Sırt Ağrısı Nedir?

Nasıl oluşur ve kimleri etkiler?:

Sırt ağrısı enseden kuyruk sokumuna kadar sırtın her bölgesinde ortaya çıkabilir. En yaygın olan türüyse beldeki ağrıdır. Bel ağrısı iş günü kayıplarının en yaygın nedenidir. Fakat sırt ağrısı birçok başka şekillerde de ortaya çıkabilir.

Sırt ağrısının çeşitleri:

Sırt ağrısının başlıca tipleri aşağıda belirtilmektedir. (Tıbbi İsimler italik (eğik) harflerle yazılmıştır ve 2. Bölüm' de daha kapsamlı olarak açıklanmaktadırlar.)

Bel ağrısı:

Daha çok lumbaga olarak bilinen ve bel bölgesinde ağrılı bir sıkıntı duygusuna neden olan bir rahatsızlıktır. Belin bir yanını, ya da, her iki yanını birden saran bir ağrı olabilir.

Eğer ağrı omurganın kalçayla birleştiği daha alt bölgedeyse lumbasakral ağrı adı verilir. Bu ağrı genellikle kaslarda 'incinme' duygusuna yol açacak şekilde daha aşağıya, kalçadaki kaslara doğru yayılabilir.

Ağır vakalarda bacaktan aşağıya doğru yayılan bel ağrısıyla birlikte (ya da, tek başına) ortaya çıkar. Bu durum, siyatik siniriyle ilgisi olmaması ihtimaline rağmen siyatik olarak bilinir. Ağrı belden, ya da, bacağın yan tarafından ayağa kadar yayılabilir.

Bu bacağın üstüne ağırlık bindirmek, ya da, yalnızca ayağınızı yere koymak bile imkânsız hale gelir. Giyinmekse bir sirk cambazlığı gösterisine dönüşür!

Yukarıdaki liste en yaygın olarak görülen belirtileri ana• hatlarıyla vermektedir, ama sizdekiler farklıysa endişelenmeyin. Herkesteki belirtiler değişkenlik gösterebilir ve kişinin o anına özeldir. Asıl önemli olan bu belirtilerin ortaya çıkış nedenini anlamaktır.

Sırt ağrısına neler yol açabilir?:

Sırt ağrısının nedenleri de belirtileri gibi çok sayıdadır. Önem sırasına göre üç ana başlık altında toplanabilir (italik harflerle yazılmış olan terimler gelecek bölümde daha ayrıntılı olarak anlatılmaktadır):

• Gerilip kasılmış haldeki dokular.

• Doku hasarları.

• Hastalıklar.

(Dokular, vücutta aynı yapı ve işleve sahip hücre grupları anlamına gelir. Bu anlam kemik, kas, ya da, kıkırdaktan kan damarlar, sinirler ve benzerlerine kadar her şeyi kapsamaktadır.) Gerilip kasılmış haldeki dokular, örneğin spazm halindeki kaslar, sıkışmış sinirler, yerinden oynamış diskler ve burkulmuş eklemler gibi durumları kapsar. Ağrıyı ve hareket içinde bir araya getirilmiştir ki, oluşan iltihaplı şişlikler derhal ağrıya yol açar.

Hastalık omurganın, ya da, bağlılarının (kemikler, kaslar, diskler ve bağlar) dokularında veya, vücudun başka herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir.

Her iki şekilde de, sırt ağrısı pek çok olayda belirgin bir özelliktir. Hastalıktan kaynaklanan ağrı enfeksiyonun neden olduğu şişliklerden, ya da, tümörlerden, vücut zehirlerinin neden olduğu tahrişten ve hasta bölgeden omuriliğe kadar olan bölgedeki sinir tahrişinden kaynaklanabilir.

Bundan dolayı sırt ağrısının birçok nedeni olabilir. Fakat çok şiddetli olsa bile 'sırt ağrısının bir hastalıktan çok omurganın kendisinden kaynaklanmasına ender rastlanır.

Sırt ağrısının en yaygın nedenleri mekaniktir, fakat çok çeşitli kaynaklardan gelmektedir. Ayrıca ağrılar yıldırım gibi rastgele zamanlarda vurmaz, önce 'üst üste yığılıp birikir. Sırtımız onu doğru veya yanlış şekillerde kullanmamızı kaydeden canlı bir günlük gibidir.

Düşmeler, kazalar ve duygusal şokların etkileri ve yıllar boyu süren beslenme ve duruş bozuklukları birikerek er geç sırt ağrılarına neden olur. Bu ağrılar çoğu kimsede fazla gecikmeden ortaya çıkar. Şimdi hangi insan gruplarının hangi zamanlarda sırt ağrılarına tutulduklarına bir bakalım kayıplarını telafi etmek için edindiğimiz gergin duruş şekilleri de bu başlık altına sokulabilir.

Bütün bu vakalarda ağrının nedeni gerilmiş, ya da, ezilmiş dokulardan sel gibi akıp gelen sinyallerdir. Fiili doku hasarlar, kırık kemikler, basaçtan oluşan çatlaklar, yırtılmış bağlar ve kaslar, aşınıp hasara uğramış kıkırdaklar, disk (ıtığı ve yırtılmış sinirler gibi daha çarpıcı olaylarla ilgilidir.

