Sar’a

Bir çeşit sinir hastalığıdır. Sebebi; beynin çalışmasında görülen bir anormalliktir. Halk arasında; "Tutarak, tutarık, tutarga, yilbik, düşme hastalığı" gibi adlar verilir. Tıp dilinde ise; "Epilepsi" denir. "Grand mal" ve "Petit mal" olmak üzere iki çeşidi vardır.

• GRAND MAL: Sara‘nın ağır şekline "Grand mal" denir. Hasta, nöbet gelmeden önce "Ama" denilen bir devre geçirir. Bu sırada da, nöbetin geleceğini anlar. Bu devrede; kulak çınlaması, belirli bir yerde ağrı, titreme vardır. Ne olduğunu anlayamadığı bir koku hisseder. Kısa bir süre sonra da; şuurunu kaybederek yere düşer; vücudunda kuvvetli çırpınmalar başlar, kol ve bacaklar ritmik bir şekilde kasılıp, gevşer. Ağzı köpürür, dilini ısırabilir; farkında olmadan küçük ve büyük abdestini koyuverir. Bir süre sonra da; kasılmalar azalır, derin derin soluk alarak sakinleşir ve kendine gelir.

• PETİT MAL: Sara‘nın hafif şeklidir. Bu çeşit sar'a lıda şuur kaybı görülür fakat, kasılma ve gevşemeler görülmez. Hatta, bazen çevresindekiler kriz geçirdiğini bile anlamaz.

• İLKYARDIM: Kriz geçiren hastanın yaralanmasını önleyici tedbirler alınır. Dilini ısırın aması için de, temiz bir mendili top yaparak ağzına koymak faydalıdır. Tedavi maksadıyla aşağıdaki reçeteler kullanılır:

Reçete: 1 - Malzeme: Çörekotu, Nergis tohumu, Bal.

Hazırlanışı: 1 çorba kaşığı çörekotu ve 1 çorba kaşığı nergis tohumu kanştırılır. Havanda iyice dövülür. Sabah aç karına: 1 tatlı kaşığı toz ile 1 tatlı kaşığı süzme bal karıştırılıp, yenir.

Reçete: 2 - Malzeme: Çörekotu, Ihlamur, Su.

Hazırlanışı: 4 bardak suya; 1 tutam ıhlamur ve 1 tatlı kaşığı çörekotu konur. Kaynatıldıktan sonra, günde 3 kere birer çay bardağı içilir.