Bünye Farkları Ve İlaçların Tesiri

Aynı ilacın tesiri, şahıslara göre değişir. Mesela; çocukların. erginlerin ve yaşlıların aynı ilaca karşı gösterdikleri hassasiyet farklıdır. Ayrıca. Kadınların Aybaşı hallerinde de bazı ilaçlara karşı hassasiyetleri artar.

* Yaşlılara, erginlere verilen miktarın 3/4'ü verilir. Yani, bir ilaçtan: bir kerede 4 çorba kaşığı içilecekse, yaşlıların 3 çorba kaşığı içmesi gerekir.

* Çocuklara ise, her ilaç verilmez. Ayrıca. çocuklara verilebilecek ilaçlar, büyüklere verilecek miktarın 1/5'i kadar olmalıdır. Yani. ergin bir kimsenin 1 kerede içeceği miktar 1 çorba kaşığı ise. çocuğun içebileceği miktar bunun beşte biri kadardır .

Bünye Çeşitleri

Bütün özellikleriyle birlikte insan vücudunun umumi haline "Bünye" denir. Bünyeler. tam anlamıyla birbirine benzemez. Benzeyen taraflar. genel özellikleridir. Bünyeler genel özellikleri açısından 5 grupta toplanabilir:

1 - Asabı Bünye: Olaylar karşısında aşırı derecede hassastırlar. Çok çabuk sevinir. çabuk üzülürler. Sinir sistemleri bozuktur. Mide bağırsak ve ruh hastalıklarına eğilimleri vardır.

Çoğunlukla migren, nefes darlığı ve deri hastalıklarından şikayet ederler.

2 - Astenik Bünye: Uzun boylu. zayıf. dar göğüslü ve yağsızdırlar. Hayat güçlüklerine ve hastalıklara karşı dayanıklıdırlar. Tansiyonları düşüktür. Çoğunlukla fıtık, düztabanlık. varis ve akciğer veremine karşı eğilimleri vardır.

3 - Hipoplastik Bünye: Boyları kısa vücut yapıları kusurludur. Sesleri ince ve cinsi yetenekleri azdır. Vücut kılları da azdır. Çoğunlukla kalp ve damar hastalıklarına karşı eğilimleri vardır.

4 -Lenfatik Bünye: Orta boylu. sarı saçlı. soluk benizlidirler. Vücutlar. zayıflardan toplu.

şişmanlardan zayıftır. Hastalıklara karşı güçlüdürler. İleri yaşlarda. nefes darlığı. migren ve alerjik hastalıklara karşı eğilimleri artar.

5 - Piknik Bünye: Orta boylu. yağlı ve şişmanlamaya eğilimlidirler. Çoğunlukla şeker hastalığı, nıkris, romatizmam hastalıklar. nefes darlığı. karaciğer. safra kesesi. böbrek. kalp ve damar hastalıklarına karşı eğilimleri vardır .

Bazı Tedavi Usulleri

1-Dağlamak: Akan kanı dindirmek veya hastalıklı bir kısmı tedavi etmek maksadıyla. vücudun belirli bir yerini kızdırılmış bir madeni aletle yakmaya halk arasında "Dağlama" veya "Keyy'; Tıp dilinde ise "Cauterlsation" denir.

Bilhassa. sinir ağnlarını (Nevralji'yi) dindirmek maksadıyla uygulanır. Dağlanacak yer; kızdırılmış bir alet (Terınokter/ Elektroter), süratle dokundurulup çekilir.

2 -Dezenfeksiyon: Mikropların öldürülüp, ortadan kaldırılması işlemine "Dezenfeksiyon" denir. Dezenfeksiyon, hastanın kullandığı giydiği her şeye ve odasına uygulanır.

• Dezenfeksiyon Usulleri

• Yakmak: Hastanın kullandığı sargı bezi, gaz bezi, kağıt mendil, pamuk gibi değersiz şeyler yakılır. Ayrıca; cerahatlerin temizlenmesinde ve pansumanda kullanılan iğne, pens, makas gibi şeyler de ispirto ocağının alevinde yakılır.

• Kaynatmak: Hastanın çamaşırlar, yatak çarşaflan ve yıkanabilecek diğer eşyaları: çamaşır sodası konulmuş su içinde yarım saat kaynatılır.

Çatal, kaşık gibi madeni eşyalar da, küllü veya çamaşır sodalı suda kaynatılır.

• Tazyikli Buhar: Bu iş için "Otoklav" denilen basınçlı buhar kazanı kullanılır. Daha ziyade hastanelerde kullanılan bu aletlerin içinde öldürülemeyecek Mikrop yoktur.

• İlaçlamak: Hastanın odasını veya eşyalarını arınık etmek için, kireç kaymağı ve formol gibi maddeler de kullanılır. Bunlar, 100 bardak suya bardak kireç kaymağı veya formol konulmak suretiyle hazırlanır. Bu şekilde hazırlanan ilaçlar sularla, hastanın odası, tuvalet, oturağı, küvetler yıkanır. Bulaşıcı bir hastalıktan sonra hastanın odasını kireçle badanalamak da Mikroplan öldürmek bakımından çok faydalıdır.

3 - Hacamat Yapmak: Şişe veya özel boynuzla vücudun bir organına kanı topladıktan sonra "Hacamat baltası" denilen bıçakla çizerek kan almaya, halk arasında "Hacamat etmek"; Tıp dilinde ise, "Scarrlfication" denilir. Bazı hastalıklarda kullanılan bu usulün; işinin ehli kimseler tarafından, temizlik kaidelerine dikkat edilerek uygulanması gerekir.

