Akupunktur Temel Kavramlar

GENELLER

Çin tıbbına egemen üç büyük ilke vardır:
İnsan bir bütün olarak incelenir;
İnsan gök ve Dünya'ya uyum sağlar (Yin ve Yang kavramı);
İnsanın yaşamı Beş Eleman Yasası tarafından yönetilir (uygunluk kavramı).

1. İnsanın Kendi Bütünlüğü İçinde Ele Alınması Çin tıbbı, insanın düşüncelerini, duygularını ve bedenini psikofizyolojik bütünlüğü içinde araştırır. Canlı bir varlığı durağan ve çözümsel düzeyde değil, ötekilerle ilişkide olan her işlevi ve her organı, sürekli evrim ve değişim düzeyinde inceler. Bu durum, onun büyük karmaşıklığını dile getirir.

2. Kozmik İnsan, 'Yin" ve 'Yang"Kuramı Çinliler insanın kendi bütünlüğünün yanı sıra çevresi ile kurduğu bütünlüğü de, yani farklı iklimlere, mevsimlere, Güneş'ten, Ay'dan ve üstünde yaşadığı Dünya'dan gelen, kendisini etkileyen ışınlara karşı duyarlığını da gözönünde bulundururlar.

İnsan, yeryüzü dokusunun ve evrenin hareketinin bir yansımasıdır; "Göğe ve Dünya'ya uyar." O, kendi bedeni içinde yaşamsal işlevine en yakın olarak büyük temel yasaların egemenliği altındadır: Dünya yüzeyindeki her nesne gibi kozmik ve yersel etkilere bağlıdır. Ekoloji, çevrebilim yalnızca az süreden beri kapsamlı düzeyde ele alınmaktadır.

Oysa Çinliler binlerce yıldan beri bunun önemini belirtiyorlar ve ardışıklığın büyük ikili evrensel yasası ile Too'da simgelenen YinYang bütünleyiciliğinin insanla bağını kuruyorlardı.

Öte yandan, Yang Yin'i, Yin Yang' çeker ve bu ikili bütünleyicilik her yerde bulunur.

Sözgelimi elektrikteki artı ve eksi akım kutuplan; biyolojide bitkilerin artı ve eksi foto tropizmi; kimyada asitler ve bazlar; kristalografi ve optikte ışığın levojir ve dekstrojir sapmaları gibi tüm bilimlerde bu bütünleyicilik gözle görülebilir.

Evrende Yin ve Yang mevsimlerle günlerin ve gecelerin çevrimine denk düşer.

Gece yarısında Yin en üst düzeydedir; bu sırada Yang doğar, en üst düzeye ulaştığı öğlene kadar büyür; bu saatte Yin doğar. Böylece Yang büyürken Yin azalır. Aynı zamanda bu gelişme, mevsimlerin çevrimine de karşılık gelir.

Yang ilkbahardan yaza kadar büyür ve bu dönemde en üst düzeye erişir.

Yang en üst düzeydeyken Yin doğar ve en üst düzeye ulaşacağı kışa kadar büyür.İnsanda beden Yin ve Yang'dn; "Bedeni, toprağın suya ve güneşe duyduğu gereksinim gibi Yin ve Yang'a gereksinim duyar" (Nei JingSou Ouen) ve fizyolojisi evrenin Yin'i ile Yancını yansıtır.

a) İnsan bedenindeki iç organların sınıflandırması uzun süreden beri bilinmektedir.

Çinliler bunları iki kategoride toplamışlardır:Atelye isevi yapanlar (fou) ya da "içi boş organlar": mide, incebağırsak, kalınbağırsak, safra kesesi, idrar kesesi. Besinlerin emilimini, parçalanmasını ve artıkların elenmesi işlerini düzenlerler. İşlevleri enerji üretmektir. Bunlara Yang denir.
Hazine işlevi yapanlar (zang) ya da "içi dolu organlar": akciğer, karaciğer, kalp, dalak, böbrek. Arıtma ve yeniden dağıtma görevini üstlenmişlerdir; enerjiyi korudukları ve yoğunlaştırdıkları varsayılmıştır. Bunlara Yin denir.

b) Öte yandan bu Yang ve Yin dağıtımına ikibüyük sistem daha katılır:Atelye grubundan yardım alan üçlü ısıtıcı;Hazine grubundan yardım alan dolaşımcinsellik.

c) Çin fizyolojisi, farklı elemanları ikişer ikişer gruplandırarak YinYang içi boş organları ve içi dolu organlarının "eşli" altı işlevsel oluşumunu kurar:

Kalp Akciğer Karaciğer Dalak Böbrek Dolaşım
İnce Kalın Safra Mide idrar önsellik
bağırsak bağırsak kesesi kesesi Üçlü ısıtıcı

Hastalık, sözkonusu iki kutupluluğa karşılık gelir çünkü ikili uyumdaki dengesizliğin ürü nüdür, tanı ile tedavi hastalığı ortaya koymaya ve düzeltmeye çalışır.

3. Beş Eleman Yasası Bu yasa yukarıda verilen bilgilerle sıkı bir bütünlük içindedir. Daha iyi anlaşılması için eski Çin bağlamında (günümüz Çin'indekinden pek uzak olmadığını da belirtelim) yeniden sıralanması gerekir.

Çin'de tarım yaşamı doğa, mevsimler, gündüzler ve gecelerin sürekliliği ile uyum sağlar.Gündüzgece ve mevsim bakımından en üst düzeyde etkinlik dönemleri olan yazın çalışılması ve kışın dinlenilmesi gibi gözlemlenen uyumların ardışıklığını başka bir bağlama oturtan

Çinlilere göre (uygunluk kavramı), sabah güneşin doğuşu ilkbahar ve doğuya; güneşin yücelimi öğlen ve güneye; sonbahar batıya, güneşin batmasına; kış ise geceye, dinlenmeye ve kuzeye karşılık gelir.
Kuzeyden güneye, doğudan batıya birer düşey çizgi çizersek, düşey eksenin gündönümlerinin ekseni; yatay eksenin de ılımların ekseni olduğunu görürüz.
Ancak bu dinamik çevrim, merkezi sabit olmadığı taktirde sürebilir. Bu da, saf gerekliliğin beşinci dinamizmi olan Dünya'dır. Gerçekte, o tek başına değildir. Wou Hing "beş gizilgüç" sistemini oluşturan ve her biri "Beş Eleman"ın alt başlıkları olarak yazılmış ötekiler de ona katılırlar:

Ateş: egemen Yang ile yazın simgesi;
Su: egemen Yin ile kışın simgesi;
Odun: büyüme ile ilkbaharın simgesi;

Metal: yığılma ve yoğunlaşmanın işareti, çalışma (çünkü metal alet yapmaya yarar) ile sonbaharın simgesi;:
Toprak: tüm elemanların genel kaynağı, çevrime yazın sonunda katılır.
Bu bütünlükten başlayarak "tüm", beş elemanın simgeleri altında ve sonsuz uyum tablolarında (kimileri için kurnaz yorum kalabalığı, kimileri için de bellek eğitici basit yollar) sınıflandırılmıştır: mevsimler, renkler, tatlar, duygular ve ruhsallık, insan bedeninin çeşitli bölgeleri, duyu organları ve delikleri, bedenimizin dokuları, antik Su denilen bazı akupunktur noktaları, etkinlik dönemi ve yılın belirli dönemlerindeki en üst düzey dinamizmleri (3000 yıl önce biyologlarımız sirkadyen ve sirkanyen ritmleri böyle açıklıyorlardı) ile içi dolu organlar ve içi boş organlar.

