Ökaryotik Hücrelerde Kromozom Yapısı
Ökaryotik Hücrelerde Kromozom Yapısı : Ökaryotik hücrelerin DNA yapısı prokaryotlardan ayrı olarak tek bir DNA sarmalı şeklinde olmayıp DNA’nın parçalanmasından oluşmuş ayrı bölümler şeklindedir. Her bir bölüme kromozom adı verilir. Bir kromozomdaki DNA molekülü histordar adı verilen bir tür proteine sıkıca ve ayrıca histon olmayan proteinlere değişik sıklıkta bağlanmıştır. Karışık yapıdaki bu ökaryot DNA’sı proteinleri ile birlikte kromatin adını alır. Ökaryotlarda DNA’nın organizasyonu prokaryotlarınkinden en az 3 ayırım gösterir.
1— Birbiri ile çok yakın ilişkili genler prokaryotlarda olduğu şekilde guruplaşıp operonlar oluşturmazlar.
2— Ökaryotlarda genler, prokaryotlardaki gibi sürekli nükleotid baz sıralarından oluşmazlar. Bir gen’deki baz sıraları arasına gen ile ilgisi olmayan başka baz sıraları girip gen sıralarını birbirinden ayırabilir. Bu araya giren baz sıralarına intronlar adı verilir. Gen’in o- luşturduğu mRNA bu intron bazlarının da karşıtlarını taşır. Ancak bundan sonra bazı enzimlerin etkisi ile intronlann karşıtı olan baz sıraları ortadan kaldırılır ve mRNA’da gen’in kod sıraları bütünleşmiş olur.
3— Ökaryotik kromozomların DNA’smda yüksek sayıda ayni dizilerin tekrarları vardır. Bu tekrarlar bazı diziler için 100 hattâ 100.000 defa ve daha çok olabilir.Ökaryotik hücrelerde bölünmenin mitoz ile oluştuğu bilinmektedir. Bu nedenle DNA’nın aktif replikasyon fazı (S = sentez fazı)nı mitoz fazı (M fazı) değiştirmeli olarak izler. M fazında kromozom replikasyonu sonucunda oluşan 2 ürün kronalidler adını alır. Bunlar özel bir mekanizma ile oluşan bir iğ boyunca birbirlerinden ayrılarak iki yavru hücreye bölünürler.
Ayrıca ökaryotik hücrelerde esas DNA dışında bir kısım çember- sel DNA’yı da içererek bazı kodlamalarda bulunan organellerin bulunması da ayrı bir özelliktir. Bunların başında mitokondrialar gelir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
