Servikal Vertebra Travmaları
Smıfladırma:Servikal vertebra travmaları oluş mekanizmalarına göre başlıca 6 gruba ayrılıyor.
1- Kompressif Flexion mekanizması. Bu tür kırıklar genellikle anterior vertebra yüksekliğinin kaybına neden olur. Çoğu stabil kırıklardır. Fakat, ani ve aşırı flexiona zorlama sonucu, interspinöz ve supraspinöz liga- mentlerde aşın gerilerek, C6-C7-T1 vertebralarda spinöz çıkıntı kopma417kırığı oluşur. Buna "Clay-Shoveler kmğı"denir, ciddi travmayı gösterir.
2- Filexion-Rotasyon zorlaması. Anterior ve posterior longitidunal ligament hasarı, faset eklem kapsüllerinde, interspinöz ve supraspinöz liga- mentlerde hasar oluşur. Tek yanlı faset çıkığına bağlı "locked vertebra = kilitlenmiş vertebra" oluşabilir. İki taraflı faset çıkığı, faset kırığı olabilir. Çoğu vakada anterior longitidunal ligament sağlam kalır.
Vertebra cisminde öne kısmi dislokasyon olabilir, nörolojik deiisit oluşabilir.
3- Aksiyel Kompresyon (Burst) Kırığı: Servikal vertebralara gelen kuvvetli longitidunal kompresyonlar, vertebra cisminde parçalanma olur ve vertebra end plateleri kırılır, vertebra bikonkav hale gelir. Patlama tarzında olan parçalanmada kırık fragmaları çeşitli istikametlere dağılabilir. Vertebra cisminin posterior bölge kırılan spinal kanal içine girebilir. Vertébral arkus ve posterior ligamentler genellikle sağlamdır. Anterior kord sendromu gelişebilir. Daha çok C5 vertebra cismi kırılıp anterior inferior fragman öne kayarsa " tear drop" belirtisi denir.Jejferson Kırığı: Bir tür burst kınğıdır. Birinci servikal vertebra her iki arkusunun birlikte olan kırığıdır.
4- 1 liper Extansiyon kınğı: Vertebra posterior elemanlarında kopresyon kırığı, anterior vertebra cisminde (bilhassa atlas ön arkusunda) ligamen- tum longitidunale anterior veya annulusun çekmesi sonucu avulsiyon kınğı oluşur. Yaşlı hastalarda lamina kınğı veya bilateral kırıklı-çıkık olabilir. Ligamentum flavum katlanır. Arkadan kınk veya çıkık laminalar ve ligamantum flavum, önden disk omuriliği sıkıştırır. Santral kord sendromu sık görülür.Hangman kırığı (Aksisin travmatik spondilolistezisi)= Aksisin pars inte- rartikülarisinin bilateral kınğıdır. C2 pedikül kırığı ve C2-C3 dislokasyo- nu vardır.
5- Latéral Flexion. Latéral elemanlarda kompresyon ve kopma kırıkları oluşuyor. Bir tarafta vertébral arkus kırığı, diğer tarafta distraksiyona bağlı avulsiyon kınğı veya artiküler proçes seperasyonu olabilir.
6- Mekanizması bilinmeyen kırıklar:
a- Atlanto-oksipital disosiyason:
b- Odontoid proçes kırığı: Hiper extansiyon, hiperflexion ve rotasyon zor- lamalan sonucu ya da transvers istikamette direkt travmayla oluşur. Üç tipi vardır. Tip I Odontoid çıkıntı tepesinin avulsiyon kınğı.Tip II Odontoid çıkıntı kaide kırığı. En sık görülen tipi olup,cerrahi gerektirir.Tip III C2 vertebra cisim kırığı mevcuttur. Kaynama tip 2'ye göre daha iyidir.
1- Kompressif Flexion mekanizması. Bu tür kırıklar genellikle anterior vertebra yüksekliğinin kaybına neden olur. Çoğu stabil kırıklardır. Fakat, ani ve aşırı flexiona zorlama sonucu, interspinöz ve supraspinöz liga- mentlerde aşın gerilerek, C6-C7-T1 vertebralarda spinöz çıkıntı kopma417kırığı oluşur. Buna "Clay-Shoveler kmğı"denir, ciddi travmayı gösterir.
2- Filexion-Rotasyon zorlaması. Anterior ve posterior longitidunal ligament hasarı, faset eklem kapsüllerinde, interspinöz ve supraspinöz liga- mentlerde hasar oluşur. Tek yanlı faset çıkığına bağlı "locked vertebra = kilitlenmiş vertebra" oluşabilir. İki taraflı faset çıkığı, faset kırığı olabilir. Çoğu vakada anterior longitidunal ligament sağlam kalır.
Vertebra cisminde öne kısmi dislokasyon olabilir, nörolojik deiisit oluşabilir.
3- Aksiyel Kompresyon (Burst) Kırığı: Servikal vertebralara gelen kuvvetli longitidunal kompresyonlar, vertebra cisminde parçalanma olur ve vertebra end plateleri kırılır, vertebra bikonkav hale gelir. Patlama tarzında olan parçalanmada kırık fragmaları çeşitli istikametlere dağılabilir. Vertebra cisminin posterior bölge kırılan spinal kanal içine girebilir. Vertébral arkus ve posterior ligamentler genellikle sağlamdır. Anterior kord sendromu gelişebilir. Daha çok C5 vertebra cismi kırılıp anterior inferior fragman öne kayarsa " tear drop" belirtisi denir.Jejferson Kırığı: Bir tür burst kınğıdır. Birinci servikal vertebra her iki arkusunun birlikte olan kırığıdır.
4- 1 liper Extansiyon kınğı: Vertebra posterior elemanlarında kopresyon kırığı, anterior vertebra cisminde (bilhassa atlas ön arkusunda) ligamen- tum longitidunale anterior veya annulusun çekmesi sonucu avulsiyon kınğı oluşur. Yaşlı hastalarda lamina kınğı veya bilateral kırıklı-çıkık olabilir. Ligamentum flavum katlanır. Arkadan kınk veya çıkık laminalar ve ligamantum flavum, önden disk omuriliği sıkıştırır. Santral kord sendromu sık görülür.Hangman kırığı (Aksisin travmatik spondilolistezisi)= Aksisin pars inte- rartikülarisinin bilateral kınğıdır. C2 pedikül kırığı ve C2-C3 dislokasyo- nu vardır.
5- Latéral Flexion. Latéral elemanlarda kompresyon ve kopma kırıkları oluşuyor. Bir tarafta vertébral arkus kırığı, diğer tarafta distraksiyona bağlı avulsiyon kınğı veya artiküler proçes seperasyonu olabilir.
6- Mekanizması bilinmeyen kırıklar:
a- Atlanto-oksipital disosiyason:
b- Odontoid proçes kırığı: Hiper extansiyon, hiperflexion ve rotasyon zor- lamalan sonucu ya da transvers istikamette direkt travmayla oluşur. Üç tipi vardır. Tip I Odontoid çıkıntı tepesinin avulsiyon kınğı.Tip II Odontoid çıkıntı kaide kırığı. En sık görülen tipi olup,cerrahi gerektirir.Tip III C2 vertebra cisim kırığı mevcuttur. Kaynama tip 2'ye göre daha iyidir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
