Rektum Hastalıkları
Rektum Hastalıkları
Kalın bağırsağın, anus kanalından önceki son bölümüdür. Sakrum’un üçüncü bölümünde başlar ve pelvis içi bağırsakla devamlıdır. Dışkının rektumda bulunması, dışkılama isteğini uyardığından, rektum genellikle boştur. Rektumun uzunluğu 12 cm.’ dir.Rektum ve anus kanalının hastalıkları, he- moroidler (basur memeleri), proktit, pro- laps, pilonidal sinus, pruritus, fisür (çatlak), fistüllerdir.• İltihabi bağırsak hastalıkları (kolon hastalıkları bölümünde ele alınmıştır)
• Rektal prolapsus
• Rektum kanseri
REKTAL PROLAPSUS
Rektumun bir kısmının veya tamamının tüm katlarıyla makattan dışarı çıkmasıdır.
Çıkan rektum bölümüne göre 3 ayrı bölümde incelenir
1. Tam prolapsus (Procidentia)
2. Mukozal prolapsus
3. İntussepsiyon (dışarı çıkmadan rektumun kendi içerisinde sarkması)
2 yaş altında ve 60 yaş üstünde sık görülür. Kronik kabızlık, rektumun omurgaya yeterli yapışamaması, gevşek rektal sfinkterler gibi nedenleri vardır.
Tanısı muayene ve defakografi ile konulur.
Tedavide çocuklarda cerrahi planlar geri planda iken erişkinlerde ön planda cerrahi tedaviler vardır.
REKTUM KANSERİ
Tüm kolon değerlendirildiğinde kanserin en sık görüldüğü yer rektumdur. Rektumun alt bölümünün parmakla yapılan muayenede ulaşılabilmesi ve rektosigmodoskopinin hastaya aşırı zahmet vermeyen bir tetkik olması nedeni ile belki de bir şans olarak bile değerlendirilebilir.
Rektum tümörleri de genellikle polip zemininden gelişirler. Hastalık genellikle 40’lı ve 50’li yaşlarda artan bir sıklık gösterir.
• En az biri 1. Derece yakın ailede 2 kişide 50 yaşından önce kolrektal kanser hikayesi olanlar
• Rahim, yumurtalık veya meme kanseri olan kadınlar
• 50 yaşın üzerindeki kişiler
• Ülseratif kolit, crohn hastalığı gibi bağırsak hastalıkları olanlar
Risk altındaki kişilerdir. Bu kişilerde şikayet olmasa bile ailedeki en genç kanserli olgudan 5 yıl önce tarama programına girmeleri önerilir. Hem kolon hem de rektum kanserleri %95 polip zemininde geliştiği için taramadaki amaç polipleri kansere dönüşmeden yakalamak ve tedavi etmektir. Sağlıklı kişiler için tarama programında:
• 45 yaş ve üzerinde yılda bir kez doktor muayenesi
• 50 yaş ve üzerinde yılda bir kez gaitada gizli kan bakılması (Hassasiyeti %50’dir ancak gaitada gizli kan testi pozitif olan hastaların %90’ında kanser çıkmamaktadır.)
• 50 yaş üzerinde 3-5 yılda bir kolonoskopi (ailesinde kolorektal kanser olanlar en genç hastadan 5 yıl önce başlamalıdır)
• Ülseratif kolitli hastalar için yılda bir kolonoskopi
Kolonoskopi poliplerin tanısında ve tedavisinde rol alan bir yöntem olduğu için kolorektal kanser tarama programlarının en önemli bölümünü oluşturmaktadır. Unutulmamalıdır ki polipten kanser gelişimi uzun bir süreç almaktadır.
Rektum Kanseri Belirtileri
RK’li hastaların bir kısmı, hastalık ileri evreye ulaşıncaya kadar belirtisiz kalabilecekleri gibi, dışkılama düzeninde değişiklik (yeni ortaya çıkmış kabızlık veya ishal, tekrarlayan), rektal kanama, dışkı çapında azalma, dışkılama güçlüğü ve benzeri şikayetlerle hekime başvurabilirler. Perianal ağrı- anal sfinkter, sinir dokuları veya kemik tutulumunu, tenezm (ağrılı dışkılama hissi) ise büyük hacimli bir tümörün yol açtığı rektal kapasite azalmasını düşündüren, bir anlamda “ilerlemiş hastalık” belirtileridir. Bu bölgeden geçişi engelleyen darlıklar ise karında şişlik, bulantı, kusma ve kolik biçimli ağrılara sebep olurlar. Bazı olgularda rektum, tümör kitlesi ile tıkanabilir ve “barsak tıkanması” tablosu gelişebilir.RK’ne bağlı olarak en sık rastlanan belirti dışkılama alışkanlığındaki değişiklik, ikinci sıklıkta ise rektal kanama’dır.
“Parmakla” veya “endoskopi” ile anal kanal ve rektumun muayenesinde tümör tespit edilebilir.
Rektum Nedir
Rektum memelilerde kalın bağırsağın son bölümüdür. Anüse açılır. Dışkının atılımdan önce tutulduğu yerdir. Rektumun son birkaç santimetresi deriye benzer bir doku ile kaplıdır. İnsanda rektum yaklaşık 12 cm uzunluğundadır.Rektum Kanseri Yaşam Süresi
Doktorlar, kanser hastalarının prognozunu hastanın 5 yıllık yaşam süresi ile değerlendirirler. Hastalığın tedavisinden 5 yıl sonra herhangi bir tekrarlama, yayılım (sıçrama) olmazsa hastalık tam şifa (kür) olarak kabul edilir. Bu nedenle kanser prognozu belirlenirken 5 yıllık yaşam süresi üzerinden değerlendirilir.
Rektum Kanseri Tedavisi
Rektal kanserde esas olarak 2 tip cerrahi uygulanır. Eğer tümör çok alt seviyelerdeyse ve kanser ve çevre dokuların çıkartılmasından sonra bağırsağın devamlılığı sağlanamıyorsa, bağırsak ağzı, dışarı açılır (kolostomi) ve dışkılamanın toplanması için bir torba kullanılır. Bu durumda hasta yaşamını bu torbayla sürdürmek durumundadır. Günümüzdeki teknik gelişmelerle bu torbaların, bakımı giderek kolaylaşmaktadır.
Kolon Kanserinin Evreleri
Kolon kanseri ile ilgili tüm tedavi bilgileri, evrelerine göre sınıflandırılarak açıklanmıştır. Şimdi evreleri birlikte inceleyelim:
Evre I: Kanser, sadece kolonun iç katmanı ile sınırlıdır.
Evre II: Kanser, karın boşluğundaki kolon duvarına veya diğer yakın organlara yayılmıştır, ancak lenf bezlerine ulaşmamıştır.
Evre III: Kanser, bölgedeki bir veya birden fazla lenf bezine yayılmıştır ancak uzak bölgelerdeki diğer organlara yayılmamıştır.
Evre IV: Kanser, karaciğer, akciğer, kemikler dahil vücudun diğer uzak bölgelerine yayılmıştır.
Tekrarlayan (Nüks)/ilerlemiş evre: Kolon kanseri, tedavi sonrası ilerlemiş veya yinelemiştir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