Enerjiler Rüzgâr Sıcaklık Nemlilik Kuruluk Soğuk İçi dolu organlar Karaciğer Kalp Dalak Akciğer Böbrek
İçi boş organlar Safra Ince Mide Kalın İdrar
kesesi bağırsak bağırsak kesesi
Duyular Göz Dil Ağız Burun Kulaklar
Beden tabakaları Kaslar Damarlar Et (hücre Deri, kıllar Kemikler
Öfke dokusu)
Duygular
Sevinç Takınak Üzüntü Korku
Tatlar Ekşi Acı Tatlı Keskin Tuzlu
Antik Su noktaları
Yin Zing Yong YouYunn Jing Ho
Yang You Jing Ho Zing Yong
Renkler Yeşil Kırmızı Sarı Beyaz Siyah
Gezegenler Jüpiter Mars Satürn Venüs Merkür

Evrenin böylece şemalaştırılan düzeni, temelde çevrimsel bir oluşum biçiminde ortaya çıkar. Her çevrim, bir eleman tarafından simgelenen beş sürekli durumdan geçer ve tüm bu elemanların birileri, ötekilere göre değişken dengede olur.

Bu bütünlüğün kusursuz biçimde dengede kalması ve çevrimin doğru olarak gerçekleşmesi için iki yasaya uyması gerekir:

1) Üretim yasası: odunun ateşi ürettiği, ateşin toprağı uyardığı (?), toprağın Metal minerali ürettiği, metalin suyu ortaya çıkardığı (açıklaması hidrojende olabilir (?), bu gaz metal özelliğindedir (Lavier)), suyun odunu doğurduğu doğayı düşünenZheng çevrimi ya da üretimi. Bu "beşli" üretim çevrimi, akupunkturda "AnneOğul Yasası"nı oluşturur. Sözkonusu yasa şöyle türer:

Hazine organlar için: Kalp dalağın annesi, karaciğerin oğludur; dalak akciğerin annesi, kalbin oğludur; akciğer böbreğin annesi, dalağın oğludur; böbrek karaciğerin annesi, akciğerin oğludur; karaciğer kalbin annesi, böbreğin oğludur;
Atelye organlar için: İncebağırsak midenin annesi, safra kesesinin oğludur; mide kalınbağırsağın annesi, incebağırsağın oğludur; kalınbağırsak idrar kesesinin annesi, midenin oğludur; idrar kesesi safra kesesinin annesi, kalınbağırsağın oğludur; safra kesesi incebağırsağın annesi, idrar kesesinin oğludur.

2) Dizginleme yasası: Go çevrimi ya da yıkım fren işlevi görür. "Her eleman oğlunun yerine geçmeye çalışanı dizginler" denir. O halde sürekli biçimde Beş Eleman Yasası'ndan geçen her çevriminiçinde, bir iç denge sağlayarak bir elemanın ötekinegöre egemenliğini yasaklayan dizginleyici bir başkayasa vardır. Bu "yıldızlı çevrim" olarak anılır: Ateşmetali eritir, metal odunu keser, odun toprağı örter,toprak suyu emer, su ateşi söndürür."Tecavüz etme ve nefret etme" gibi çok karmaşık ve çok az yararlanılan iki yasa daha vardır.

Böylece, evrenle insanın karşılıklı bağımlılığını dile getiren ve örneksemeyle akıl yürüterek enerji dengesizliğini bulmayı sağlayan bir tür şifre elde edilir. Buna göre,
ateş kalple incebağırsağın;
toprak dalak, pankreas ve midenin;
metal akciğerlerle kalınbağırsağın;
su böbreklerle idrar kesesinin;
odun karaciğer ile safra kesesinin karşılığıdır. Daha önceki çevrimlerde gözlemlediğimiz organik uyuma göre

Zheng çevrimi şöyle açıklanır:

Karaciğer kalbin, safra kesesi incebağırsağın;
Kalp dalak ve pankreasın, incebağırsak midenin;
Dalak akciğerlerin, mide incebağırsağın;
Akciğerler böbreklerin, incebağırsak safra kesesinin;
Böbrekler karaciğerin, idrar kesesi safra kesesinin çalışmasını destekler.
Go çevrimi ya da yıkım ise şöyle açıklanır:
Hasta karaciğer, odunun toprağı kapladığı gibi dalağı ve pankreası tehlikeye atar, safra kesesi mideyi tehdit eder;
Hasta dalak, toprağın suyu emmesi gibi böbrekleri tehlikeye atar, mide idrar kesesini tehdit eder;
Hasta böbrekler, suyun ateşi söndürmesi gibi kalbi tehlikeye atar, idrar kesesi incebağırsağı tehdit eder;
Hasta kalp, ateşin metali eritmesi gibi akciğerleri tehlikeye atar, incebağırsak kalınbağırsağı tehdit eder;
Hasta akciğerler, metalin odunu kesmesi gibi karaciğeri tehlikeye atar, kalınbağırsak safra kesesini tehdit eder.
Bu düşüncelerden, tanı için pratik uygulamalar ve tedavi amacıyla kullanılacak noktaların seçimi kolayca çıkartılabilir.

H. Enerji

Yin ve Yang ile Beş Eleman Yasası'na ilişkin tüm açıklama girişimleri, ancak Çinlilerin Qi dedikleri enerjinin varlığı kabul edildiğinde olanaklılık ve anlaşılırlılık kazanır.

Akupunkturun temeli olan bu enerji anlayışı,Uzakdoğu tıbbında kalıcı bir biçimde kendini gösterir. Buna karşılık Batı tıbbı organik anlayış üstüne kurulmuştur.Qi'yi simgeleyen düşünceyazıda, topraktan gelen besinin göstergesi pirinç, gökten gelen "elle tutulamayan" enerjinin göstergesi "buhar"m içinde yeralır.

Qi, hem gücün hem de varolan her şeyin ortak temel ve evrensel maddesidir. Çinliler "Evrendeki her şey Qi tarafından oluşturulmuştur" derler. Bu enerji kuramı büyük bir güncelliğe sahiptir. Modern bilimlerde de madde ve enerji, tek ve aynı şeyi oluştururlar; buna göre biri diğerine dönüşebilir. Sözgelimi yanan odun ve kitlesini kaybeden atom, enerji açığa çıkartır. Enerjinin dinamizmi, yeni bir enerji oluşturma özelliği bu durumdan kaynaklanır.

1. Kozmik enerjiler doğadaki elemanlardan gelirler ve Yin ya da Yang yasalarına göre düzenlenebilirler.

Yukarıda bulunan enerji göğün, aşağıdaki ise Dünya'nın enerjisidir. Ancak bunlar dengeli değildir.

Rüzgâr, ateş, sıcaklık, nemlilik, kuraklık,soğuk gibi kozmik enerjiler yaratmak için birbirlerinin aralarına karışırlar, evrim geçirirler ve birbirlerine dönüşürler.Göğün ve Dünya'nın enerjileri uygunluk içindeyse, zamandaki ve uzaydaki evrim kusursuz biçimde gelişir ve orada oluşum ortaya çıkar.

Ama bu enerjilerin dengesiz ve düzensiz olmaları, sürecin anormalliğinden ötürü zararlı sonuç verir. O zaman yıkıcı enerjiler (SieQi) adını alırlar.

