Şeytan Tersi Otu Faydaları
Şeytan Tersi Otu Faydaları :
Şeytantersi (Ferula assafoetida), maydanozgillerden anavatanı İran olan bir Ferula türüdür. Şeytantersinin çiğ halde iken sarımsağa benzer kuvvetli bir kokusu vardır ancak pişirildiğinde pırasayı andıran yumuşak bir tadı vardır. İsmi çok kötü kokusu yüzünden verilmiştir. Halk arasında şeytanboku olarak da anılır. Diğer pek çok dilde de Türkçedekine yakın manalara gelen isimleri vardır. Kokusu o kadar kuvvetlidir ki hava almayan kaplarda saklanması gerekir yoksa kokusu diğer baharatlara geçer.
Kullanımı
Mutfak
Hazmı kolaylaştırıcı ve gaz giderici etkisi dolayısıyla hazmı zor veya gaz yaptığı bilinen bazı yiyeceklerle yapılan yemeklere tad ve koku verici bir baharat olarak kullanılır. Pişirildiğinde tadı soğan ve sarımsağı andırır. Bu sebepten çoğu zaman hazım sorunları yüzünden soğan yemenin sakıncalı olduğu durumlarda bir alternatif olarak kullanılır. Ayrıca soğan ve sarımsak yemenin yasak olduğu bazı Hindu tarikatlarında ve özellikle tüccar Hint kastları tarafından kullanılır.
İlaç
Hazmı kolaylaştırıcı ve gaz giderici etkisi vardır. Astım ve bronşit tedavisinde kullanılır. Ayrıca gebelik önleyici ve çocuk düşürücü etkisi olduğu da bildirilmiştir ve etkisi daha güçlü olan ancak şu an nesli tükenmiş olan, akrabası Ferula silphium bitkisinin yerine kullanılır. Ayrıca Unani tıbbına ait yazılarda epilepsiyi önlediği söylenir.
BATI TIBBINDAKİ YERİ
Şeytantersi
Şeytantersi (Ferula assafoetida), maydanozgillerden anavatanı İran olan bir Ferula türüdür. Şeytantersinin çiğ halde iken sarımsağa benzer kuvvetli bir kokusu vardır ancak pişirildiğinde pırasayı andıran yumuşak bir tadı vardır. İsmi çok kötü kokusu yüzünden verilmiştir. Halk arasında şeytanboku olarak da anılır. Diğer pek çok dilde de Türkçedekine yakın manalara gelen isimleri vardır. Kokusu o kadar kuvvetlidir ki hava almayan kaplarda saklanması gerekir yoksa kokusu diğer baharatlara geçer.
Kullanımı
Mutfak
Hazmı kolaylaştırıcı ve gaz giderici etkisi dolayısıyla hazmı zor veya gaz yaptığı bilinen bazı yiyeceklerle yapılan yemeklere tad ve koku verici bir baharat olarak kullanılır. Pişirildiğinde tadı soğan ve sarımsağı andırır. Bu sebepten çoğu zaman hazım sorunları yüzünden soğan yemenin sakıncalı olduğu durumlarda bir alternatif olarak kullanılır. Ayrıca soğan ve sarımsak yemenin yasak olduğu bazı Hindu tarikatlarında ve özellikle tüccar Hint kastları tarafından kullanılır.
İlaç
Hazmı kolaylaştırıcı ve gaz giderici etkisi vardır. Astım ve bronşit tedavisinde kullanılır. Ayrıca gebelik önleyici ve çocuk düşürücü etkisi olduğu da bildirilmiştir ve etkisi daha güçlü olan ancak şu an nesli tükenmiş olan, akrabası Ferula silphium bitkisinin yerine kullanılır. Ayrıca Unani tıbbına ait yazılarda epilepsiyi önlediği söylenir.
Kullanılabilir Kısımlar: Bitkinin kök kısmından elde edilen yağlı reçine, medikal amaçlar için kullanılmaktadır.
