Diabet Tedavisinde Eğitim Rolü

DİABET TEDAVİSİNDE EĞİTİM ROLÜ

Diabet tedavisinde eğitimin rolü Dr. P. Joslin Ellot'la başlar. Olabetik hastaların evlerine eğitici hemşireler göndererek bu işin öncüsü olmuştur. Hemşire Clara B· yaz aylarında kamplarda çocuklara eğitiminin tedaviyi çok kolaylaştırdığını gözlemiştir. Sonra eğitim bütün ülkelerde

diabet tedavisinin en büyük unsuru olmuştur. Biz de ülkemizde hocamız C. Öker'lr başlattığı bu eğitim şeklini Cerrahpaşa ve Türk Diabet cemiyetinde sürdürmekteyiz.

Oiabet Tedavi Uniti (OTÜ) dendiği zaman bunun içine diabetolog doktor, dietisyen, eğitim hemşiresi ve kamp doktoru girer.

Bu tedavide iki çok mühim yarar vardır:

1 - Hastalar uzun süre hastanede kalma zorunda kurtulmuş dolayısıyla işinden ve ailesinden ayrılmamış kazancına zarar gelmemiş ekonomik yükten kurtulmuş olur.

2 - Hasta yatağı işgal edilmemiş ve bizim gibi gelişmekte olan bir ülkede çok büyük sorunu olan boş ya

tak konusuna yardım edilmiş olur.

Bugün Amerika'da Joslin Clinic ve bunun gibi beş ayrı eyalette bu şekil eğitimi uygulanmaktadır. Yalnız Josllrı

Clinic de ve Michigan Ann-Arbor da uygulama şekil çok özel ve ilgi çekicidir. Amerika gibi her eyalet ve şehrinde en modern tıbbi imkanların olduğu bir ülkenin her köşesinden Joslin Clinic (OTU) ve Ann-Arbor'a girmek için hastalar gelmektedir.

Yalnız gündüz hastanesi şeklinde olan 70 yataklı Joslin Clinlc de hasta sabah gelip günde 4 defa kan şekeri kontrolü yapılmakta, tedaviye başlanmakta. Saat 11-16 arasında Doktor, Diekisyen ve Eğitim hemşiresi tarafından verilen dersleri dinleyip evlerine veya otel/erine dönmekte ertesi sabah tekrar gelmekte ve genellikle 3-5 gün için itim ve diabet ayarı temin edilerek işine gönderilir

Bizim ülkemiz yönünden çok ilginç ve gerek olan bu sistem Diabet Cemiyetinin yeni sağlık merkezinde kurmaya çalışacağız gerekli olan

a) Hastaya diabetin ne olduğu, tipleri, komplikasyonları, belirtileri, doktor tarafından öğretilmektedir.

b) Eğitici hemşire; idrarda ve kanda şeker bakma,hltlOlln yapma tekniğini ayak ve göz bakımını, insülin reakslyonlarını, bilhassa hipoglisemiyi öğretmektedir.

c) Dietisyen ise: Bir diabetinin yiyecekleri bakımından ne gerekli ise bunu hem eğitim hemde hazır öğretici hroşürlerle anlatır. Bu eğitim içinde gıdaların sınıflanması diabet yönünden k.hidrat ve yağların önemi, çeşitli diabetik yemek örnekleri, bunların öğünlere ayrılması ve kilo ayarı için gerekli bilgi slide ve kaset filmlerle gösterilir.Hasta eğitiminde en önemli kısım hastanın self Monitoringi yani idrar ve kan şekerini kendi kendine tayin etmesini öğrenmesidir.

Bunun için kullanılan ve glikoz oksldoz enzim metoı1u prensibi ile idrar ve kan şekeri tayin eden strikler vardır. (Dtastix. Test-Tape-Glucotest v.b).İdrarda şeker ile birlikte aseton tayini de IDM tipleri için çok önemlidir. Yemeklerden önce ve post-prandiyaltoylnler hastanın anti-diabetik tedavisine cevap verip, vermediğini gösterir. idrarda şeker çıkmadığı. zaman hipogliminin ortaya çıkabileceğini, ona göre insülin dozu veya öğünlerinde bilhassa ara öğün (Snack) de karbonhidratlı gıda miktarını arttırmayı öğrenmeli ve tatbik etmelidir.Diabetik hastalara verilen takip defterlerine bunların yazılması ve kontrol edilmesi çok önemlidir.