2. İnsanın Enerjisi Simgesel olarak Tanrı'nın üflemesi şeklinde açıklansa da, varlığın nedeni metafizik bir kendilik değildir. Kaynağını, şunların
biraraya gelmesinden alır:kalıtsal yoldan cinsellik hücreleriyle geçen ve onların etkinlikleriyle beslenen, soyunun tüm fizik ve psikoentellektüel edinimlerini taşıyan doğum öncesi atasal enerji (Zai shengyuan qi);
atmosferden alınan solunum enerjisi (hava ruhu);içi boş organlarla içi dolu organların çalışması sonucunda özümlenen ve saklanan besinsel enerji (beş tahılın soluğu).
Bu enerji, dokularla organların derinliklerinde olduğu gibi insan bedeninin yüzeyinde de ortaya konur. Ancak, bu yayılan enerjide, içinden geçtiği en küçük hücreler tercihli akımlar oluştururlar.

Sözkonusu hücrelerin bütünlüğü ise enerji dolaşım ağını kurar (salt dinamik ağ, kan dolaşımının besin örüsünü yaklaşık iki katına çıkartır).

Sağlık durumunda enerji, değişmez bir uyuma ve Yin ile Yanğm niteliklerinde tanımlanan bir dengeye göre kendine özgü yollarda dolaşır.İnsan, ister normal kozmik enerjilerin çevrimindeki bir bozulmadan, isterse bedensel ya da ruhsal bir iç sorundan kaynaklansın, karıştırıcı bir enerjinin saldırısına uğradığı zaman, bedeninde Oe (Wei Qi) denilen; ette, kaslarda, kas zarlarında dolaşan yüzeyel savunucu uyanık enerji devreye girer.

Bu enerji, saldırgan yıkıcı enerjinin meridyenlere ve sonra da organlara sızmasını önleme görevini üstlenir. Saldırının sürdüğü ya da Oe enerjisinin yetersiz kaldığı durumda, vejetatif enerji dolaşımında güçlü bir düzensizlik tehlikesi oluşur.

Yong (Yong Qi) denilen bu derin besleyici enerjinin tepkilerine, Batı fizyolojisinde nörovejetatif merkezlere yönelik çeşitli saldırılara verilen aşamalı yanıt olarak yaklaşılabilir.

Bu sırada YinYang ilişkisi dengede ise beden kendini savunur, enerji akışı düzenini korur ve hastalık oluşmaz.

Buna karşın YinYang arasındaki her dengesizlik enerji akışını değiştirecek ve düzensizliğin belirdiği fizyolojik işlevin Yin ya da Yang doğasına göre sorunlara yolaçacaktır. Hastalığı iyileştirmek için, bozulan dengeyi yeniden kurmak ve bunun için de duruma göre, enerji akışının belirli noktalarında enerjiye etkide bulunmak gerekir.

III. Enerji Kanalları ve Çin Noktaları

A) Kanallar Bu kanallar, suyun Dünya yüzeyindeki akışını çağrıştırır. Gerçekten de su, yağmurun ardından toprak yüzeyine nasıl yayılırsa; sonra su birikintileri, derecikler, çaylar, ırmaklar ve göller biçiminde toplanırsa, yaşam enerjisi de, gördüğümüz gibi, insan bedeninde aynı biçimde ortaya konur. Sözkonusu enerji, bir yandan kendi aralarında öte yandan kendileri ve en derinden organik bölgelerle zarların en üst yüzey bölgeleri arasında bir ağ ören farklı akımlar halinde düzenlenir. Bu akımlar günümüzde iki dizide sınıflandırılır:
Ana meridyenler dizisi;
İkincil meridyenler dizisi1

1. Ana Meridyenler Dizisi ya da "Jing'ler"Akupunkturun temel eksenini oluşturan on iki meridyen vardır. Çağlardan beri özel nitelikleri araştırılan meridyenlerin tanımı, ancak deri noktaları topografyasına ilişkin bilgilerin aydınlığa kavuşmasıyla yapılabilmiştir.

Meridyenler, bedenin oksal eksenine göre simetrik olarak dağılırlar. Kimi kez bedenin ön, kimi kez de arka bölümünde baş, göğüs, karın ve kollarla bacakları katederek kapalı bir dolaşım sistemi oluştu(1) Çince'deki Jing sözcüğünün bir coğrafya terimi olan meridyen ile karşılanması, ilk çevirmenlerin hatasıdır.

Ancak günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Her birinin kendine özgü kanalı, belirli enerji saati ve adını taşıdığı bir içi dolu organı, bir içi boş organı ya da işlevi vardır:karaciğer, akciğer, kalp, dalak ve pankreas, böbrek gibi beş içi dolu organı karşılayan Yin doğasındaki meridyenler;mide, incebağırsak, safra kesesi, kalınbağırsak, idrar kesesi gibi beş içi boş organı karşılayan Yang doğasındaki meridyenler;Yin doğasındaki "dolaşımcinsellik" ile Yang doğasındaki "üçlü ısıtıcı" gibi iki özel işlevi karşılayan meridyenler.

Bu kanallardaki enerji akışı değişmez bir saate göre gerçekleşir:

24 saat içinde, bedenle organlar arasında (toplam yol olarak 50 kez) her zaman merkezkaç, sonra da merkezcil bir ilerleme içinde gelişir.Her meridyende, akışının iki saatte bir en üst düzeyde etkinlik dönemine ulaştığı bir değişikliğe uğrar.

Meridyendeki yayılma azlığına bağlı hastalık belirtileri, tercihen saatlere göre gerçekleşen bu doluluk döneminde görülür

(tüm karaciğersafra kesesi krizlerinin gecenin ortasında, astım krizinin gün ağarırken, kalpdamar rahatsızlıklarının öğleyin ya da günün sonunda ortaya çıktığını biliyoruz). Doluluk dönemi, iğnelerle tedavi yoluyla, daha iyi tepkiler için koşullandırılabilir.

Evrensel ardışıklık yasasına bağlı olarak, dört saatte bir YinYang ya da YangYin mutasyonuna uğrar. Özet olarak enerji tablosu şöyle gösterilir:

Yin ve saat 15 arası doluluk durumunda;
Yin ve saat 13 arası karaciğer meridyeninde,
Yin ve saat 35 arası akciğer meridyeninde.
Yang ve saat 59 arası doluluk durumunda;
Yang ve saat 57 arası incebağırsak meridyeninde,
Yang ve saat 79 arası mide meridyeninde.
ve saat 913 arası doluluk durumunda;
Yin ve saat 911 arası dalakpankreas meridyeninde,
Yin ve saat 1113 arası kalp meridyeninde.
Yang ve saat 1317 arası doluluk durumunda;
Yang ve saat 1315 arası incebağırsak meridyeninde,
Yang ve saat 1517 arası idrar kesesi meridyeninde.
Yin ve saat 1721 arası doluluk durumunda;
Yin ve saat 1719 arası böbrek meridyeninde,
Yin ve saat 1821 arası dolaşımönsellik meridyeninde.
Yang ve saat 211 arası doluluk durumunda; .
Yang ve saat 2123 arası üçlü ısıtıcımeridyeninde,
Yang ve saat 231 arası safra kesesi meridyeninde.

Embriyon yaşamı sırasında enerji, doğduğu anda organların, sistemlerin ve duyu aygıtlarının kuvvet çizgilerini izlemek zorundadır.