BATI TIBBINDAKİ YERİ
İçeriğindeki Bileşenler: Uçucu yağ (sek-propenil-izobütil disülfit), ferulik asit esterleri, farnesiferol A, B ve C, bosorin benzeri müsilaj, seskiterpenoid kumarinleri (asefoetida) olmak üzere birçok bileşen içermektedir.
Etkileri ve Kullanıldığı Durumlar: Şeytan tersi reçinesinin bağırsakları dezenfekte edici etkisi olduğu düşünülmektedir. Sedatif etkisi olduğu da düşünülmekle beraber bu konuda kesin kanıtlar bulunmamaktadır. Hayvanlar üzerinde yapılan deneysel çalışmalarda antitümoral etkisi olduğu (tümör gelişimini önleyici ve durdurucu) ve Salmonella thypmirium adlı bakteri üzerinde hafif mutajenik etkisi olduğu görülmüştür.
Bu bitki reçinesinin içerdiği sülfür bileşenlerinin, hiperlipidemiye karşı koruyucu olduğu tahmin edilmektedir. Şeytan tersi reçinesi, kumarin bileşenleri içerdiğinden, antikoagülan etkisi (kan pıhtılaşmasını önleyici ve kan sulandırıcı etki) olabileceği düşünülmektedir. Yapılan bazı çalışmalar, şeytan tersi reçinesinin içeriğindeki bazı bileşenlerin, irritabl bağırsak sendromunun tedavisinde kullanılabileceğini göstermiştir.
Şeytan tersi reçinesi halk arasında,
- Bronşit, astım, boğmaca ve ses kısıklığı gibi solunum yollarıyla ilgili rahatsızlıkların tedavisinde,
- Histeri ve cinnet gibi bazı ruhsal ve psikolojik hastalıkların tedavisine yardımcı olarak,
- Kolit, kronik gastrit, sindirim sisteminde şişkinlik ve gaz birikimi, konstipasyon (kabızlık), dispepsi (hazımsızlık) irritabl bağırsak sendromu gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde,
- Konvülsüyonlara (kasılmalara) karşı,
- Nevrasteni gibi sinirsel rahatsızlıklarda sinirleri uyarıcı olarak,
- Amenorenin (3 aydan fazla adet görememe durumu) tedavisine yardımcı,
- Kuş palazı hastalığının tedavisine yardımcı olarak,
- Sarkoma (yumuşak doku kanseri) tadavisine yardımcı olması açısından oral olarak (ağızdan alınarak) kullanılır.
- Şeytan tersi reçinesi, nasır ve nasırlaşmış derinin tedavisinde ise topikal olarak (sadece etkilenen bölgenin üzerine) kullanılmaktadır.
- Ticari olarak bu bitkinin reçinesi, kozmetik ürünlere koku vermek için veya sabitlemek için kullanılır.
- Şeytan tersi reçinesi gıda sanayinde, bazı yiyecek ve içeceklerin içeriğinde de bulunmaktadır.
Kullanım Şekli ve Dozaj: 300-100 mg toz haline getirilmiş şeytan tersi reçinesinin, medikal amaçlar için günde üç kez kullanımı tavsiye edilmektedir. Eğer tentür olarak kullanmak istiyorsanız günde tek doz 20 damla veya 2-4 ml kullanmanız yeterli olacaktır. Topikal kullanım için ise herhangi bir dozaj ve kullanım şekli belirtilmemiştir.
Güvenlik ve Yan Etkileri: Şeytan tersi reçinesinin gıdalarda bulunan miktarının kullanımı güvenli kabul edilmektedir ve Amerika’da gıdalarda kullanımı GRAS statüsündedir (güvenli) Bu reçinenin medikal amaçlar için uygun dozajda kullanımı da güvenli kabul edilmektedir. Ancak yenidoğanlarda methemoglobinemi oluşturma riski yarattığından, kullanımı kontrendikedir (kullanılmamalıdır.) Süte geçebilme riski olduğu için emziren kadınlar tarafından da kullanılmamalıdır. Gebelerde ise düşüğe yol açabileceği düşünüldüğünden kullanılmaması tavsiye edilir. Sinirsel gerginlik görülen kişilerde, 50-100 mg şeytan tersi reçinesi kullanımının konvülsiyonlara (kasılmalara) neden olabileceği düşünülmektedir.
