Tibia Üst Uç Kırıkları
Tibia Üst Uç Kırıkları : I- Tibia proximalinin eklem içi kmklan:Bunlar tibia plato kmğı olarak ta adlandırılır. Daha çok direkt darbeyle oluşur.
Dış kondil bölgesi direkt olarak travmaya maruz kalır, bunun yanında ikinci neden olarak yüksekten düşme sonucu da indirekt travmayla kondil kırığı oluşur. Dıştan gelen darbe sonucu, tibia dış kondil kırığı, fibula baş ve boyun kırığı, peroneal sinir lezyonu olabilir.
Zorlu varus zorlamalarında ise, bilhassa rotasyonla birlikte olan yüksekten düşmelerde, femur iç kondilinin basısı ile tibia iç kondilinde ezilme olur. Dış kondil kırıklarında; dış yan bağ, ön çapraz bağ ve menisküs yaralanmaları sıktır, ayrıca diz iç yan bağında da yırtık olabilir.
Sınıflandırma (Moore klasifıkasyonu)
Tip 1: Minimal kayma olan kırık.
Tip 2: Lokal çökme (kompresyon) kırığı.
Tip 3: Yarılma (split) ve çökme olan kırık.
Tip 4: Tüm kondililn çökmesi
Tip 5; Bikondiler kırık.Klinik: Dizde ağrılı şişme ve hemartroz vardır. Medial kollateral bağ bölgesinde de hassasiyet vardır. Hareketler ileri derecede kısıtlıdır. Stress testinde varus veya valgus instabilitesi vardır. Ön-arka ve yan radyografi çoğu kez tanı için yeterlidir.
Eklem yüzünü daha iyi değerlendirmek için gerekirse CT çekilir. Bağ lezyonlannı değerlendirmek için stress grafileri çekilebilir. Eklem yüzü arkaya doğru 15° açı yaptığı için, röntgen tüpünü10-15° aşağı doğru verirsek eklem yüzünü daha iyi görürüz. Diz 20° fle- xionda, valgusa zorlamalı grafide 10°-15°'den fazla açılanma varsa, medial kollateral ligament yaralanması düşünülmelidir.Tedavi:
Tip 1: Konservatif tedavi edilir.3-4 haftalık alçı tesbiti yeterlidir. Fakat üzerine bastırma ancak 8-10 hafta sonra olabilir.
Tip 2: Lokal kompresyon kırığı: Çökme 8 mm'den fazlaysa, ya da eklem yüzündeki basamaklaşma 5 mm'den fazlaysa cerrahi tercih edilir. Komprese olan eklem yüzü yükseltip spongioz greft ile desteklenir. Daha sonra iki vida ile tesbit edilir, 4-6 hafta alçıya alınır, 3 haftadan sonra alçı menteşeli (cast brace) hale getirilir.
Tip 3: Yarılma ve çökme olan kınklar: Kapalı redükte olmazsa yine cerrahi olarak eklem yüzü restore edilir, daha sonra T plak (Buttress plate) veya bolt vidası ile tesbit edilir.
Tip 4: Tüm kondil çökmüşse (çökme 3 mm'den) fazla ve kıkırdak eklem yüzünde 5 mm'den fazla basamak varsa cerrahi uygulanır. Bolt vidasi ve T plak ile tesbit yapılır.
Tip 5: Bikondiler kırık: Tedavisi güç, başarı şansı azdır. Çok parçalı ise iskelet fraksiyonu ile tedavi edilir. Fragmanlar büyükse eklem yüzü restore edilerek, T plak ve bolt vidası konabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
