Nosiseptif çıkıcı sistemler

nosiseptif çıkıcı sistemlerin çok basit bir şeması verilmiştir. Başlıca 3 yol görülmektedir. Bunların hepsinin projeksiyon nöronlan çaprazdır ve anterior komrnissurda çapraz yaparak omurilik beyaz cevherinin Antero-Lateral Kolonunda yer alırlar. 1.Spinotalamik Yol. Laınina I, V ve VII nöronlarından köken alır ve talamusun VPL çekirdeğinde sonlanır. Bu lifler ağrılı impulslan en hızlı ileten ve somatopik lokalizan değeri en yüksek olan liflerdir. Talamustan postsantral girusa spesifik olarak ulaşır. Talamusun anterolateral çekirdeğine ulaşan liflerintaşıdığı impulslar daha çok sensoriyel uyanmayı sağlayıcı nonspesifik limbik ve kortikal etkilenme meydana getirirler. Esasen talamusun bu intralaminar çekirdeğine spinoretiküler lifler de ulaşır ve ağrıya karşı kortikal/subkortikal dikkati "arousal" sağlarlar.

2.Spino-retiküler Yol. Bu yol da anterolateral çıkıcı sistem içinde ilerler ve çapraz yapmış dorsal boynuz aksonlanndan oluşur. Bulbus ve ponstaki retiküler çekirdek gruplarına uzanır veya kollateraller verir. Liflerin bir kısmı talamusun intralaminer çekirdeklerine ulaşır. Bir kısım kollateraller de karşı yanya geçer ve bilateral innervasyon sağlanır. Seyrinden anlaşılacağı gibi spinoretiküler sistem ağnlı impulslann lokalizasyonu ve spesifitesi ile ilişkili olınaktan çok, korteksi ve subkortikal yapılan (limbik sistem ve diensefalon) genel bir uyanıklık içinde tutmak ve zararlı uyarana karşı genel bir alarm hali yaratmakla görevlidir. Bunu talamusu kullanarak ve kullanmadan ARAS yardımı ile yapar.

3.Spino-mezensefalik Yol. Dorsal boynuz Laınina i ve V teki nosiseptif projeksiyon nöronlan yine anterolateral sistem içinde yer alarak ve de spinoretiküler yola çok yakın Olarak yukarıya mesensefalik periaquaduktal gri cevhere dek yükselir. Burada diğer mesensefalik bağlantılarla da sinaps yapar. Bu yolun periaquaduktal bölgeye bağlantı Yapması nosiseption bakımından çok önemli görünmektedir. Çünkü burada analjezik etki sağlayan Enkefalineıjik Nöronlar vardır. Ayrıca bu bölge hipotalamus, imbik sistem ve Korteks ile bağlantılıdır. Periaquaduktal gri cevher, antinosiseptif mekanizmaların Tetiklendiği en önemli bölgelerden biri gibi görünmektedir. Bu nedenle buraya özel bir nosiseptif spinomezensefalik yolun bağlanması belirli bir fizyolojik anlam taşımaktadır. Muhtemelen dorsal funikulus ve spinoservikal traktuslar da ağnlı sinyalleri götürebilme yeteneğine sahiptirler. Ancak birincil derecede önem taşımazlar. Gereksinimlere göre devreye girerler. Bunun bir örneği, ağın cerrahisinde ariterolateral traktusun kesilmesine rağmen bir süre sonra ağnlann yeniden algılanmasıdır.