Şişmanlıkta Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Hafif şişman ve şişman yaşlılarda, ağırlık kaybının sağlanması genellikle zordur. Hızlı ağırlık kaybı ise kısıtlı diyet uygulaması gerektirmektedir. Ancak bu tür diyetlere uzun süre devam edilmesi sağlıklı beslenme açısından sorun oluşturmaktadır. Ayrıca hızlı kilo verildiğinde kaybedilen ağırlıktan daha fazlası hızlı bir şekilde yeniden geri alınmaktadır. Şişman hastaların kan şekeri ve lipidlerine rutin aralıklarla bakılmalıdır.

Yaşlılar için ağırlık kaybı programları hazırlanırken; diyetle tüketilen yağ ve şeker miktarı kontrol edilerek enerji alımında kısıtlamanın yanında esansiyel besin ögelerinin (protein, vitaminler, mineraller, su ve posa) yeterli miktarda tüketilmesi sağlanmalıdır. Orta düzeyde yağ tüketimi, esansiyel mikro besin ögelerinin yeterli alımının sağlanması ve posadan zengin besinlerin tüketiminin artırılması yararlı bir yaklaşımdır. Diyet planlanırken yaşlanmaya bağlı oluşan fizyolojik değişikliklerin göz önünde bulundurulması gerekir. Yaşlı bireyler çiğneme sorunları nedeniyle sağlıklı beslenmede önemli olan et ürünlerini, tahılları, tam tahıldan yapılmış ürünleri ve taze sebze-meyveleri tüketmede zorluk çekebilirler. Yine beslenme planlanırken çiğneme ve yutma güçlüklerine, tat ve koku almadaki değişikliklere dikkat edilmelidir.

Şişman yaşlılarda ağırlık kaybının sağlanması (başlangıç ağırlığının %5-10’u kadar) ve diyet ile yağ alımının azaltılması, plazma kolesterol ve trigliserit düzeylerinde azalmaya neden olur. Hipertansiyonun kontrolünde yararlı olabilir. Akciğer fonksiyonunu iyileştirebilir. Solunum fonksiyonunu düzeltir. Osteoartriti olan hastalarda fonksiyonel durumun iyileşmesine katkıda bulunur. Diyet ve egzersizin birlikte uygulanması ağrı iyileşmesini sağlayabilmektedir. Diyetsel değişim ve fiziksel aktivite yaşlanmaya bağlı gelişen glikoz intoleransında glikoz düzeyinin kontrolünün sağlanmasında etkili olabilmektedir. Ağırlık kaybı glikoz toleransı için daha iyi metabolik kontrol sağlar ve insülin duyarlılığını arttırır.

Her gün en az üç ana öğünde ve küçük ara öğünler eklenerek, besin çeşitliliği sağlanarak, gereksinme duyulan miktarlarda besin tüketilmesi& ;sağlanmalıdır. Düşük kalorili diyetler verildiğinde, besin ögesi gereksinmesinin karşılanmasına dikkat edilmelidir. Yetişkinlerde enerji kısıtlaması, ağırlık kaybının sağlanmasında etkili ve genellikle başarılı bir metod olmakla birlikte yaşlılarda plansız bir kısıtlama esansiyel besin ögelerinin yetersiz alınmasına, yağsız vücut kitlesi ve vücut depolarının kaybına neden olabilir. Diyetsel düzenleme yapılırken enerji kısıtlamasının yanında besin ögesi içeriği yüksek olan besinlerin tüketilmesi sağlanmalıdır. Gerekli olan durumlarda vitamin ve mineral takviyesi yapılmalıdır. Yaşlıda gereksinmenin karşılanması önemli besin ögeleri arasında protein, D vitamini, B12 vitamini, posa ve sıvı bulunmaktadır.