Rauwolfia Serpentina

RAUWOLFİA SERPENTİNA AÇIKLAMA 1

Diğer İsimleri: Yılan kökü, Rauwolfia, Rauvolfiya,Yılan çalısı,Hint Yılan kökü

Familyası: Akdikengillerden, Kreuzdornyewachçe, Rhamnaceae.

Drugları: Yılan kökü; Rauwolfia radix Yılan kökünün sadece kökleri çay, tentür ve Natürel ilaç yapımında kullanılır.

Akdikengillerin bir alt grubu olan Yılankökügillerden (Rauvolfiyagiller) olan Hint Yılan kökünün takriben 100 türü mevuttur. Bulardan en çok bilinen ve kullanılanı Hint Yılan kökü; Rauwolfia serpantine olup bunun haricinde Afrika; Amerika; Çin ve Kanada Yılan kökü diye bilen bitkiler de mevcuttur. Alman Botanikçi Dr. Leonhard Rauwolfia (1540- 1596) Hindistana bir seyahat yapar ve buradaki Şifalı bitkileri inceleyen bir kitap (1582) yazar. Onun bu hizmetlerini anmak için bu bitkiye onun adı verilir. Serpentina Yılan kökü demektir. Bitkinin yaprakları eskiden Hitliler tarafından Yılan ve böcek sokmasına karşı kullanılmıştır. Tarihte MÖ. 1000 yıllarında eski Hintliler tarafından Böcek ısırması, yılan sokması, üzüntü, sıkıntı gibi rahatsızlıklara karşı kullanılmıştır. Günümüzdeki modern araştırmalarla Yüksek tansiyonu düşürücü özelliğinin keşfedilmesi ile birlikte bitkinin önemi artmıştır.

Yılan kökü 30-100 cm boyunda 1 m yi bulan bir Funda veya çalı şeklinde küçük bir Ağaççık olup sürekli yeşil dikine yükselir, tüysüz ve tropik veya subtropik iklimde yetişir. Yaprakları genellikle üçlü şekilde sapın etrafına dizilmiş olup, kenarları bütün, mızrak şeklinde uca doğru sivrice, derimsi, koyu yeşil renkli, kısa saplı, 8-20 cm uzunluğunda ve 3-7 cm enindedir. Çiçekleri şemsiye şeklinde topluca bir arada olup takriben beş şemsiyecikten meydana gelir ve her şemsiyecikte 8 -12 adet çiçekçikten meydana gelir. Çiçeklerin ucu beş loplu geri kısmı ise boru şeklinde olup beyaz renktedir.Kökleri 10-15 cm uzunluğunda 1,5- 3 cm kalınlığında kabuğu sarımsı kahve renkli içi beyazımsı sarı renkli cam gibi kırılır ve acımsı bir tadı vardır.

Yetiştirilmesi: Yılan kökü, tropik ve subtropik ülkelerde yetişir, Türkiye nin Akdeniz bölgesinde yetiştirmek mümkündür. Eskiden Hindistan ve Bangladeşin Himalaya dağlarının eteklerinde yabani olarak yetişen bitki günümüzde Bangladeş, Pakistan, Tayland, Malezya, Endonezya ve az miktarda Türkiye de yetiştirilmektedir.

Hasat zamanı: Kasım ve Aralık aylarında kökleri çıkarıldıktan sonra temizlenir, güneşli, havadar ve gölgelik yerlerde kurutulur.

Muhtevası: Yılan kökünün birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz.
a) İridolalkaloitler % 1-2 olup en önemlilerini dört grupta toplayabiliriz.
1) Yohimbantipler ; Reserpin % 0,14, Rescinnamin (Reserpinin), İzorauhimbin, Deserpidin, Yohimbin, α- Yohimbin ve Reserpin
2) Heteroyohimbantipler; Serpentinin (Serpentidin) % 0,13 , Serpentin, Raubasin (Ajmdicin) ve Reserpilin,
3) Sarpagantipler ; Sarpagin (Raupin)
4) Ajmalintipler ; Ajmalin (Rauwolfin)
b) Ayrıca; Reçine, Sabit yağlar, Nişasta, Alkoller, Fitosteroller (Phytosteroller)

Tesir Şekli: Tansiyon düşürücü, teskin edici, antidepresif ( Depresyon önleyici)tir...

Kullanılması:
a) Araştırmalara göre; başta yüksek tansiyona karşı kullanılır.
b) Komisyon E ye göre; Komisyon E 18.09.1986 tarih ve 173 nolu Monografi bildirisine göre; Yılan kökü başta beslenme nedeni ile ortaya çıkan Yüksek tansiyon ve bununla birlikte ortaya çıkan korku, gerginlik, huzursuzluk ve kalp çarpıntısına karşı kullanılır.
c) Homöopatide; Yüksek tansiyon, yorgunluk, depresyon, Konsantrasyon zafiyeti, baş dönmesi, baksan hücumu, kalp çarpıntısı, hiperaktif (Aşırı hareketlilik) ve Agresivitate (saldırganlık) gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır.
d) Halk arasında; Yüksek tansiyon, Sinirlilik, stres, Sara, depresyon, Kan dolaşımı anormallikleri, şizofreni gibi rahatsızlıklara karşı kullanılmıştır.
II) Eskiden yaprakları yılan sokması ve böcek ısırmasına karşı kullanılmıştır.

