İkincil Hiperparatirodi

İkincil hiperparatirodi, serum kalsiyum düzeyinin sürekli düşük oluşuyla birlikte görülen herhangi bir durumda ortaya çıkar. çünkü düşük kalsiyum düzeyi, eksikliği gidermek amacıyla paratiroid bezlerinin daha fazla çalışmasına yol açar. Böbrek yetmezliği ikincil hiperparatirodinin bilinen en sık nedenidir. Kronik böbrek yetmezliğinin hangi mekanizmalarla ikincil hiperparatirodiye yol açtığı karmaşık bir konudur ve tam olarak anlaşılamamıştır.

Kronik böbrek yetmezliği fosfat atılımında artış ve bunun sonucunda gelişen hipofosfatemi ile birlikte görülür. Artmış serum fosfat düzeyleri doğrudan kalsiyum düzeylerini baskılar ve paratiroid bezlerinin aktivitesini uyarır. Buna ek olarak böbrek dokusundaki kayıp, D vitamininin aktif şeklinin üretimi için gerekli olan u ı hidroksilazın elde edilebilmesini azaltır. D vitamini eksikliği de kalsiyumun barsaklardan emiliminin azalmasına yol açar.

Morfoloji

ikincil hiperparatiroidide paratiroid bezleri hiperplastiktir. Birincil hiperparatiroidide olduğu gibi bezlerin büyümesi simetrik olmayabilir. Mikroskopik olarak hiperplastik bezler diffüz veya multinodüler dağılım gösteren, artmış sayıda esas hücresi veya daha geniş, berrak sitoplazmalı hücreler (su gibi berrak hücreler) içerirler. Yağ hücreleri sayıca azalmıştır. Birincil hiperparatirodidekine benzeyen kemik değişiklikleri de bulunabilir. içlerinde akciğerler, kalp, mide ve kan damarlarının bulunduğu birçok dokuda metastatik kalsifikasyonlar görülebilir. Hipoparı rülür, Hiorgas)

Klinik Özellikler

İkincil hiperparatirodinin klinik belirtileri, genellikle kronik böbrek yetmezliğiyle ilişkili olanlar yanında ikinci planda kalır. Kemik hastalıkları (renal osteodistrofi) ve PTH fazlalığına bağlı diğer değişiklikler genellikle birincil hiperparatirodidekinden daha hafif seyreder. Serum kalsiyum düzeyi normale yakındır, çünkü kalsiyum eksikliğini gidermek amacıyla meydana gelen PTH düzeyindeki artış serum kalsiyumunu dengeler. Kan damarlarındaki hiperfosfatemiye bağlı olarak gelişen metastatik kalsifikasyonlar nadiren deride veya diğer organlarda iskemik hasarla sonuçlanabilir. Bu duruma bazen kalsifilaksi denilmektedir. Hastalann bazılannda paratiroid aktivitesi otonom ve aşırı hale gelerek hiperkalsemiye neden olur. Bu olay bazen üçüncül hiperparatirodi olarak isimlendirilmektedir. Böyle hastalarda hiperparatirodiyi denetim altına alabilmek için para tiroidektomi gerekebilir.