Tamamlayıcı Alternatif Tıp Nedir?
Tamamlayıcı Alternatif Tıp Nedir? :
Complementary Alternative Medicine yani tamamlayıcı- alternatif tıp Rusya ve Çin gibi ekol sahibi ülkeler tarafından hem uygulamakta hem de geliştirilmektedir.Ülkemizdeyse yasası olmasına rağmen kendisi, hatta gölgesi bile olmayan içi boş bir kavramdır ne yazık ki. Başını toprağa gömenin hakiki manada bir kârının olmadığını da hatırlatmak lazım.Batı-Ortodoks tıbbının var olduğu günden beri tahtını sallamasından endişe ettiği ve bu nedenle alternatif diyerek dışladığı doğal tedavi yaklaşımları, tüm engellere rağmen gün yüzüne çıkmıştır. Baskın tıp ekolü sonunda hatasını kabul etmek zorunda kalmış, bu yeni ama aslında çok eski tedavi biçimini yeniden tanımlama zorunluluğu hissetmiş ve tamamlayıcı- alternatif tıp terimini üretmiştir.Amerikada NCCAM (National Center of Complementary Alternative Medicine), Avrupada bizim de üyesi olduğumuz ESCOP (European Scientific Cooperation of Phytotherapy) yani Avrupa Bilimsel Fitoterapi Birliği gibi ciddi kuruluşlarla tamamlayıcı-alternatif tıbbın önü açılmıştır. Tamamlayıcı tıp fitoterapi (bitkilerle tedavi), ozon terapi (oksijenli tedavi), akupunktur (kuru iğne tedavisi), nöral terapi, kupa terapisi (hacamat), homeopati gibi birçok farklı tanı/ tedavi disiplinini içeren ve modern tıp yöntemlerine destek olabilecek bir tıp modelidir.Bu disiplinlerin ortak özellikleri kişiyi beden, akıl ve çevresel bütünlükle ele almaları ve doğanın iyileştirici gücünden (vis medicatrix naturea) yararlanmalarıdır.ABDde doğal tedavi yöntemlerinin bilimsel araştırmalarını koordine etmek ve toplumu bilgilendirmek amacıyla 1993yılında Ulusal Sağlık Enstitüsü NIH bünyesinde kurulan Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Bürosu, 1998 yılında yüksek bütçeli federal bir kurum olan Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Ulusal Merkezi NCCAM a dönüştürülmüştür.Kanserde kullanılan doğal tedavi yöntemlerini araştırmak ve tanıtmak üzere 1998 yılında Amerikan Kanser Enstitüsü NCIda Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Ofisi OCCAM açılmıştır. ABD nin önde gelen tıp fakültelerinin bulunduğu Colum- bia, Duke, Harvard, Stanford, California, San Francisco üniversitelerinde tamamlayıcı tıp merkezleri kurulmuştur.İstatistikler ne kadar görmezden gelinirse gelinsin dünyada tamamlayıcı-alternatif tıp yöntemlerinin insanlar tarafından büyük bir inançla kullanıldığını ve zannedilenden çok daha fazla oranda tercih edildiğini artık biliyoruz.Mesela Journal of American Medical Association tarafından yapılan anket, ABD nüfusunun en az yarısının tamamlayıcı- holistik tıptan yararlandığını ortaya koyuyor. TAT (Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp) genellikle bütün geleneksel, özellikle de Doğu tıp sistemlerini içerdiği gibi, tıp okullarında okutulan ve sonunda tıp doktoru unvanının alınmasını sağlayan, Batı tıbbının erişim alanı dışında olan diğer her türlü yeni terapi ve tedavi yöntemlerini de içinde barındıran bir kavram olarak tanımlanır.TAT’ m bu klasik tanımlaması artık eskimiştir. Çünkü, gün geçtikçe daha çok tıp okulu TAT uygulamalarını müfredatlarına almakta ve Batı tıbbı tarafından başarılı bulunan TAT tedavilerini kendi teori ve pratiklerine yavaşça dâhil etmektedir.Dünya Sağlık Örgütü, geleneksel tıp (TM) ile tamamlayıcı ve alternatif tıbbı (CAM) birbirinden ayırmak için TM/ CAM kısaltmasını kullanmaktadır. Bu ayrımın temelinde Çin, Ayurvedik (Hint) ve Tibet Tıbbının