Böylece, elemanlarını anasal enerjiden aldığı on iki vektör çizerek, ilk çığlık ve ilk solunum sırasında, akciğer meridyeninde tüm özerkliğini kazanır.Bu nedenle enerjinin yolu, aşağıda gösterilen ağızlaşma ile sürekli biçimde her bir meridyenden geçer:

Yine bu yolda, Beş Eleman çevriminde olduğu gibi, ama farklı bir düzenleme içinde, bir meridyen kendini izleyenin annesi, bir öncekinin de oğludur.

a) 'Yin" akciğer meridyeni: "Zheu TaeYin" (11 nokta içerir):Midenin merkezinde başlar:Diyaframı geçer:Akciğere, soluk borusuna, gırtlağa girer ve son noktasında (AC 1) deri yüzeyine çıkmak üzere koltukaltının ön yüzüne iner;Kolun öniçyan yüzüne geçer ve dirsek hizasına ulaşır

(AC 5 noktası);Önkolun ön yüzünün ortasında ve önkol kemiği oluğunda yolalır (AC 7, 8, 9 noktaları), başparmağın iç köşesinde tamamlanır (AC 11 noktası).Karaciğer meridyeninden gelen enerji akışı, çevrimde son noktasına ulaşan ötekinin önüne geçer ve işaret parmağına doğru, eşli Yang meridyeni ile bağlantı kuran bir damar(*) doğar: kendini izleyen kalınbağırsak meridyeni.

b) "Yang" kalınbağırsak meridyeni: "Zheu Yang Ming" (20 nokta içerir):Başparmağın yanında, işaret parmağının dış köşesinde başlar

(KB 1 noktası);Parmağın üstdış kenarını izler ve avuca ulaşır (KB 4 ve 5 noktalan); Onkol kemiğinin arka yüzüne uzanır, dirseğe varır (KB 11 noktası);Omuzun ön yüzüne geçer (KB 14 ve KB 15 noktaları);Sonra eklemin arkaüst kenarından (KB 16 noktası) bir dal boynun öniçyan yüzüne uzanır (KB 17 ve 18 noktası) ve burunçene kıvrımının üst uç yüzünde biter (KB 20 noktası);Bu sırada bir başka dal, akciğere ve kalınbağırsağa gitmek üzere üstköprücük kemiği oyuğunda derinlere girer.Akciğer meridyeninden gelen enerji akışı, meridyeni dördüncü noktasına ulaştırır ve bunu izleyen mide meridyeni ile bağlantı kuran yirminci noktadan bir damar doğar.

c) 'Yang" mide meridyeni: "Zou Yang Ming" (45nokta içerir):Alın kemiğinin bir parmak gerisinde, göz çukuru dış köşesinin dört parmak üstünde başlar (Mi 1 noktası);Tragusun önünde (Mi 2 noktası), sonra da üstçene iç köşesinde (Mi 3 noktası) aşağıya iner;Göz çukurunun iç kenarının ortasında yeniden yukarı çıkar (Mi 4 noktası);Burunçene iç kıvrımının bir parmak arkasından (Mi 6 noktası) ve dudakların birleşme yeri dışından (Mi 7 noktası) geçer; sonra köküne kadar boynun önisyan kısmı üstünde aşağı iner (Mi 11 Mi 12 noktası); meme başından geçerek (Mi 17 noktası) kasığa dek inişini sürdürür (Mi 30 noktası), uyluk üstünde aynı doğrultuda yoluna devam ederek dizin ve bacağın öniçyan yüzünü (Mi 36 noktası), kaval kemiğin dış kenarını geçer, ayağın sırt yüzeyine ulaşır (Mi 42 noktası);

Sonuçta ikinci ayak parmağı tırnağının dış köşesine erişir (Mi 45 noktası).Mi 3 noktasından bir damar doğar ve gırtlağa doğru sıçrar; Mi 12 noktasından doğan bir başkası ise mide ve dalağa doğru derine gömülür.
Kalınbağırsak meridyeninden gelen enerji akışı meridyeni son noktasına ulaştırır ve bunu izleyen dalak meridyeni ile bağlantı kuran kırk birinci noktadan bir damar doğar.

d) Tin" dalak ya da dalakpankreas meridyeni: "Zou Tae Yin" (21 nokta içerir): Ayak başparmağının tırnak iç köşesinde başlar (DPa 1), sonra aşık kemiğinin iç önünde kesintisiz olarak ayak başparmağının tarak kemiğiparmak kemiği ekleminden geçer

(DPa 5 noktası);Sonra bacağın iç yüzünü aşar (DPa 6, 7, 8, 9 noktaları);Oyluktan ve kasıktan yukarı doğru yolalır (DPa 13 noktası);
Karın üstünde, dışyanda ilerler (DPa 14, 15 noktaları);Sonra kaburga kemiği ızgarasında kaburgalararası üçüncü boşluğa yükselir (DPa 20 noktası), ardından altıncı boşluğa kadar yeniden inişe geçer (DPa 21 noktası).
DPa 16 noktasından ayrılan bir dal, solda dalağa ve mideye, sağda pankreas ve mideye girer; sonra gırtlağa çıkar ve dil kökünde sonuçlanır.

Mide meridyeninden gelen enerji akışı meridyeni son noktasına ulaştırır ve bunu izleyen kalp meridyeni ile bağlantı kuran yirmibirinci noktasından bir damar doğar.

'Yin" kalp meridyeni: "Zheu Zhao Yin" (9nokta içerir): Kalbin ortasında başlar; Biri diyaframın arasından aşağı inerek incebağırsağa giren, öteki gırtlağa ve gözlere çıkan iki damar uzantısı ayırırSonra akciğerin yanından geçer, koltukaltmda ortaya çıkar (Ka 1 noktası);
Ardından kolun iç yüzü boyunca dirsek kıvrımını (Ka 3 noktası), önkolu geçerek avuca (Ka 7 noktası) ve el ayasına kadar aşağı iner, yüzük parmağı tarafında (Ka 9 noktası) küçük parmak ucuna ulaşır.
Dalak meridyeninden gelen enerji akışı meridyeni son noktasına ulaştırır ve bunu izleyen incebağırsak meridyeni ile bağlantı kuran dokuzuncu noktasından kısa bir damar doğar.

f) 'Yang" incebağırsak meridyeni: "Zheu TaeYang" (19 nokta içerir);El küçük parmağının tırnak köşesinde başlar (İB 1 noktası);Ayaya kadar elin iç kenarında uzanır;
Dirsek oluğunda dirseğe ulaşır (İB 8 noktası); Kolun arkaiç bölümüne gelir;Omuz ekleminin arka bölümüne geçer (İB 11, 12, 13 noktası);Üstköprücük kemiği oyuğuna inen ve doğrudan incebağırsağa atlayan, sonra boyunun üstçene iç köşesine, elmacık yayı düzeyinde (İB 17 noktası) yanağa çıkan bir damar ayırır ve kulağın İB 29 noktasında tamamlanır.Kalp meridyeninden gelen enerji akışı meridyeni son noktasına ulaştırır ve bunu izleyen idrar kesesi meridyeni ile bağlantı kuran on sekizinci noktasından bir damar doğar.

g) "Yang" idrar kesesi meridyeni: "Zou Tae Yang" (67 nokta içerir): Gözün iç köşesinde başlar (İK 1 noktası) Paramedyan çizgi üstünde alna, sonra kafatasına (İK 49 noktaları) çıkar ve iki dala ayrıldığı enseye (İK 10 noktası) ulaşır:
Bir iç dal orta ikincil bir damara ulaştıktan sonra, 14. noktasındaki yönetici damar, birinci ve ikinci sırt omurlarının enine apofizleri arasında konumlanan İK 11 noktasından itibaren düşey olarak aşağıya inmek üzere, orta çizgiden iki parmak uzaktaki dikenli apofizlere uzanır ve kaba etin arka yüzüne, uyluğa gider, altkaba et kıvrımına ulaşır; tüm organik işlevleri karşılayan sırttaki metamerik "YOU" noktalarının burada yeralması bakımından iç dalın büyük bir önemi vardır.