Yenidoğan bir bebekte görülen methemoglobinemi nedeninin, şeytan tersi reçinesi kullanımı olduğu düşünülmektedir. Çok yüksek dozajların kullanımı sonucunda dudakların şişmesi, geğirme, mide ve bağırsaklarda gaz birikimi, diyare, başağrısı ve konvülsiyonlar (kasılma) gibi yan etkiler görülmüştür. Şeytan tersi reçinesini topikal olarak göğüs bölgesine uygulayan bir vakada ise, genital organda şişme görülmüştür.
Diğer Bitkilerle /Gıdalarla / Gıda Takviyeleriyle Etkileşim:
- Antikoagülan Etkisi Olduğu Düşünülen Bitki ve Gıda Takviyeleri: Bu bitki reçinesinin antikoagülan etkisi (kan sulandırıcı ve kan pıhtılaşmasını önleyici) olduğu düşünüldüğünden, antikoagülan bitkilerle beraber kullanıldığında bazı kişilerde kanama riskini arttırabileceği düşünülmektedir.
- Bahsedilen bitkilerden bazıları: Melekotu, karanfil, danshen, sarımsak, zencefil, ginko, Panax ginseng vs..
- Antihepertansif Bitkiler ve Gıda Takviyeleri: Bilindiği gibi bu bitkiler tansiyonu düşürücü etki göstermektedirler. Şeytan tersi reçinesinin de tansiyonu düşürücü etkisi olduğu düşünüldüğünden, bahsedilen bitkilerle beraber kullanımı, additif etki nedeniyle hipotansiyona (düşük tansiyon) neden olabilir.
- Bu bitki ve takviyelerden bazıları: kazein peptitleri, koenzim Q10, balık yağı, L-arjinin, ısırgan vs..
İlaçlarla Etkileşim:
- Antikoagülanve Antiplatelet İlaçlar: Bu bitki reçinesinin antikoagülan etkisi (kan sulandırıcı ve kan pıhtılaşmasını önleyici) olduğu düşünüldüğünden, antikoagülan ilaçlarla beraber kullanıldığında kanama riskini arttırabileceği düşünülmektedir.
- Antihepertansif Bitkiler ve Gıda Takviyeleri: Bilindiği gibi antihipertansif ilaçlar tansiyonu düşürücü etki göstermektedirler. Şeytan tersi reçinesinin de tansiyonu düşürücü etkisi olduğu sanıldığından, antihipertansif ilaçlarla beraber kullanımı, additif etki sebebiyle hipotansiyona neden olabilir.
Hastalıklar veya Durumlarla Etkileşimi:
- Kanama Bozuklukları: Teorik olarak şeytan tersi reçinesi kanama riskini arttırabileceğinden kanama bozuklukları görülen hastalar tarafından kullanılırken dikkatli olunması ya da kullanılmaması önerilir.
- Merkezi Sinir Sistemiyle İlgili Hastalıklar: Şeytan tersi reçinesi konvülsiyonlara (kasılma) neden olabileceğinden Parkinson, Huntington vs.. gibi merkezi sinir sistemi ile ilgili hastalığı olan kişilere tavsiye edilmez.
- Gastrointestinal İrritasyon: Sindirim sistemiyle ilgili enfeksiyöz ya da enflamatuar (iltihaplı) hastalığı olan kişilerin şeytan tersi reçinesi kullanması önerilmez.
- Hipertansiyon veya Hipotansiyon: Teorik olarak şeytan tersi reçinesi tansiyonu etkileyebileceği için, tansiyon hastalarının bu bitkiyi kullanırken düzenli olarak tansiyonlarını ölçmeleri tavsiye edilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