kendi bağımsız teori ve pratikleriyle tam birer tıp sistemi olmaları yatar. Ayrıcakendilerine özgü eğitim gereksinimleri, programları vardır ve geleneksel tıbbı kendi kültürleri dahilinde oluştururlar. Bu sebeple, bunları TAT tanımı tarafından kabul gören geniş yelpazedeki teknik ve uygulamalardan ayrı tutmakta fayda vardır.Tamamlayıcı tıp geleneksel ve günümüz Batı tıbbının her ikisinin de dışında kalan geniş yelpazedeki şifa uygulamalarını içerir. Tamamlayıcı tıp günümüz Batı tıbbıyla birlikte onun etkisini azaltmadan, hastanın durumunu iyileştirmek üzere kullanılır. Bu terapinin esası, hastaya uygulanan mevcut tedaviye destek olarak uygulanarak bu uygulama sonunda hastanın daha çabuk iyileşmesi sonucunun alınmasıdır.Mesela radyasyon terapisi veya kemoterapiyle birlikte fito- terapi, akupunktur ve biyoenerji gibi yöntemler önerilir. Kanserle mücadelede kullanılan bu terapiler bağışıklık sistemini etkileyerek bitkinlik, bulantı ve yorgunluğa yol açabilir. Hatta bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasını engelleyerek hastayı ikincil enfeksiyonlarla karşı karşıya bırakabilir ki, bunun sonuçları çok ciddi olabilir. TAT ve günümüz tıbbı arasındaki bu işbirliği türüne -tek elden organize ve tatbik edildiği zaman- ‘Entegre Tıp (Integrative Medicine) denir.Tamamlayıcı terapiler hastanın bağışıklık sistemini ikincil bir enfeksiyona karşı dayanıklı kılar. Aynı zamanda hastanın enerji seviyesini yükselterek bitkinlik, bulantı ve yorgunluklarını yenmesine yardımcı olur. Daha önce belirttiğim gibi, tamamlayıcı terapi uygulamaları tedavinin akış ve işleyişini etkilemeyecek şekilde yapılmalıdır. Tamamlayıcı terapinin uygulanan tedaviye yardımcı olmak üzere yapıldığı ve hiçbir şekilde esas tedaviye bir alternatif teşkil etmediği hasta tarafından açık şekilde kavranmalıdır. Geleneksel tıbba ulaşma imkânı olsa bile teşhis konması için daima yetkili bir tıp doktoruna gidilmeli ve tavsiye edilentedavi yöntemi uygulanmalıdır. Eğer hali hazırda herhangi bir CAM kullanılıyor ya da kullanılması düşünülüyorsa, bütün detayları bilmesi gereken doktor konudan haberdar edilmelidir. Belki doktorun mevcut durumda önereceği daha başka şeyler de olacaktır. Özellikle farklı bitkilerin kullanıldığı durumlardan doktorlar kesinlikle haberdar edilmelidir. Zira bu bitkilerin içindeki bazı maddeler, kullanılan ilaçlarla etkileşime girerek ilacın etkilerini azaltabilir veya yok edebilir.Alternatif tıbbın bugün Batı tıbbının karşısında duruyor, onunla rekabet ediyor, onun söylediği ne varsa reddediyor gibi görünmesi yüzünden ciddi bir akıl karışıklığı yaşanıyor.TM/CAM tartışması küçük gören bir reddedişten eleştiri- siz kabule kadar birçok tepki çekmektedir. Bu iki uç da daha çok ilgili konuların karmaşıklığına dair gerçek bir kavrayış ya da akıl yürütmesi yerine insanların ideolojik önyargıları için bir platform görevi görür.Bu yüzden öncelikle TM/CAM terimi tarafından nelerin kapsandığına açıklık getirmek, sonrasında ise TM/CAM ve günümüz Batı tıbbının konu ve yaklaşımlarındaki farklılıkları irdelemek faydalı olacaktır.Bu sınıflandırmada beş ana kategori bulunmakla birlikte zaman zaman bunların birbirleriyle kesiştiği noktalar da olur. Güncel uygulamaların yüksek çeşitliliğini gözler önüne serebilmek için her kategoriye bilinen bazı uygulamalar eklemeyi denedim. Bu liste her kategori için mevcut uygulamaların tam bir listesi olmaktan çok, CAM uygulamalarının zengin çeşitliliğini göstermek için basit bir örnektir.