Açıklama: Yılan kökü bir taraftan tansiyon düşürücü diğer taraftan Merkez sinir sistemine etki ederek teskin eder. Bu nedenle de hem Antihipertoni (Yüksek tansiyona karşı) hem de sedetif (teskin edici) olarak kullanılır. Yılan kökü korku, stres, depresyon, sara ve hatta şizofreniye karşı dahi kullanılmış ve yine Yüksek tansiyona karşı etkili olduğu yapılan ilmi araştırmalarda da tespit edilmiştir. Yılan kökünün birleşiminde 50 den fazla İridoidalkaloit tespit edilmiştir. Bazı uzmanlar sadece Reserpin kullanıldığında da aynı etkiyi göstereceğini iddia etmişler fakat çok kompleks yapıya sahip olan alkaloitlerin farklı etkileri ve özellikleri nedeni ile bütün olarak kullanılmasının daha uygun olacağı görülmüştür. Yılan kökünün birleşimindeki Reserpin Santral sinir sistemine, Ajmalisin çevre sinir sistemine, Serpentin krampları önleyici ve damarları genişletici ve Ajmalin Kalp ritmine etki ederler.

Çay: Yarım kahve kaşığı ince kıyılmış ve kurutulmuş Yılan kökü demliğe konur ve üzerine
300- 400 ml kaynar su ilave ettikten sonra 5-10 dakika demlemeye bırakılır ve sonra süzülerek içilir.

RAUWOLFİA SERPENTİNA AÇIKLAMA 12

Latince Adı: Rauwolfia Serpentina

Bitki: Yaklaşık 1 metre boyunda, beyaz çiçekli uzun yapraklı bitkilerdir.

Yetiştiği Yerler: Güney Asya''da yetişir. Özellikle Himalayaların eteklerinde rastlanır.

Tarihçe: Bitkinin ismi Alman hekim Dr. Leonhard Rauwolf''dan gelmektedir. Dr. Rauwolf 16. yy.''da Asya''ya bilimsel bir seyahat yapmış ve döndüğünde ilgi çekici etkileri olan bitkileri yayınlamıştır. Rauwolfia Serpentina''nın tıbba sunulması, 1340''da Hint hekim Vekil tarafından gerçekleştirilmiştir.

Günümüzde bu bitki ve tıptaki yeri hakkında çok sayıda literatür vardır. Hindistan''da Rauwolfia serpentina çok eskiden beri kullanılan geleneksel bir tıbbi bitkidir. M.Ö. 1000 yıllarında

Hindu yazıtlarında bitkiye ait bilgilere rastlanılmıştır. Uyutucu ve yatıştırıcı etkileri için yüzyıllarca Hindistan halkı tarafından ruh hastalıklarının tedavisinde yararlanılmıştır. Ayrıca yılan ve böcek ısırıklarında panzehir olarak, baş ağrılarına, karın ağrılarına, üzüntü ve sıkıntılara karşı da önerilmektedir.

Hintli liderlerden Gandhi''nin stresli geçen günlerinin akşamında bu bitkiden hazırlanan çayı içtiği bilinmektedir.

Kullanılışı: Bitkinin kökleri topraktan söküldükleri sonra, temizlenip kurutularak toz haline getirilir ve böylece kullanılır.

İçindeki Maddeler: Bitki alkaloid bakımından oldukça zengindir. Bunlara topluca Hauwotfia alkaloidleri adı verilir. En önemlisi reserpin olup, günümüzde tıbbi ilaç olarak tüketilmektedir. Diğerleriroxinil, asmalin, rescinamin, alseroxylone vs.dir. .

Tıbbi Etkiler: Bitki, santral sinir sistemine yani beyindeki merkezlere etkiyle tansiyonu düşürmekte, kalp atışlarının sayısmı azaltmakta, gözbebeklerini küçültmekte, bağırsak hareketlerini arttırmakta, sakinleştirici ve uyutucu rol oynamaktadır.

Reserpin kan basıncında ani ve uzun süreli bir düşmeye sebep olur.

Bu acil yüksek tansiyon tedavisinde sıklıkla faydalanılan bir olgudur. Gözyaşı akıntısı ve dışkılama ihtiyacı da bu etkiye eşlik eder.

Sakinleştirici ve uyutucu etkide reserpin beyin yoluyla zihin ve vücutta gevşeme sağlamaktadır. Bunun için sinirsel rahatsızlıklarda, uyku bozukluklarında ve özellikle eski Hindistan''da kullanıldığı gibi başta şizofreni olmak üzere bazı ruh hastalıklarında tavsiye edilmektedir.

Bitki eczahanelerde çok sayıda müstahzar olarak bulunmaktadır.

Yan etkileri bulantı, kusma, iştahsızlık, baş dönmesi ve ishaldir. Ayrıca Parkinson denilen hastalığa benzer bir sendrom oluşturabilir. Bu sendromun en önemli belirtisi ellerde titreme ve genel ilgisizliktir.