Bir dış dal orta çizgiye dört parmak uzaklıkta ve bu çizgiye büyük ölçüde paralel bir yol izleyerek aşağı iner, altkaba et kırışığının ortasında bir öncekiyle karşılaşır (İK 50 noktası), diz (İK 54 noktası) ile bacağın arka yüzünde uzanır, önemli bir nokta olan İK 58 ile yanda dengelenir, dış aşık kemiğinin arkasından geçer (İK 60 noktası), ayağın dış kenarına ulaşır, geride beşinci ayak parmağının tırnak dış köşesinin dışında (İK 67 noktası) tamamlanır.
İK 7 noktasından ayrılan bir dallanma beyne doğru yol alır. İK 23 noktasından ayrılan ikinci dallanma ise böbreğe, sonra da idrar kesesine gider.
İncebağırsak meridyeninden gelen enerji akışı meridyeni son noktasına ulaştırır ve bunu izleyen böbrek meridyeni ile bağlantı kuran ayak tabanı ortasındaki altmış yedinci noktasından bir damar doğar.

"Yin" böbrek meridyeni: "Zhou Zhao Yin" (27 nokta içerir):
Ayak tabanının ortasında başlar (Bö 1 noktası);
Ayağın iç kenarına gider;

İç aşık kemiğinin arkasından yukarı çıkar (Bö 6 noktası);
İç aşık kemiği ile Aşil kirişi arasında bir kıvrım yapar (Bö 3, 4 ve 5 noktalan);

Kaval kemiğin iç kenarını izler (Bö 7 noktası);
Dizin uç iç kıvrımına ulaşır (Bö 10 noktası);
Uyluğun arkaiç yüzünde çatı kemiğine (Bö 11 noktası), karnın ön yüzüne (Bö 1221 noktalan), sonra göğsün ön yüzüne (Bö 2227 noktaları) gider.
1127 noktalan arasında dörde ayrılır:
Bir damar perineye, idrar kesesine ve böbreğe gider;
Bir damar boğaza ve dil köküne uzanır;
Bir damar kalbe gider.

İdrar kesesi meridyeninden gelen enerji akışı meridyeni son noktasına ulaştırır ve bunu izleyen dolaşım meridyeni ile bağlantı kuran yirmi ikinci noktasından bir damar doğar. 'Yin" doiaşımcinsellik meridyeni:

"Zheou Ziue Yin" (9 nokta içerir):Göğsün ortasında başlar;Kaburgalararası dördüncü boşluğu izler ve beşinci kaburga kemiğinin üst kenannda, meme başının bir parmak dışında yüze çıkar

(DC 1 noktası);Koltukaltına gider ve akciğer ile kalp meridyeni arasında kolun iç yüzünde uzanır;

Dirseğe ulaşır (DC 3 noktası);
Avuca gelir (DC 67 noktaları);
Sonra el ayasının ortasına ulaşır (DC 8 noktası);
Önkol kemiğinin orta çizgi ucunda, tırnak dış köşesinde tamamlanır (DC 9 noktası).
Böbrek meridyeninden gelen enerji akışı meridyeni son noktasına ulaştırır ve bunu izleyen üçlü ısıtıcı meridyeni ile bağlantı kurmak için avuç içindeki sekizinci noktasından doğan bir damar yüzük parmağının ucuna gider.'Yang" üçlü ısıtıcı meridyeni: "Zheou Zhao Yang" (23 nokta içerir):Yüzük parmağının tırnak iç köşesinin küçük parmak tarafında başlar (31 1 noktası);Elin sırtından ve avuçtan geçer, önkolda dirsek kemiği ile önkol kemiği arasında dirseğe kadar uzanır (31 10 noktası);Sonra kolun arka yüzüne geçer, omuza uzanır (31 14 ve 15 noktaları); Üstköprücük kemiği oyuğuna iner;
Göğse giren ve dolaşım meridyenine bağlanan bir damar ayırır;

Ensenin arkasına geçer, göz çevresini dolaşır 31 17, 18, 19, 20 noktaları);Kaşın dış ucunun biraz üstünde, gerisinde (31 21 noktası) ve üstünde, tragusun tabanında (31 22 noktası), üst oyukta (31 23 noktası), iç oyukta (31 23 noktası) tamamlanır.

Dolaşım meridyeninden gelen enerji akfşı meridyeni son noktasına ulaştırır ve bunu izleyen safra kesesi meridyeni ile bağlantı kuran yirmi üçüncü noktasından bir damar doğar.

j) 'Yang" safra kesesi meridyeni: "Zou Zhao Yang" (44 nokta içerir): Gözün dış köşesinde başlar (SK 1 noktası);
Kulağın arkasına, sonra da çok sayıda eğri çizerek şakak bölgesine (SK 211 noktaları) gider, idrar kesesi meridyeninin dışında kafatasının yan bölümünü (SK 20 noktası), enseyi izler, boynun yan yüzüne ulaşır (SK 21 noktası);
Ustköprücük kemiği oyuğunda, karaciğere ve safra kesesine giden bir damar ayırır;Koltukaltına geçer (SK 22 noktası) ve karnın yan yüzünde kalçaya kadar aşağı iner (SK 30 noktası);
Kaba etin dış yan yüzünü, dizi (SK 34 noktası), bacağı (SK 37 ve 38 noktaları) aşar ve ayağa ulaşır (SK 41 noktası), dördüncü ayak parmağında tamamlanır (SK 44 noktası).
Üçlü ısıtıcı meridyeninden gelen enerji akışı meridyeni son noktasına ulaştırır ve bunu izleyen karaciğer meridyeni ile bağlantı kuran kırk birinci noktasından bir damar doğar.

k) Yin" karaciğer meridyeni: "Zou Ziue Yin" (14 nokta içerir): Ayak başparmağının tırnak dış köşesinde başlar;Ayağın sırt yüzünde topuğa kadar uzanır (topukla skafoid eklemin ortasındaki KC 4 noktası);
Bacağın iç yüzüne geçer (KC 5, 6 ve 7 noktaları);Diz kıvrımının iç ucundan (KC 8 noktası) Scarpa üçgeninin iç noktasına gider (KC 12 noktası), çatı kemiği dış dalını keser, karnın dış bölümünden on birinci kaburga kemiğinin serbest ucuna kadar uzanır, altıncı kaburga kemiğinin üst kenarında (KC 14 noktası) göğse girdiği yerde tamamlanır; aynı zamanda gırtlağa, göze, alna çıkan ve kafatasının tepesine doğru orta çizgi üstünde sonuçlanan bir dal ayırır.
Safra kesesi meridyeninden gelen enerji akışı meridyeni son noktasına ulaştırır ve akciğer meridyeni ile bağlantı kuran on dördüncü noktasından büyük enerji akışı çevrimini tamamlamak üzere bir damar doğar.
Sonra bu dolaşım yeniden başlar ve enerji, ancak ölüm anında kesilir.