TAMAMLAYICI-ALTERNATİF TIP NEDİR?
Complementary Alternative Medicine yani tamamlayıcı- alternatif tıp Rusya ve Çin gibi ekol sahibi ülkeler tarafından hem uygulamakta hem de geliştirilmektedir.Ülkemizdeyse yasası olmasına rağmen kendisi, hatta gölgesi bile olmayan içi boş bir kavramdır ne yazık ki. Başını toprağa gömenin hakiki manada bir kârının olmadığını da hatırlatmak lazım.Batı-Ortodoks tıbbının var olduğu günden beri tahtını sallamasından endişe ettiği ve bu nedenle alternatif diyerek dışladığı doğal tedavi yaklaşımları, tüm engellere rağmen gün yüzüne çıkmıştır. Baskın tıp ekolü sonunda hatasını kabul etmek zorunda kalmış, bu yeni ama aslında çok eski tedavi biçimini yeniden tanımlama zorunluluğu hissetmiş ve tamamlayıcı- alternatif tıp terimini üretmiştir.Amerikada NCCAM (National Center of Complementary Alternative Medicine), Avrupada bizim de üyesi olduğumuz ESCOP (European Scientific Cooperation of Phytotherapy) yani Avrupa Bilimsel Fitoterapi Birliği gibi ciddi kuruluşlarla tamamlayıcı-alternatif tıbbın önü açılmıştır. Tamamlayıcı tıp fitoterapi (bitkilerle tedavi), ozon terapi (oksijenli tedavi), akupunktur (kuru iğne tedavisi), nöral terapi, kupa terapisi (hacamat), homeopati gibi birçok farklı tanı/ tedavi disiplinini içeren ve modern tıp yöntemlerine destek olabilecek bir tıp modelidir.Bu disiplinlerin ortak özellikleri kişiyi beden, akıl ve çevresel bütünlükle ele almaları ve doğanın iyileştirici gücünden (vis medicatrix naturea) yararlanmalarıdır.ABDde doğal tedavi yöntemlerinin bilimsel araştırmalarını koordine etmek ve toplumu bilgilendirmek amacıyla 1993yılında Ulusal Sağlık Enstitüsü NIH bünyesinde kurulan Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Bürosu, 1998 yılında yüksek bütçeli federal bir kurum olan Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Ulusal Merkezi NCCAM a dönüştürülmüştür.Kanserde kullanılan doğal tedavi yöntemlerini araştırmak ve tanıtmak üzere 1998 yılında Amerikan Kanser Enstitüsü NCIda Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Ofisi OCCAM açılmıştır. ABD nin önde gelen tıp fakültelerinin bulunduğu Colum- bia, Duke, Harvard, Stanford, California, San Francisco üniversitelerinde tamamlayıcı tıp merkezleri kurulmuştur.İstatistikler ne kadar görmezden gelinirse gelinsin dünyada tamamlayıcı-alternatif tıp yöntemlerinin insanlar tarafından büyük bir inançla kullanıldığını ve zannedilenden çok daha fazla oranda tercih edildiğini artık biliyoruz.Mesela Journal of American Medical Association tarafından yapılan anket, ABD nüfusunun en az yarısının tamamlayıcı- holistik tıptan yararlandığını ortaya koyuyor. TAT (Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp) genellikle bütün geleneksel, özellikle de Doğu tıp sistemlerini içerdiği gibi, tıp okullarında okutulan ve sonunda tıp doktoru unvanının alınmasını sağlayan, Batı tıbbının erişim alanı dışında olan diğer her türlü yeni terapi ve tedavi yöntemlerini de içinde barındıran bir kavram olarak tanımlanır.TAT’ m bu klasik tanımlaması artık eskimiştir. Çünkü, gün geçtikçe daha çok tıp okulu TAT uygulamalarını müfredatlarına almakta ve Batı tıbbı tarafından başarılı bulunan TAT tedavilerini kendi teori ve pratiklerine yavaşça dâhil etmektedir.Dünya Sağlık Örgütü, geleneksel tıp (TM) ile tamamlayıcı ve alternatif tıbbı (CAM) birbirinden ayırmak için TM/ CAM kısaltmasını kullanmaktadır. Bu ayrımın temelinde Çin, Ayurvedik (Hint) ve Tibet Tıbbının kendi bağımsız teori