ENDER SARAÇ Patlıcan
Patlıcan sebze olarak bilinir, ama botanik bir meyvedir. Patlıcan koyu mor renkli, eflatun, koyu pembe, sarı yeşilimsi veya kara mor, kirli beyaz olabilir. Yazın ve sonbaharda çok yetişir. Buzdolabında plastik kapta 3-4 gün tazeliğini korur.
Patlıcan serin ve kuru bir yerde saklanmalı. Uzun süre yüksek ısıda kalırsa içinde bulunan ısıya hassas bir toksinle ishal ve kusma yapabilir. Patlıcan kızartması yaparken önceden tuzlamak veya tuzlu suya batırmak daha az yağ çekmesine yardımcı olur. Pişirme spreyiyle yağsız olarak kızartabilirsiniz. Patlıcanın yüzde 92’si sudur. Az miktarda A vitamini, folat, kalsiyum ve fosfor içerir. Patlıcanda protein ve yağ yoktur.
Patlıcan nasıl bir sebzedir? Patlıcan sebzesinin özellikleri, yetiştirilmesi, çeşitleri, yararları hakkında bilgi.
patlicanPatlıcan, (Lat. Salanum melongena): Patlıcangiller (
Solanaceae) familyasından, anayurdu Hindistan olan, iri mor meyveli, bir yıllık otsu bitkidir. Yaygın bir besin maddesi olan meyvesi genellikle mor, bazen de siyaha yakın renklidir. Beyaz olanlarına da rastlanır. Besleyici değeri fazla olmakla birlikte patlıcandan çok çeşitli sebze yemekleri yapılır. Bazı yörelerde turşu olarak da yararlanılır. Yetiştirilmesi kolaydır, sıcak yöreleri sever. Araplar aracılığıyla Avrupa’ya götürüldü. Türkiye’de en çok Akdeniz yöresinde yetiştirilir. Şubat-mart aylarında sıcak yastıklara, nisanda da sebze bahçelerinde fideler dikilir. Temmuzdan sonra ürün alınmaya başlanır. Patlıcanın bir çok çeşidi vardır: İstanbul kemer patlıcanı siyaha çalan mor renkli, kalın kabuklu, ince uzun bir çeşittir. Lezzetli ve verimlidir. Öteki türlere oranla çekirdeklidir. Bostan patlıcanı İzmir’de topan, Bursa’da tophane adlarıyla bilinir. Yuvarlak ya da oval yuvarlak biçimlidir. Ağırlığı birkaç kiloyu bulabilir. Rengi mor, çok ender olarak da beyaz, çekirdeği azdır. Adana patlıcanı çizgili mor renkli, sap tarafı ince uç tarafı geniş, verimli bir çeşittir. Halkapınar patlıcanı koyu mor renkli, üç tarafı sapa oranla daha dolgun turfanda yetiştirilen bir çeşittir.
Patlıcangiller, (Lat. Solanaceae). İki-çenekliler sınıfının Tubiflorae (Solanales) takımından bir familya.
Daha çok Orta ve Güney Amerika’da yetişen çalı, otsu, çok yıllık bitkiler, ağaççık ya da tırmanıcı bitkileri kapsayan bir familyadır. Meyveleri etli ya da kapsül biçimindedir. Yaklaşık 85 cins ve 2200’den fazla türü vardır. Türkiye’de yabani olarak yetişen 10 cins ve 22 türü bulunur. Güzelavratotu ve tütün gibi bir bölümünde narkotik maddeler; patlıcan, patates, domates gibi bir bölümü besin maddesi; geriye kalanlar da süs bitkisi olarak yetiştirilir. Alkaloid içeren tıbbi ve zehirli bitkileriyle ve besin değeri olan bitkileri kapsaması nedeniyle önemli bir familyadır.
