Şokun Fizyopatolojisi
Şokun Fizyopatolojisi : Organizmanın birinci amacı vasküler yatakta azalan hacmi mümkün olduğunca korumak ve kanı hayati öneme haiz kalp ve beyin gibi organlara gönderebilmektir. Bunun için şokta meydana gelen olayları anabaşlıkları ile özetleyecek olursak;
1. Arteriel kan hacminin azalması veya arter basıncının düşmesi ile ar- kus aorta, karotis sinüsü, hipotalanıus ve pulmoner arter çeperi gibi yerlerde bulunan baroreseptörler uyarılır. Böbreküstü medullasından kate- kolaminler salınır.
Kalbe (+) lnotroptk(+) kronotropik _ etki ile dakika hacmi artarKroner ve serebral dolaşım dışında tüm dokularda (önce derialtı ve kastan başlamak üzere) arteriollerin prekapiler sfinkterlerinde vazokonstrüksiyon meydana gelir. Böylece;- Periferik direnç artar- Kan basıncı yükselir- Kapiler akım yavaşlar ve hidrostatik basınç düşer- Hücrelerarası sıvı damar yatağına dönerVenlerdeki konstrüksiyon yeterli bir venöz dönüş sağlanmasına yardımcı olur.
2. Aldosteronun etkisi ile Na+ tutularak ekstraselüler sıvı hacmi geniŞe- tilmeye çalıŞdır.
3. Vazopressin salınarak, hem periferik arter ve venler daraltılır, hem de böbreklerde suyun tutulmasına yardımcı olunur.
4. Renin-Anjiotensin mekanizması ile arteriollerdeki daralma daha da arttırılır.
5. Gastrointestinal sistemden daha fazla sıvı emilmeye baŞlamr.Dikkat edilecek olursa bütün bu gayretler organizmanın daha fazla su tutmasına ve volümü hayati organlara gönderme çabasına yöneliktir.
Eğer primer sebep ortadan kaldınlmazsa veya düzeltilemezse kapiler seviyede akım iyice yavaşlar. Kapilerler içindeki trombosit ve eritrositlerin birbirine yapışması ile akım daha da yavaşlar ve yaygın damar içi koagü- lasyonun meydana gelmesi ile tamamen durur.
Kapiler dolaşıma giremeyen kan kendine yeni yollar arar. Bunun sonucunda normalde mevcut olan fakat çalışmayan arterio-venöz şantlar açılmaya başlar.
Kan hücrelere ulaşmadan direkt olarak venöz dolaşıma geçer. Arteriel ve venöz kandaki P02 farkı azalır.
Yaşaması ve fonksiyon görmesi için oksijen ve besine ihtiyacı olan hücre kanın kendisine uğramadan geçmesi nedeniyle, kendi kendine yaşam mücadelesine girer ve sahip olduğu enerji kaynaklarını (ATP deposunu) kısa zamanda tüketir.
Anaerobik metabolizma sonucu hücrede ve kanda laktik asit birikir. Bu lakti kasidoz;
- Mevcut asidozu derinleştirir
-Yaygm damar içi pıhtılaşmayı arttırır
-Mitokondrial enzim sistemlerini bozar
Ortamda asit ürünler arttığından metabolik asidoz vardır. Organizma asidozu kompanse etmek için (C02 atımını arttırmak için) solunumu hızlandırır ve derinleştirir. Bu da olaya respiratuar alkalozun eklenmesine yol açar.
* Diğer taraftan atrium basıncı belirli bir seviyenin altına inince, koroner kan akımı da ciddi olarak azalır ve myokard beslenmesi yeterli olamaz.
Kalp zayıflayarak debisi giderek azalır
Arteriel basmç daha da düşer ve koroner akım iyice bozulur
Bu olaylar zinciri ile şok daha da derinleşir
Tüm bu olaylar sonucunda organizma geri dönülmesi mümkün olmayan bir noktaya varır ve yaşam son bulur.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