ve pratikleriyle tam birer tıp sistemi olmaları yatar. Ayrıcakendilerine özgü eğitim gereksinimleri, programları vardır ve geleneksel tıbbı kendi kültürleri dahilinde oluştururlar. Bu sebeple, bunları TAT tanımı tarafından kabul gören geniş yelpazedeki teknik ve uygulamalardan ayrı tutmakta fayda vardır.Tamamlayıcı tıp geleneksel ve günümüz Batı tıbbının her ikisinin de dışında kalan geniş yelpazedeki şifa uygulamalarını içerir. Tamamlayıcı tıp günümüz Batı tıbbıyla birlikte onun etkisini azaltmadan, hastanın durumunu iyileştirmek üzere kullanılır. Bu terapinin esası, hastaya uygulanan mevcut tedaviye destek olarak uygulanarak bu uygulama sonunda hastanın daha çabuk iyileşmesi sonucunun alınmasıdır.Mesela radyasyon terapisi veya kemoterapiyle birlikte fito- terapi, akupunktur ve biyoenerji gibi yöntemler önerilir. Kanserle mücadelede kullanılan bu terapiler bağışıklık sistemini etkileyerek bitkinlik, bulantı ve yorgunluğa yol açabilir. Hatta bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasını engelleyerek hastayı ikincil enfeksiyonlarla karşı karşıya bırakabilir ki, bunun sonuçları çok ciddi olabilir. TAT ve günümüz tıbbı arasındaki bu işbirliği türüne -tek elden organize ve tatbik edildiği zaman- ‘Entegre Tıp (Integrative Medicine) denir.Tamamlayıcı terapiler hastanın bağışıklık sistemini ikincil bir enfeksiyona karşı dayanıklı kılar. Aynı zamanda hastanın enerji seviyesini yükselterek bitkinlik, bulantı ve yorgunluklarını yenmesine yardımcı olur. Daha önce belirttiğim gibi, tamamlayıcı terapi uygulamaları tedavinin akış ve işleyişini etkilemeyecek şekilde yapılmalıdır. Tamamlayıcı terapinin uygulanan tedaviye yardımcı olmak üzere yapıldığı ve hiçbir şekilde esas tedaviye bir alternatif teşkil etmediği hasta tarafından açık şekilde kavranmalıdır. Geleneksel tıbba ulaşma imkânı olsa bile teşhis konması için daima yetkili bir tıp doktoruna gidilmeli ve tavsiye edilentedavi yöntemi uygulanmalıdır. Eğer hali hazırda herhangi bir CAM kullanılıyor ya da kullanılması düşünülüyorsa, bütün detayları bilmesi gereken doktor konudan haberdar edilmelidir. Belki doktorun mevcut durumda önereceği daha başka şeyler de olacaktır. Özellikle farklı bitkilerin kullanıldığı durumlardan doktorlar kesinlikle haberdar edilmelidir. Zira bu bitkilerin içindeki bazı maddeler, kullanılan ilaçlarla etkileşime girerek ilacın etkilerini azaltabilir veya yok edebilir.Alternatif tıbbın bugün Batı tıbbının karşısında duruyor, onunla rekabet ediyor, onun söylediği ne varsa reddediyor gibi görünmesi yüzünden ciddi bir akıl karışıklığı yaşanıyor.TM/CAM tartışması küçük gören bir reddedişten eleştiri- siz kabule kadar birçok tepki çekmektedir. Bu iki uç da daha çok ilgili konuların karmaşıklığına dair gerçek bir kavrayış ya da akıl yürütmesi yerine insanların ideolojik önyargıları için bir platform görevi görür.Bu yüzden öncelikle TM/CAM terimi tarafından nelerin kapsandığına açıklık getirmek, sonrasında ise TM/CAM ve günümüz Batı tıbbının konu ve yaklaşımlarındaki farklılıkları irdelemek faydalı olacaktır.Bu sınıflandırmada beş ana kategori bulunmakla birlikte zaman zaman bunların birbirleriyle kesiştiği noktalar da olur. Güncel uygulamaların yüksek çeşitliliğini gözler önüne serebilmek için her kategoriye bilinen bazı uygulamalar eklemeyi denedim. Bu liste her kategori için mevcut uygulamaların tam bir listesi olmaktan çok, CAM uygulamalarının zengin çeşitliliğini göstermek için basit bir örnektir.