Çevrim sırasında bir yandan şunlar dikkate alınmalıdır: Altı Yin meridyeni, organların iç ya da öniç yüzüne dağılmıştır. Üst organların üç Yin meridyeninde enerji akış yönü merkezkaç, iç organların üç Yin meridyeninde ise merkezcildir;
Altı Yang meridyeni, organların dış ya da arkadış yüzüne dağılmıştır. Üst organların üç Yang meridyeninde enerji akış yönü merkezcil, iç organların üç Yang meridyeni ise merkezkaçtır.

(Meridyenler, organların her birinin karşıt yüzlerindeki kanalları izlerler. Bunlar aynı zamanda, uyumlar tablosunda birbirine bağlanmış olarak gösterilen "eşli" YinYang organları ve işlevleridir, bu yüzden "eşli" meridyenler diye de anılırlar.)

Bir yandan da şunlar gözönünde bulundurulmalıdır: Enerji dolaşımında, önce iki Yin, sonra da iki Yang meridyeninde kesintisiz biçimde yolalarak, yalnızca bu vektörlerin uzaksal uçlarında özgül mutasyonunu yapar eller düzeyinde YinYang, ayaklar düzeyinde YangYin.Her birinin baskın enerji oranı, göğüste Yin, gözde Yang olarak en üst düzeydeki özgüllüğüne erişeceği uzaksal ucundan yakınsal ucuna doğru (el parmaklarından yüze, ayak parmaklarından göğse) artarak gelir.

Özgül yön değişimi, enerji akış dolaşımınınki gibi üst üste gelen türde değildir. Üst organların Yang meridyenindeki ve iç organların Yin meridyenlerindeki yön gibi, üst organların Yin meridyenlerinde ve iç organların Yang meridyenlerinde karşıt yöndedir. Öte yandan ise, dirseğe ya da dize doğru, bu hızla gelişen değişim kesinleşmiştir ve eklemlere ulaştığında hemen hemen dengeli duruma gelmiştir.Son olarak, bu çizgi kavramı ile birlikte bir düzey ve düzlem kavramının da sözkonusu olduğunu belirtmek gerekir:

Yang meridyenleri üç üst düzlem oluştururlar:
Tae Yang (yüzeyel Yang): incebağırsakidrar kesesi meridyenleri,
Zhao Yang (orta Yang): üçlü ısıtıcısafra kesesi meridyenleri,
Yang Ming (derin Yang): kalınbağırsakmide meridyenleri;
Yin meridyenleri üç derin düzlem oluştururlar:
Tae Yin (yüzeyel Yin): dalakakciğer meridyenleri,
Ziue Yin (orta Yin): karaciğerdolaşımcinsellik meridyenleri,
Zhao Yin (derin Yin): böbrekkalp meridyenleri.

2. ikincil Meridyenler Avrupa'nın uzun süreden beri tanıdığı ana meridyenlerin yanı sıra, önemli görevler üstlenen ikincil meridyenler de vardır. Bunların varlığı hem enerji fizyolojisinin büyük birbölümüne açıklık getirir, hem de gittikçe aydınlığa kavuşan araştırmaların konusunu oluşturur, ikincil meridyenler, bir yandan ana meridyenler arasında gerçek bir aracı doku geliştirirken, bir yandan da Oe ve Yong enerjisinin çeşitli organlarıyla dokuları tarafından oluşturulan ağa katılırlar. Sözkonusu meridyenler şunlardır:

1) Lo ya da Lo Bie damarları,
2) Bağımsız meridyenler, bağlantı meridyenleri
ya da bitişik meridyenler,
3) Kirişkas meridyenleri,
4) Garip meridyenler ya da olağanüstü damar
lar veya mucize damarlar.
Bu nokta hakkında başvuru kaynağı olarak M. M. Chamfrault ve Nguyen Van Nghi'nin yapıtlarını belirtelim (bak. Kısa Bibliyografya).

a) "Lo'ya da "Lo Bie" damarları: Bilateral ve simetrik olan bu damarlar iki türdür: on iki tane boyuna Lo damarı, on iki tane enine Lo damarı. Ancak, ana meridyenler üstünde konumlanan her bir başlangıç noktası iki tür için de aynıdır. Bu, önkollarda ya da bacaklarda bulunan Lo noktasıdır: AC 7, KB 6, Mi 40, DP 4, Ka 5, İB 7, İK 58, Bö 4, DC 6, 315, SK57,KC5.

Boyuna "Lo" damarları ana meridyenleri, yollarının büyük bir kısmı üstünde iki katına çıkarırlar. Lo noktasından başlayarak, akciğer ve safra kesesi meridyenlerinin dışında yönleri yükseliridir; yüz ya da kafatası kitlesi, göğüs, kann ile ekstremitelerin önüne, üstüne ya da içine ulaşarak, bazen de bunların önünde, üstünde ya da içinde kalarak, uygun iç organlar, sık sık da eşli iç organlar yönünde giderler.

Enine "Lo" damarları, iki ana meridyeni uzaksal uçlarında ilişkiye sokan kısa damarlardır; bir Yin ya da Yang meridyeninin Lo noktasım oluştururlar. Her zaman bir başka meridyene doğru yolalırlar (bu durum boyuna damarlardan çok farklıdır): Karşıt yapıdaki eşli bir meridyenle her zaman aynı noktaya ulaşırlar: Yunn noktası. Karşılıklı yolları şöyledir:
"Lo" damarlarına yine "Lo" diye anılan üç damar bağlanır. Fizyolojileriyle, özelikle boyuna damarlara yaklaşırlar. İkisi, yalnızca ana meridyenlerle ilgili olmakla kalmaz, öteki çok önemli ikincil meridyenlerle de ilişki kurar: Tou Mo ve RenMo meridyenleri ("yönetici" damar ve "alıcı" damar). Bunlardan biri dalak meridyeni ile ilgilidir: Dalağın büyük Lo'su. DPa 21 noktasından ayrılır ayrılmaz her yönde çok sayıda kollara dağılır ve tüm öteki Lo'lar ile ilişkiye girer.

b) Bağımsız meridyenler de ana meridyenler arasında bir bağlantı kurarlar. Uzun yollardaki birleşme kanallarında, eşli meridyenlerin Lo damarları gibi doğarlar; ancak büyük eklemleşmeler düzeyinde onlardan ayrılırlar: kürek kemiği kemeri, kalça, diz. Başlangıç meridyenlerine uygun düşen iç organlara sıçrarlar, ama onlara daha az derin biçimde dokunurlar. Bu nedenle "içi boş organa ya da içi dolu organa değerler", denir.

Sonunda gırtlağa, yüz kitlesine, enseye ve kafatasına çıkarlar;

burada Yin kökenli bağımsız damarlar ile Yang kökenli bağımsız damarlar, Yang ana meridyenlerine atlamak üzere birleşirler. Topografyaları, bir yandan uyarıcı ve savunucu Oe enerjisinin önemli taşıyıcıları olduklarını düşündürür; öte yandan da aracılıkları, yolları ilgili bölgelere ulaşmayan ana damarların kimi noktalarının etkiden uzakta oluşlarıyla açıklanır.

c) Kirişkas meridyenleri yukarıda anlatılanlar gibi çok uzun damarlardır. Bağımsız damarların eklem çevresinde oluşturduğundan daha önemli bir etki bölgesi kurarak, aynı onlar gibi bedenin deriye, kirişlere ve kaslara dağılmış bulunan koruyucu enerjisini boşaltırlar. Dört organın uçlarında, el ve ayak parmaklarında bulunan ve ana meridyenlerin en uzaksa] noktası olan Su noktasında başlarlar: Zing noktası. Ana meridyen kanallarını kesinlikle derine dalmadan ince bir ağ biçiminde kaplarlar.

