Ayak Kırık Ve Çıkıkları
Ayak Kırık Ve Çıkıkları : Tüm tarsal kemikler içinde kırığı ile en çok karşılaşılanı kalkaneustur. Yüksekten düşme ile ve sıklıkla bilateral olur. Alt lomber vertebra, diz ve kalça kırıkları eşlik edebilir.Achilles tendonunun etkisi ile kalkaneus- da avülsiyon kırıkları oluşabilir. Talusdan indirekt mekanizma ile aktarılan aksiyel kuvvetlerin etkisi ile subtalar eklemi igilendiren veya ilgilendirmeyen kırıklar oluşabilir.Fizik muayenede kalkaneus üzerinde duyarlılık ile birlikte topukta ekimoz olması kalkaneus kırıkları için patognomoniktir.Kalkaneus kırıklarının radyolojik incelemesinde iki yönlü ayak grafilerine ek olarak mediyal ve lateral oblik grafıler ve bilgisayarlı tomografi incelemeleri yararlı olmaktadır. Subtalar eklem bütünlüğünün değerlendirilebilmesi için bilgisayarlı tomografi önemli bilgiler vermektedir.İzole avülsiyon kırıkları subtalar eklemi ilgilendirmez. Minimal deplasman gösteren avülsiyon kırıkları 4-6 hafta kadar ayak bileğini nötralde tutan kısa bacak yürüme alçısı ile izlenir.
Major deplasman gösteren avülsi-yon kırıklarında Achilles mekanizmasını korumak için açık redüksiyon ve internal fiksasyon gerekir. Ameliyattan sonra 3-4 hafta kadar ayak ekinus pozisyonünda daha sonra nötral pozisyonda kısa bacak alçısı kullanılır.Kalkaneusun cisim kırıklarının tedavisinde dört ana görüş vardır:
1. Görüş: Böhler açısı traksiyon ile re- konstrükte ve perkütan Kirschner telleri ile fikse edilmelidir. (Böhler açısı; lateral radyogramda tuber calcanei üst sınırından çekilen bir çizgi ile kalkaneusun orta ve ön kısmından çekilen ikinci çizgi arasındaki açıdır. Mekanik olarak ayağın ön ve arka kesimlerine talusdan gelen streslerin dağıldığı açıya karşılık gelir. Normal değeri 30 derecedir, .
2. Görüş: Böhler açısının restorasyonu zorunlu değildir. Tedavide amaç ödemi azaltacak şekilde kompresyon bandajı uygulamak ve mümkün olan en erken dönemde harekete başlamaktır.
3. Görüş: Acil açık redüksiyon ve internal fiksasyon yapılmalı ve artiküler fragmanlar normal anatomik pozisyonuna getirilmelidir.
4. Görüş: Erken subtalar artrodez uygun tedavidir.İntra artiküler kırıklarda çoğunlukla posterior fasetin mediyal kısmı ile birlikte sustentaculum taliyi de içeren bir mediyal fragman vardır.
Kırık vertikaldir. Poşterior faset çoğunlukla kalkaneus içine gömülür. Cismin posterior kesimi çoğunlukla mediyale deplase, fakat varus pozisyonundadır.Eklem yüzlerinin anatomik redüksiyonu- nun travmatik artrit gelişmesine engel olması veya geciktirmesi mümkündür. Bu nedenle tedavide anatomik redüksiyonun sağlanmasıen ideal olanıdır. Kalkaneusun yapısı büyük ölçüde spongioz kemikten oluşur ve bu nedenle kalkaneus kırıklarının anatomik redüksi- yonunu sağlamak teknik olarak güç bir işlemdir. Yalnızca anatomik redüksiyonu sağlamak mümkün görünüyor ise cerrahi tedavi uygulanmalıdır. Bu yönü ile kalkaneus kırıkları ile asetabulum kırıkları arasında analoji vardır. Anatomik restorasyonun mümkün görülmediği olgularda kompresyon bandajı uygulanır ve ilk üç gün içinde harekete başlanır. Kısmi ağırlık vermeye 6-8 haftada başlanır. Bilate- ral kırıklarda ağrıyı azaltmak için tam temaslı yürüme alçıları uygulanabilir.
Açık redüksiyon için mediyal ve lateral yaklaşımları kullanmak mümkündür. Mediyal tarafta sustentaküler fragman ve mediyal duvar redükte edilebilir. Lateralde lateral duvar ekarte edilerek posterior fasetin redüksiyon sağlanabilir. Cerrahi redüksiyon öncesi üç boyutlu bilgisayarlı tomografi ile konstrik- siyonu yapılmş modellerde cerrahi işlemi planlamak yararlı olur. İnternal fiksasyon yapmak için rekonstrüksiyon plakları, semi- tübüler ve 1/3 tübüler plaklar vidalar ve Kirschner telleri kullanılabilir.Ameliyat sonrası 3-5 gün kadar atel, daha sonra kompresyon bandajı uygulanır ve aktif. Kalkaneus Kırığında Vidalar ile veya Rekonstrüksiyon Plağı ile Fiksasyonegzersiz yaptırılır. Aktif egzersizler dışında ekinus deformitesi gelişimine engel olmak için pozisyon ortozları kullanılır. Fiksasyon güvenilir değil ise 4 hafta kadar kısa bacak alçısı uygulanır.Cilt nekrozu, tibial sinir sıkışmasına bağlı ağrı, refleks sempatik distrofi ve dejeneratif artrit en sık rastlanan komplikasyonlardır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