Alternatif Tıp Sistemleri:
WHO tarafından Geleneksel Tıp olarak adlandırılır. Günümüz Batı tıbbından bağımsız olarak ortaya çıkmış, bağımsız bir teori ve uygulama esası olan geleneksel Doğu ve daha yakın zamanda gelişen Batı tıp sistemlerini içerir. Ayurvedik Tıp, Geleneksel Çin Tıbbı, Geleneksel Tibet Tıbbı, Homeopati, Naturopati bu sistemin çatısı altında varlık gösterir.Zihin-Beden Tıbbı:
Bu uygulamalar beden sağlığını zihin gücüyle etkilemeyi hedefler. Sanat Terapisi (Art Therapy), Biyo-geridönüş (Biofeed- back), Meditasyon, NLP (Neuro Linguistic Programming), rahatlama, maneviyatçılık (Spirituality), yoga bu grupta toplanır. Biyoloji Bazlı Terapiler: Bitkiler, vitaminler ve diğer doğal ürünleri kullanır. Rejimler, bitkiler, vitaminler bu terapi başlığının kullandıklarıdır. Manipülatif ve Beden Bazlı Yöntemler: Bedenin manipüle veya hareket ettirilmesine dayanır. Alexander Tekniği, Kayropraktik (Chiropractic), CST (Cranial Sakral Terapi), masaj, osteopati bu yöntemde kullanılan tekniklerden bazılarıdır. Enerji Terapileri: Bedenin doğal enerji alanlarıyla çalışan iki tür enerji terapisi vardır. Bedenin biyo-elektromanyetik enerji alanıyla çalışanlar ve bedenin biyo alanları veya sübtil enerji alanlarıyla çalışanlar. Biyo-elektromanyetik enerji alanlarının varlığı Batı bilimi tarafından ispatlanmıştır ve bu bilgi, EEG, EKG gibi günümüz teşhis ve tedavi yöntemlerine ve aşağıda belirtilen günümüzde daha az kullanılan yöntemlere temel oluşturmuştur. Biyo alanların veya sübtil enerji alanlarının varlığı tüm Doğu tıbbı ve diğer ilgili birçok tedavi için olduğu kadar kişisel veruhsal gelişim yaklaşımları için de büyük önem teşkil eden bir kavram olmasına rağmen Batı bilimi tarafından hâlâ ispat edilememiştir. Biyo-elektromanyetik Terapiler: Mıknatıslar, değişken ya da doğrudan akım alanları. Biyo-alan Terapileri: Akupunktur, akupresür, biyoenerji, nefes çalışması, çakra terapisi, duygusal özgürleştirme teknikleri (EFT), Family Constellations, Labirent, Qi Gung, refleksoloji, shiatsu, Tai Chi.Ülkemizde de tamamlayıcı-alternatif tıbbı ciddiye alan doktorların artık harekete geçme zamanı gelmiştir. İnsan sağlığını gerçekten düşünen, dürüst ve vicdanlı insanların, alanında uzmanlaşmış ciddi araştırma merkezlerine danışması zorunludur. Burada mesele iki tarafın da alanında uzman olması zorunluluğudur. Bitkisel tedavi, akupunktur, refleksoloji, shiatsu, akupresür, yoga, meditasyon, osteopati, biomanyetik enerji dengeleme gibi çok farklı tedavi ve tanı yöntemlerinin modern tıbba destek olacak biçimde yaşama geçmesi için aktif faaliyette bulunmaları ve yeni tamamlayıcı tıp merkezleri açmaları gerekmektedir. Tamamlayıcı tıp, gittikçe artan bir oranda halk ve doktorlar tarafından kullanılmaktadır. Geleneksel tıbbın bir kriz anında hayat kurtarmasına ve hastaların birçoğunu hareket eder bir halde tutmasına karşın, kullandığı tekniklerle ilgili olarak halk arasında gittikçe büyüyen bir rahatsızlık vardır.Birçok insan, bilhassa kronik ve hayatı tehdit etmeyen rahatsızlıklar için bütünleyici tıbbın sunduğu daha sade ve doğal terapilere dönmektedir. Bu eğilime rağmen tamamlayıcı terapiler, tıp ve bilim dünyası tarafından büyük ölçüde görmezden gelinmektedir.İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
