Demirhindi Şerbeti Nasıl Yapılır?

Demirhindi Şerbeti Nasıl Yapılır? :

Demirhindi

Demirhindi (Arapça تمر هندي temr hindi «Hint hurması») (Tamarindus indica), baklagiller (Fabaceae) familyasından Afrika kökenli olmakla birlikte öteden beri bütün tropikal ülkelerde, özellikle de Hindistan ve Mısır''''da yetiştirilen ağaç türü.

Demirhindi, 20-25 m boyunda büyük bir ağaçtır. Çiçekleri, dalların ucunda sarı ya da kırmızımsı salkımlar halinde bulunur. Yaprakları yem olarak kullanıldığı gibi kaynatılarak içilen suyu solucan düşürücü olarak da kullanılır. Meyveleri yenebilir ve iç yumuşatıcıdır; ayrıca reçel ve içit yapımında da yararlanabilir.

Demirhindi adı arapçada "hint hurması" demek olan tamr-i hindi''''den gelir. 10-25 m boyundaki ağaçları 7-20 cm uzunluk, 2,5-3,5 cm genişlikte, keçiboynuzu meyvelerine benzeyen, koyu kestane renginde meyveleri verir. Ortalama 150 yıl ömürlü bir ağaçtır demirhindi ağacı. Bir ağaçtan yılda 225 kg''''a kadar meyve alınabilir.

Afrikada baharat olarak kullanılan meyvelerin en başta gelenidir. Hindistan, Senegal, Sudan, Orta Amerika, Guatemala, Meksika yetiştiği ülkelerdir. Eski yunanlılar ve Mısırlılar İ.Ö 4.yy''''da demirhindiyi kullanmaya başlamışlardır.

Afrikanın bazı bölgelerinde kutsal ağaç olan demirhindinin meyveleri ve kabukları fillere uysal olmaları için yedirilirdi.

Susuzluk giderici olarak ünlenen bu bitki Osmanlı tıbbı ve mutfağına da girmiştir. Susuzluğu kesmesi, kusma, ateş ve iç sıkıntısına iyi gelmesiyle tarihte ünlüdür.

Meyveleri, yaprakları, tohumları geleneksel tıp ta kullanılır. Baharat olarak ise meyveleri bütün olarak veya sadece etli kısımlarıyla kullanılır.

Hint, orta doğu ve güney doğu asya yemeklerinde tatlımsı ekşi tadıyla çokça kullanılır.

Sanayide şekerlemelere kıvam verici olarak eklenir. Bilinen alerjik ve toksik bir etkisi rapor edilmemiştir.

Meyve bileşiminde protein, şeker, pektin, A, B1, B2, B3, B5 , B6 ,C vitaminleri, potasyum, fosfor, magnezyum, kalsiyum, sodyum, demir, selenyum, bakır gibi mineraller bulunur.

Demirhindinin hurma, şeker, bal, kakule, karanfil, kişniş tohumu ile yapılan şurubu dünyanın birçok yerinde serinletici bir içecek olarak tüketilir. Bu şerbet Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman''''ın en sevdiği içecekti.

Kullanımı

Demirhindi ağacının olgunlaşmış meyveleri baharat olarak kullanılır. Tadı ekşi olan bu baharat çok besleyicidir. Birçok yemeğe, salatalara, çorbalara, turşulara katılır. Üzerine toz şeker serpiştirilerek çiğ olarak da tüketilebilir. Ayrıca içki üretiminde, reçel ve şerbet yapımında da kullanılır.

Demirhindi meyvesinin müshil ve iç yumuşatıcı bir etkisi vardır. Tahriş edici olmadığından tehlikesizce ve kolaylıkla kullanılabilir. 20 - 60 gramı müshil etkisi gösterir. Çoğu zaman macun halinde alınır ve demirhindi macunu yapmak için 3 gr papatya tozu, 30 g sinameki, 50 g demirhindi yeterince şeker şurubuyla karıştırılır.

Afrika, Asya ve Latin Amerika mutfaklarında yemeklere verdiği ekşi tadı ve koyu rengi ile yer almaktadır.

Demirhindi şerbeti;

Malzemeler; 300 g demirhindi meyvesi, 2 litre su ve 3 kg şeker.

Hazırlanışı; Meyveler suyla kaynatılıp süzülür, elde edilen sıvıya şeker eklenip yeniden birkaç dakika daha kaynatılır. Biraz soğuduktan sonra yeniden süzülür. ( Şeker yerine bal da kullanılabilir.)

Demirhindi meyvelerinden reçel de yapılır. Olgunlaşmamış yeşil meyveler Uzakdoğuda balık, et, pirinçle pişirilir. Olgunlaşmış meyveler ise bazı yerlerde kızartılarak tüketilir.

Demirhindinin sağlık açısından faydalarını sıralarsak;

Demirhindi meyvesi kan lipidlerini düşürme ve kilo verdirici etkinliğinden dolayı kalp hastalıklarına karşı koruyucu etki gösterir.

Ağrılı ve şiş eklemlerde meyvesinin yenilebilen kısmı kullanılır.

Boğaz ağrılarında suyu gargara şeklinde kullanılabilir.

Ayrıca demirhindi suyu iltihabi göz hastalıklarında ve kuru göz tedavisinde kullanılır.

Sarılık ve nezle tedavisinde yıllardan beridir kullanılan bir meyvedir.

İçeriğinde bulunan A,C ve E vitaminleri, selenyumdan dolayı kanserle mücadele için iyi bir antioksidan kaynağıdır.

Ateş düşürücü ve soğuk algınlığından koruyucudur.

Meyvesinin yenilebilen kısmına 1 lt kaynatılmış su eklenerek 1 saat bekletilir. Biraz bal ile tatlandırılır. Bu su içilerek ateş düşürücü olarak fayda verir.

Sindirime yardımcıdır. Kabızlık giderici olarak çok iyi sonuç verir. Laksatif etkisi Afrika ülkelerinde yıllardan beri bilinir ve tedavide kullanılır.

Cilt inflamasyonlarında kullanılır. Ciltteki lekelere ve çillere karşı renk açıcıdır.

Hipertansiyon, obezite, kan kolesterol ve trigliserid yüksekliği, bozulmuş açlık glikozuyla karakterize metabolik sendrom tedavisinde etkindir. 

Barsak spazmlarında rahatlatıcı etkisi mevcuttur.

Ülser tedavisinde yeni bir ajan olabilir. Çünkü ülserde mide asit salgısını azaltıcı etkisi bulunur.

Safra kesesi rahatsızlıklarında tedavi edicidir.