Bu örneklerde başlıca ağrı nedenlerinden biri vücudun doku hasarına karşı ilk tepkisi olan iltihaplanmadır. İltihaplanma lokal ısınma ve şişmeyle birlikte iyileşme sürecinde oluşan atık maddeler yüzünden kimyasal bir tahrişe neden olur.

En çok etkilenenler:

İngiliz Ulusal Sırt Ağrısı Birliği'ne (IUSAB) göre sırttaki incinmelerin pek çoğuna kazalar neden olmaktadır, fakat yine de sırt incinmelerinin çoğu insanların daha önceden sorun çıkarmayan bazı hareketleri sürekli tekrar etmelerinden sonra ortaya çıkmaktadır. IUSAB sırt ağrılarının çoğunlukla 16-44 yaş grubunda görüldüğünü bildirmektedir.

Daha önceden sırtlarıyla ilgili bir sorun yaşayanlar en yüksek risk grubunu oluştururlar (bu tip rahatsızlıkların tekrarlama oranı yüzde BO'dir). Sonuç olarak aşağıdaki gruplar dahil hemen herkesin sırt ağrısına tutulma riski taşıdığı görülmektedir:

• Çocuklar ve gençler:

Çoğunlukla kazalar, fakat aynı zamanda okuldaki yanlış oturma şekilleri, ağır kitaplar taşıma ve egzersiz eksikliği, ya da, aşırı egzersiz ve spordaki sakatlanmalar nedeniyle sırt ağrısı çekebilirler. Ayrıca çok küçük yaştaki çocuklarda doğum sırasında oluşan ve sonradan açılmayan gerilmelerden kaynaklanan sırt ağrıları olabilir.

• 'Olgunluk yaşlarındaki' yetişkinler:

Sırt ağrıları evde, işte ve oyunlarda ortaya çıkan bir dizi nedenden kaynaklanır.

Aşağıdakiler yetişkinlerdeki sırt ağrılarının en yaygın nedenlerini oluşturmaktadır:

•Evde:

Çocukları, ya da, mobilyaları kaldırmak, ütü yaparken, yatak düzeltirken, elektrikli süpürge kullanırken, bahçe işerinde, ev temizliğinde ve özellikle banyo temizlerken, otomobil kullanırken (bu liste böylece uzayıp gider) yanlış hareketler yapmak.

•Sporda:

Egzersiz yapmadan geçen uzun bir süreden sonra yeterince ısınmadan aşırı hareketli bir şekilde spor yapmak.

•İşte:

1992-93 yıllarında İngiltere‘de sırtla ilgili 33.000 kaza ve 500.000 meslekle ilgili sırt rahatsızlığı (hastalık değil) meydana gelmiştir. Sırtla ilgili sorunlara eğilimli olan yetişkin gruplarının listesi aşağıdadır:

• Hemşirelerde bu risk çok yüksektir. Yaklaşık her on hemşireden biri sırt incinmesi yaşamaktadır. Örneğin, İngiltere'de, sırt ağrıları nedeniyle hemşirelerin işe gelememesi ve yerlerini başkalarının almasının yıllık maliyeti 120 milyon sterlini bulmaktadır.

• Bilgisayar operatörleri. Her on operatörden sekizi sırt ağrısı çekmektedir.

• Bürolarda, ya da, diğer ortamlarda oturarak çalışanlar da bedenen çalışanlar kadar sırt ağrısı çekmektedirler.

• Sürücülüğü meslek olarak yapanların sırt ağrısı çekme riski diğer işlerde çalışanlardan üç kat daha yüksektir.

• Yaşlı kimseler:

Yaşlıların birçoğunun omurgaları ömür boyunca çalışmaktan, yerçekiminden, darbelerden ve kötü alışkanlıklardan dolayı yıpranır. Arteritli dizler ve kalçalar da yaşlıların sırtlarını kötü duruş şekilleri almaya zorlayarak sırt ağrılarına neden olabilir.

• Kan dolaşımları uzun süre aşırı sigara içilmesinden etkilenen tiryakilerde sırt incinmesinin iyileşme oranı genellikle daha düşüktür.

• Bağımlılık yapıcı ilaçlar ve diğer maddeleri sürekli olarak kullananların dokuları incinmeye eğilimli ve hastalıklı olup yavaş iyileşir.

Özet:

Sırt ağrılarına neden olan faktörlerin çok sayıda olduğu ve hemen herkesi etkilediği açıkça ortadadır. Fakat en belirgin gerçek bu ağrıyı bir kez çekmeye başladığınızda, bu konuda bir şey yapmadığınız sürece bundan kurtulamayacağınızdır.

Bu konuda yapabileceğiniz bir şeyler elbette vardır. Bir şeyler yapmadaki ilk aşama sırtınız ve onun çalışma şekli hakkında biraz daha fazla bilgi sahibi olmaktır.