Karaciğer Yaralanmaları
Karaciğer Yaralanmaları
Karın sağ üst kadranında, hacim olarak büyük bir yer işgal eden, kan akımı yüksek bir organdır. Travmalara karşı göğüs kafesi tarafından korunmuş bir yerleşimde olmasına rağmen karın duvarına ve diafragmaya sağlam bağlarla tespit olduğu için ve parankiminin frajil olması nedeni ile sıklıkla yaralanan bir organdır. Trafik kazalarında, alt toraks ve yukarı abdomene isabet eden darbelerde direksiyonla ezilme mekanizmasına bağlı olarak karaciğer yaralanmaları sık görülür. Penetran yaralanmalar ile özellikle ateşli silâh ile olanlarda karaciğer yaralanmaları meydana gelebilir. K. ciğer yaralanmalarının % 80' inde intra veya ekstraabdomi- nal olmak üzere ilave organ yara- lanmalanda mevcuttur.
Travma sonucu karaciğerde şu şekilde yaralanmalar olabilir:
1. Subkapsi'ıler hematom: Kapsülsağlam fakat parankimde hematom meydana gelmiş ve bu kapsül altında toplanmıştır. Bu yaralanmalariki zamanlı kanama, intrahepatik abse ve hemobilia gibi komplikasyonlara yol açabilirler.
2. Laserasyonlar: Küçük (1-3 cm), büyük (3 cm'den büyük), Hiler (yıldız- vari, patlama tarzında).
3. V. Porta, V. Hepatika, A. Hepatika gibi büyük damar yaralanmalarının da birlikte olduğu yaralanmalar.
Buna göre karaciğer yaralanmalarını evrelendirecek olursak:
Evre 1 - Yüzeyel parankim yaralanması, kanama spontan olarak durmuştur.
Evre 2- Lokal parankim yaralanması, kanama kontrol altına alınabiliyor.
Evre 3- Derin parçalı yaralanma, kanama Pringle manevrası ile duruyor.
Evre 4- Parankim içinde damar yaralanması
Evre 5- Karaciğer parankimi ile birlikte, v.hepatika veya v.cava inferior yaralanması.
Karaciğer yaralanmalarında cerrahi yaklaşımlar
1. Sadece Drenaj 5. Hepatik rezeksiyon
2. Basit sütür 6. Rezeksiyon+Büyük damar onanmı
3. Debridman + sütür 7. Packing
4. Hepatik arter ligasyonu 8. Intrakaval şant
Laparatomide karaciğerdeki kanama kendiliğinden durmuş ise herhangi bir işlem yapmaya gerek yoktur. Sadece postoperatif dönemde bir kanama veya safra sızıntısı olursa emniyet açısından dren konur ve ameliyat bitirilir. Son yayınlada bu tip vakalara dren de konulmaması yönünde bir eğilim vardır.
Evre 2 yaralanmalarda atravmatik katgüt ile ve özel karaciğer iğnesi ile basit stıtürasyon yapılır ve üzerine omentum getirilerek omentoplasti yapılır.
Evre 3 yaralanmalarda da sütürasyon yapılır. Bunu yapmak için bazan Pringle manevrası ile kanamayı geçici olarak kontrol altına almak gerekebilir. Ayrıca beslenme bozukluğu olan dokuların da debride (kesilip çıkartılması) edilmesi gereklidir.
Bu tip yaralanmalarda bazan "Packinğ' denen bir teknik te uygulanmaktadır. Bu teknikte karaciğerin üzerine kanamayı durduracak şekilde büyük abdominal gazlı bazler ile kompresyon yapılmakta ve kanamanın durduğundan emin olunduktan sonra hasta kapatılmaktadır. Yani gazlı bezler karın içinde bırakılmaktadır. Elde yeterli kan olmadığında, veya yeterli ameliyathane şartları olmadığında, hastanın genel durumu kötü olduğunda uygulanabilecek hayat kurtarıcı bir işlemdir.
Daha sonra hasta ileri bir merkeze gönderilir. Hastanın hayati belirtileri stabil hale gelince, genellikle 48 saatlik sürede, karın içinde bırakılan gazlı bezler ikinci bir ameliyat ile çıkartılır. Ewe 4 ve 5 yaralanmalar ise çok ciddi yaralanmalar olup bunlarda hepatik rezeksiyon gibi ileri müdahaleler gerekebilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
