Q Yöntemi
Kişisel özellikleri ölçmek için kullanılan özel yöntemlerden biri Q yöntemidir (buradaki Q keyfi olarak seçilmiştir ve özel bir anlamı yoktur). Bu yöntemde, bir yorumcu ya da sınıflandırın, yaklaşık 100 kanlık bir grubu kümeler halinde kullanarak bir kişinin kişiliğini tanımlar. Her kart, bir kişilik ifadesi içerir (örneğin, "Çok geniş bir ilgi alanı vardır" ve “Özsavunmacıdır"). Yorumcu kartlan 9 küme halinde ayırır, kişi için en az tanımlayıcı olan kartları soldaki 1. kümeye, en çok tanımlayıcı olan kartları ise sağdaki 9. kümeye yerleştirir.
Diğer kartlar ara kümeler içinde dağıtılır Böylece, kişi için karakteristik ve karakteristik olmayan kartlar orta kümede (5. küme) yer alır. Böylece her Q maddesi l'den 9'a kadar değişen bir puan alır ve daha yüksek sayılar o maddenin kişi için daha karakteristik olduğunu gösterir. (Bazı Q yöntemleri 9 kümeden daha çoğunu ya da daha azını kullanabilir, ancak teknik aynıdır.)İlk bakışta bu yöntemin, 9 puanlık yorum ölçeği kullanılarak kişiyi bir özellikler grubu bakımından yorumlamak için soru somıaktan farksız olduğu görülür. Aslında, madde puanları araştırmacı isterse bu şekilde de kullanılabilir.
Ancak arada önemli bir farklılık vardır. Bir yorumcu, yorum ölçeklerini doldurduğunda üstü kapalı biçimde kişiyi başka kişilerle karşılaştırmaktadır (örneğin, "Çok dostça” yorumu, kişinin diğer kişilere kıyasla daha dostça olduğu anlamına gelir). Ne var ki, bir yorumcu bir Q yöntemi uyguladığında, kişinin bir özelliğini diğer özelliklerle karşılaştınnaktadır (örneğin, "dostça” maddesinin 9- kümeye yerleştirilmesi, dostluğun diğer özelliklere kıyasla kişi için daha tanımlayıcı olduğu anlamına gelir).İki Q yöntemi, aralarındaki korelasyon hesaplanarak birbiri için niceliksel olarak da karşılaştırılabilir ve böylece iki kişinin kişilik oluşumları bakımından taşıdıklan benzerliğin derecesi değerlendirilebilir.
İki Q yöntemi aynı kişiyi iki farklı zamanda tanımlarsa, korelasyon Q yönteminin test-yeniden test edilebilme güvenilirliğinive kişinin kişilik özelliklerinin zaman içindeki sürekliliğini değerlendirir. İki Q yöntemi tek bir kişinin iki yorumcu tarafından tanımlanması için kullanılırsa, korelasyon Q yönteminin iki ayrı yargı bakımından güvenilirliğini ya da iki kişinin aynı bireyi aynı tarzda algılama ölçüsünü değerlendirir (örneğin, evlilik danışmanlığında, eşlerin birbirlerini algılamalan bakımından uyuşup uyuşmadıklannı değerlendirmede yararlı olabilir). Nihayet, Q yöntemlerinden biri hipotetik bir kişilik tipini tanımlarsa, kişinin Q’su ile hipotetik Q arasındaki korelasyon, kişinin bu kişilik tipine benzeme ölçüsünü değerlendirir. Örneğin, bir araştırmacı, klinik psikologları için hipotetik bir “optimal uyumlu kişilik" oluştunnuştur. Bir kişinin Q'su ile hipotetik Q arasındaki korelasyon, doğnıdan bir uyum puanı olarak yorumlanabilir (Block 1961/ 1978,1971).
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