Bu ağ geçtiği bölgelerdeki yüzeyel enerjiyi toplar ve karşılaştığı eklemleşmelerin "bağlanma noktaları"na değer. Kirişkas meridyenleri, daha sonra yakınsal ekstremitelerinde biraraya gelirler:
Elin üç Yang meridyeni için kafatasının yan yüzündeki SK 13 noktası bölgesinde,
Ayağın üç Yang meridyeni için elmacık kemiği apofizi düzeyindeki İB 18 noktası bölgesinde,
Elin üç Yin meridyeni için göğsün yan yüzle rindeki SK 2 noktası bölgesinde,
Ayağın üç Yin meridyeni için genitopübik böl gedeki AD 3 noktası bölgesinde.
Bu meridyenler yüzeyel topografyaları nedeniyle, yıkıcı enerjiye üstderi arasından sızma yolları hazırlarlar. Aynı zamanda üstderide engel oluşturarak ilk tehlike işaretlerini verirler. Acil ve genellikle kolay bir tedavi girişimine olanak sağlayan unsurlardır.

d) Garip meridyenler ya da olağanüstü damarlar veya mucize damarlar, adlarını, yalnızca ana meridyenlerden farkh bir meridyeni belirten sıradışı anlamındaki "extraordinaire" deyiminin yanlış çevirisinden almış olmalıdırlar.
İki tanesi medyan meridyenlerdir ve özel bir kanalları vardır: sırtın orta çizgisinde yeralan TouMo ya da yönetici damar ile bedenin ön bölümünde bulunan RenMo ya da alıcı damar. ZhongMo, TaeMo, YinOe, YangOe, YinKeo, YangKeo gibi ötekiler ise Yin'de ya da Yang'da yeralırlar ve bazı ana meridyen yollarını kullanırlar.Bunlar çok önemli damarlardır.

Başlama noktalan ya da kanalları bakımından atasal enerjinin büyük bölümünü tüm organizmaya taşırlar; aşın duruma geldiğinde fazlalık enerjiyi çeken ve yetersizleştiğinde ise salan bir depo işlevi görürler.
İşlevlerine uygun adlarla anılırlar.

"TouMo" buyruk vermeyi, yönetmeyi belirtir. 27 özel noktası vardır. Çinlilerdeki böbrek Yangı'nın (böbreküstü) derinliğinden doğar. Yüzeyel olarak derideki çıkış noktasına, kuyruksokumu noktasından hemen önce gelen YD 1 noktasına ulaşmak üzere perineye gider. Sonra, arka orta çizgide kuyruksokumundan kafatasının tepesine, YD 2 noktasından YD 20 noktasına doğru çıkıcı bir yol izler.

Ardından yüzün orta çizgisinde üst dişetine kadar iner. YD 27 noktasında, üst kesicilerin köklerine dalar.

TouMou, Lo denilen, ama gerçek Lo damarlarının meridyenleriçi düzeltici işlevine sahip olmayan bir damar içerir. Bu, bir yandan YD 1 noktasında dallanarak enseye, başa ve beyne; ikincil dalak ve mide meridyenlerine ve ürogenital enerji alanına doğru yollanır. Bir yandan da, ona doğru üç Yang'm Yong ve Oe enerjisini toplayan, tüm Yang'ların denizi deyimi altında çok sayıda ağızlaşmalar (YD 1 noktasına Yang'ın genel noktası, YD 13 ve 19 noktalanna Yang'm merkez birleştirme noktaları denir) ile bedenin arka yüzündeki simetriği olan RenMo ile bağlantı damarlan içerir. Anahtar noktası incebağırsak 3 noktasıdır.

"RenMo" ya da alıcı damarın 24 özel noktası vardır. Böbrek Yang'ı damarından kaynaklanarak, başlangıcı erkekte erbezlerinde, kadında ön dudak açıklığında olan perine orta çizgisindeki AD 1 noktasında deri üstüne çıkar. TouMo gibi, ama bu kez bedenin arka orta çizgisinde (şek. 9), AD 2 noktasında çatı kemiğinin üst kenarına iki parmak uzaklıktan çene çukurunun üst kenarındaki son noktası olan AD 24 noktasına kadar çıkıcı bir yol izler.
Biri, AD 15 noktasından aşağı inerek kann zannda dallanan, öteki uç noktasından göz çukuru bölgesine gelen bilateral ve ikincil iki meridyen içerir. Üç Yin'in enerji boşaltma yeri tüm Yin'lerin denizidir. (AD 1 noktasına Yin'in genel Lo noktası denir). TouMo ile bağlantı damarlan arkaön YinYang dengesinin bir kanalını oluştururlar.

Anahtar noktası akciğer 7 noktasıdır.
ZhongMo ya da merkez damar da böbrek Yangından doğar. İçteki yolundan sonra Bö 11Bö 27 noktaları arasında böbrek meridyenine katılır. Gırtlağa ve ağıza, sindirim yolu, ürogenital aygıt ile iç organların enerji alanlarına doğru önemli kollar uzatır. Anahtar noktası böbrek 4 noktasıdır.

"TaeMo" ya da kemer daman, tek bir çember halinde boyu dolaşan bir meridyendir. Birçok meridyenle kesişir; "Rahatsızlıkları, buyruğu altındaki meridyenler için her zaman zararlıdır". SK 26 noktasında değdiği ana safra kesesi meridyenine bağlıdır. Anahtar noktası safra kesesi 41 noktasıdır. 'Yin Oe", iç aşık kemiğinin üstünde başlar. Tüm Yin'lerin kavşağındaki Bö 9 noktasında ayrıldığı böbrekler meridyeninin ikincil meridyenidir. Yin alanındaki yolu tüm Ym'leri birbirine bağlar, Böbrek meridyeninin bir kısmında; böbrek 15 ve 16, karaciğer meridyeninin bir kısmında; böbrek 22 ve 23 gibi bölümlü bir yolu vardır. Alıcı damardaki 22 noktasında tamamlanır. (Belirtinin tanı için özel bir değeri vardır: "kalp ağrısı". Kalpte İnn Oe'nin ağrısız belirtisi yoktur.) Anahtar noktası dolaşım 6 noktasıdır.