4 - Islak Sarmalar: Soğuk veya sıcak suya batırılmış bezlerin, vücudun çeşitli yerlerine konulmasıyla yapılan uygulamalara ''Islak sarmalar' denir. Bu usül bazı hastalıkların tedavisinde uygulanır.

• Soğuk Sarmalar: Ateşli hastalıklarda; hastanın kollarına, ayaklarına soğuk sirkeli suya batırılmış bezler konur ve kurudukça değiştirilir.

Uzun süren ve yüksek ateş görülen Ufo gibi hastalıklarda; büyük bir çarşaf, soğuk suya batınlıktan sonra yatağa serilir ve hasta içine yatılıp, vücuduna sandır. Aynı zamanda da, kan hücumunu önlemek gayesiyle başına ve alnına soğuk suya batırılmış bezler konulur. Bu uygulama, 10 dakika sürelidir. Ondan sonra, hastanın vücudu kurulanır. Ancak, bu uygulamayı yapmadan önce doktora danışmak gerekir.

• Sıcak sarmalar (Prisniç): Zatürree ve Zaturee gibi hastalıklarda; hastanın göğüs çevresini saracak şekilde, sıcak suya batın1mış, suyu sıkılmış bez konur. Üzerine muşamba ve onun üzerine de kuru bir havlu konup, 15 dakikada bir değiştirilir. Böbrek ve safra kesesi taşlarının sebep olduğu taş sancılarında; karın üzerine sıcak suya batırılmış bez veya sıcak su dolu buyot (termofor) koymak faydalıdır.

5 -Lavman: İlaçlı veya ilaçsız suyu. anüsten (makattan) kalınbağırsağa göndermeye "Lavman/Hukne" veya "Tenkıye" denir.

Bu iş için; cam veya sırlı ernayeden yapılmış; üstü açık, dereceli ve altında musluklu lastik borusu olan özel bir alet kullanılır. Lavman yapılacak kişi; sağ tarafına yapıştırılır, kalçalarının altına yastık konur. Lavman aleti doldurulur; lastik borusunun ucundaki anüse sabun. zeytinyağı veya gliserin sürülüp, makatlar içeriye 5 santimetre kadar sokulur.

İçeriye doğru rahatça gitmesi sağlanır. Sonra alet, 1 metre kadar yükseğe kaldırılıp, musluğu açılır. Aletin içindeki su bittikten sonra hortum yavaşça çekilir.

10-15 dakika kadar sonra hastanın bağırsaklar boşalır.

* Lavman için kullanılacak su; soğuk veya sıcak olur.

Soğuk lavmanlar; idrar ve safra kesesi ifrazatını artırır, ateş düşürür. Sıcak lavmanlar ise; müshil olarak kullanılır.

•4 su bardağı sıcak suya; 2 çorba kaşığı sofra tuzu konup. eritildikten sonra lavman aletine doldurulup. uygulanır. Lavman; 2 su bardağı suya 250 gram zeytinyağı veya 2 çorba kaşığı gliserin konularak da hazırlanabilir.

• Lavmanın yemekten 3 saat sonra yapılması uygundur. Ayrıca, doktor tavsiyesi olmadan da lavman yapmak doğru değildir.

6 - Sülük Yapıştırmak: Sülük (Hirudo); 8- 10 santimetre uzunluğunda, 2 gram kadar ağırlıkta. Siyahım tırak, asalak bir hayvandır. Yapıştırmak için sincabi veya yeşil renkli olanlar kullanılır. Sıhhatli bir sülük; hafifçe sıkılacak olursa. zeytin danesi şeklinde toplanır. Sülük yapıştırılacak yer; önce sabunlu suyla yıkanıp, kurutulur. Sonra da bir parça şekerli su veya süt sürülür. Sonra sülük, ağzı geniş ve içi boş bir bardağa konup. şekerli su sürülen yere kapanın Sülük, buradan 5-15 gram arasında kan emdikten sonra kendiliğinden dü-şer. Sülük düştükten sonra açılan yaradaki kan kolaylıkla pıhtılaşmaz. Bu nedenle. kanayan yere bir parça temiz ve kuru pamuk konup, bastırılır.

Sülük, yeterince kan emdiği halde kendiliğinden düşmeyecek olursa; üzerine bir parça mutfak tuzu dökülür. Bu da fayda etmezse. hayvan. ağız tarafı alkole batırılmış bir makasla kesilir.

• Derisi ince ve nazik olan veya yara olan yerlere sülük yapışmamalıdır.

7 -Vantuz Çekmek: ''Vantuz'' denilen özel şişelerle yapılan bu işleme, halk arasında "Şişe (Kupa) çekmek" denir. Soğuk algınlığı ve bronşit gibi hastalıklarda; hastanın sırtına vantuz tatbik etmek faydalıdır.

Vantuz çekmek için; hasta yüzükoyun yatılır. Başı, yana çevirtilir. Bir çubuğun ucuna. bir parça pamuk sanılıp biraz alkolle ıslatıldıktan sonra yakılır. Sonra alevli pamuk. vantuzun içinde gezdirilerek ısıtılır ve çabucak hastanın sırtına yapıştırılır. Şişenin altında kalan yer, morarmaya başlayınca, hafifçe çekilip, çıkartılır.

Bu şekilde. 2-5 tane vantuz çekildikten sonra. Hastanın sırtına, kafes şeklinde tentürdiyot sürülüp, ısıtılmış yumuşak bir havlu konur.