda 1 porsiyon:- 1 dilim ekmek- 1 çay bardağı yemeğe hazır tahıl 1/2 su bardağı pişmiş tahıl, 2 yemek kaşığı pilav ya da makarna
• Sebze grubu:- 1 su bardağı çiğ, yapraklı sebze- 1/2 su bardağı çiğ ya da pişmiş diğer sebzeler- 1/2 su bardağı sebze suyu
• Meyve grubu:- 1 orta boy muz, elma, portakal, armut- 1/2 su bardağı kesilmiş, pişirilmiş ya da konserve meyve- 1/2 su bardağı meyve suyu
• Süt, yoğurt, peynir grubu:
* Porsiyon sayısı yaşa bağımlıdır. 9-18 yaş arasında ve 50 yaş üstünde 3 porsiyon gerekir. Hamile ve emziren kadınlar ile diğer kadınlar aynı porsiyonda tüketmelidir.- 1 su bardağı süt ya da yoğurt (yağsız ya da az yağlı tercih edilmeli)- 30 gram (1 kibrit kutusu kadar) peynir
• Et ve baklagiller grubu:- 30 gram yağsız, pişirilmiş et, tavuk ya da balık- 4 yemek kaşığı pişirilmiş kuru baklagil, 30 gram yağsız ete eşdeğerdir (kuru baklagiller sebze olarak da değerlendirilebilir; bu durumda 1/2 su bardağı pişmiş baklagil, 1 porsiyona eşdeğerdir)
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