"Yang Oe", Yang enerjilerinin tümünü toplar. İdrar kesesi meridyeninin ikincil damarıdır; altmış dördüncü noktasında başlar ve SK 13 noktasında tamamlanmak üzere kesintisiz olarak SK 35, 29 İB 10 31 15 SK 21 YD 15, 16 SK 20, 19, 18, 17, 15, 14 noktalarından geçer. Anahtar noktası üçlü ısıtıcı 5 noktasıdır. "YangGeo" idrar kesesi meridyeninin ikincil meridyenidir. İK 63 noktasında başlar. İK 61, 59, SK 29, KB 15, 16, Mi 4, 3, 1, İK 1 noktalarından geçer ve SK 20 noktasında tamamlanır. Yin Geo ise böbrekler meridyeninin ikincil meridyenidir. Bö 2 noktasında başlar. Bö 6, 8, Mi 19, 12, 9 noktaları aracılığıyla düşey olarak uzanır ve İK 1 noktasında tamamlanır. Her ikisi de hareket meridyenleridi

(Geo çevikliği simgeler). Bedenin tüm hareketlerini yönetirler. İK 1 noktası yoluyla göz kapaklarının kapanışını denetlerler.YangGeo'nun anahtar noktası idrar kesesi 62 noktası, YmGeo'nunki ise böbrek 6 noktasıdır.
B) Noktalar Akupunktur noktalarının niteliği çok özenli gözlemler sonucunda belirlenmiştir. Bu noktaların beden derisi üstünde yeralmalan, iğneyle tedavinin geliştirilmesinde önemli bir etken olmuştur. Özellikleri şöyle sıralanabilir:

Ağrılı olma özelliği: İster kendiliğinden ister basınç altında, seçimli bölgelerin bazen yakınında bazen hasta bir organın iyice uzağında, ama her zaman aynı organlar ya da aynı işlevler aynı hastalığa tutulduğunda sözkonusu bölgelerin üstündeki doğrusal dizilerde gruplanırlar. Bu noktalar, uyarıldıklarında (akupunkturcunun iğnesi ile ve uyarı çizgisinde), gözlemlenen rahatsızlıklar üstünde iyileştirci bir etki ortaya koymak olasılığına sahiptirler.

Bu noktaların varlığı yadsınamaz. Çoğunlukla hasta, ağrılı noktaları kendisi bildirir ve doktor, bunları kesin anatomik işaret noktalarına göre belirler.Sekiz yüz tane akupunktur noktası vardır. Bu noktaların büyük kısmı bilateral biçimde konumlanır. Her meridyenin taşıdığı yansıma, hem fizik hem fizyolojik hem de psikoentellektüel düzeyde iki etki sınıfında değerlendirilir: Biri, belirttiğimiz gibi, nesnel olarak enerji akışındaki sistemleşmeden doğan doğrudan komut etkisi, öteki ise Çinlilerin enerji aktarma özelliğini derlemedikleri semptom etkisidir. Ancak bu noktalan, Choain'nin önerdiği gibi, bir önceki ile uyumsal yankılaşım içindeki öğeler ve Cazes'in önerdiği gibi, dengesizlik tiplerini karşılayan öğeler şeklinde düşünmek yerinde olur.
Kimi akupunktur noktaları birden çok, kimileri ise bir tek niteliğe sahiptir.

1. Etkinin enerjiyi doğrudan yönetmesi, iğnelerle tedavinin temel ilkesi ve sonuç alma süresinin başlıca unsurudur. Şunlar tarafından sağlanır:
A) Tüm meridyenlerdeki ortak noktalar aracılığı ile. Bu noktalar enerji üstünde benzer bir etki gösterirler:
a) Aynı meridyenlerin yolu üstünde: 1) Altmış antik noktanın ya da eleman noktasının değeri büyüktür. Çünkü tümü, enerji dengesinin en kararsız olduğu, organların uzaksal uç bölgesinde konumlanır. Şu halde bu dengeyi anılan yerde düzeltmek çok kolay bir işlemdir. Tümü, belirttiğimiz gibi, her meridyenin baskın enerji artışı yönünde sıralanır. Yine tümü, aynı uzaksal uçtan başlayarak sözkonusu "ilişki aşaması'nda büyür; Beş Eleman'ın çevrimine göre dağılır. {Zheng ya da Go çevrimi sistemince şu ya da bu yöndeki dengesiz enerjinin büyük bölümünün düzeltiminde kolayca kullanılabilir.)
El parmak uçlan ile dirsek arasında (Yin meridyenlerinin uç bölümü, üst organ Yang meridyenlerinin başlangıç bölümü) ve ayağın parmak uçlan ile diz arasında {Yang meridyenlerinin uç bölümü, Yin meridyenlerinin başlangıç bölümü) sıralanırlar. Meridyen başına beş nokta vardır:
Zing noktası: Ellerle ayakların uçlarında bulunur. Bir meridyenin merkezkaç ya da merkezcil olmasına göre, meridyenlerin birinci ya da sonuncu noktasıdır. Enerji kutuplaşması değişimi burada gerçekleşir;
Yong noktası: İkinci ya da sondan önceki noktadır;
You noktası: Dördüncü geldiği safra kesesi meridyeninin dışında, meridyenin baştan ya da sondan üçüncü noktasıdır;
Jing noktası: Avuçların ya da topukların hemen üstünde yeralan noktadır;
Ho noktası: Enerjinin kararlı duruma geçtiği dirsekler ve dizler düzeyinde bulunan noktadır.
Elemanlarla ilişkileri meridyenlerin doğasına göre değişir. Gerçekten enerji akışı, günün ilk saatlerinde meridyenlere ulaşır (mevsimlik enerjinin ilkbaharda ortaya çıkması gibi.) Uyumsal karşılığı odun ve ilkbahar olan karaciğer meridyeninin Yin meridyeni (saat 01.00); uyumsal karşılığı metal ve sonbahar olan incebağırsak meridyeninin Yang meridyeni (saat 05.00) gibi. Anılan meridyenlerin uyuma göre sahip oldukları noktalar şunlardır:
Zing noktası: Yin meridyenleri için odun ve ilkbahar; Yang meridyenleri için metal ve sonbahar;
Yong noktası: Yin meridyenleri için ateş ve yaz; Yang meridyenleri için su ve kış;
You noktası: Yin meridyenleri için toprak ve eyyambahur; Yang meridyenleri için odun ve ilkbahar;
Jing noktası: Yin meridyenleri için metal ve sonbahar; Yang meridyenleri için ateş ve yaz;
Ho noktası: Yin meridyenleri için su ve kış; Yang meridyenleri için toprak ve eyyambahur.
Kimi araştırmacılar, bir meridyenin öncekinin enerjisini alıp kendisini izleyene aktarmasına bakarak, bu başlıca noktaların çevriminden, Batıda sık kullanılan noktaların niteliğini ayrıntılarına inerek anlatmışlardır:
"Güçlendirme" noktası, bir meridyen üstünde kendi ''anne" meridyenine uygun düşen elemanı veren ve "besleme" olarak kabul edilen noktadır;

Sözgelimi kalp meridyeni için, "anne" meridyeninin Zheng çevrimindeki elemanları karaciğer meridyeni =odun elemanı= Zing Noktası, güçlendirme noktası da Zing noktası= dokuzuncu nokta olacaktır. "Oğul" meridyeni ise dalakpankreas meridyeni:: toprak elemanı= You noktası, dağıtma noktası da You noktası= yedinci nokta olacaktır.
Ancak işe yeni başlayan akupunkturcuların bil
(*) Ülkemizde güçlendirme terimi karşılığında yaygın olarak tonifikasyon, dağıtma karşılığında ise yatıştırma anlamına gelen sedasyon terimleri kullanılmaktadır(ç.n.).
meden yararlandıkları bu noktaların kullanımı, Beş Eleman Yasası'nın yalnızca kısmen kabulüne bağlıdır.
2) 'Yunn" noktaları ya da "kaynak" noktalar, meridyene bağlanmışlardır.

Organ ya da işlev üstünde, temel özelliğine göre doğrudan etki gösterirler. Bu noktalar, Yin meridyenlerinin içerdiği You ya da toprak noktalarını karşılarlar. Yang meridyenlerine göre You noktasının ardışık noktasına karşılık gelirler.

Özel olarak o