Alzheimer Hastalığı Tanısı Nasıl Konmaktadır?
Alzheimer Hastalığı Tanısı Nasıl Konmaktadır? : Bu hastalık beyin hücrelerinin tahrip olmasından kaynaklanır, amiloid protein öbekleri ve karmaşık sinir lifleri demetleriyle bağlantılıdır. Nedeni kesin olmasa da, aileden gelebilir ve daha çok yaşla ve ciddi bir kafa yaralanmasından sonra da olur.Kanıtlanmamakla beraber, elma yemenin Alzheimer hastalığım önlemeye ya da gelişimini yavaşlatmaya yardımcı olması mümkündür. Bunun bir nedeni, Alzheimer’i olan insanların yüksek seviyede amino asit homosisteine eğilimleri olmasıdır ve homosistein seviyelerini normale döndürmeye yardımcı olan B vitamini eksikliği çekmeleri de olasıdır. Elma az miktarlarda folik asit ve B vitaminleri içinde en büyük etkisiyle B6 vitamini içerir. Massachusetts Üniversitesi''''''''nden araştırmacılar, elma ve elma suyundaki besin maddelerinin farelerde hafızayı geliştirdiğini ve Alzheimer gibi yaşa bağlı beyin bozukluklarına neden olan oksidatif hasara karşı koruduğunu düşünürler. Elma suyu tüketmek fareleri oksidatif stresten korumuş ve muhtemelen beyinde asetilkolini artırarak hafızayı bir parça iyileştirmiştir.Eylem: Günde bir elma yiyin, bu sizin genel sağlığınıza yarar sağlayacak ve Alzheimer’i bile önlemeye yardımcı olabilecektir.
•afazi (konuşma ve anlama bozukluğu)
•apraksi (beceri kaybı)
•agnozi (tanıma kaybı)
•yürütücü işlev kaybı (planlama bozukluğu vs.)
Bunama tanısı konduktan sonra hastanın Alzheimer hastalığı tanı kriterlerini doldurup doldurmadığına bakılır. Burada en önemli faktör bunamaya neden olan başka bir hastalığın olup olmadığının ortaya konmasıdır. Eğer başka bir hastalık saptanamazsa olası Alzheimer hastalığı teşhisi konabilir. Alzheimer hastalığının kesin teşhisi halen sadece beyin biyopsisi veya otopsi ile yapılabildiği için aslında hastalara yaşamları süresince kesin Alzheimer hastalığı teşhisi konamayabilir.
Alzheimer hastalığı teşhisi sırasında ne tür laboratuar testleri kullanılmaktadır?
Burada en sıklıkla başvurulan testler rutin kan incelemeleri, beyin MR veya tomografi görüntülemesi ve nöropsikolojik değerlendirmedir. Bunların sonucuna göre başka incelemelere (örn: EEG, beyin omurilik sıvısı) de ihtiyaç duyulabilir.
Alzheimer hastalığının tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Alzheimer tedavisi temel olarak üç basamakta özetlenebilir:
1. Birinci basamak: eğitim ve destek
Bu aşamada hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmelidir. Hastanın unutkanlığını ve kafa karışıklığını arttırabilecek başka ilaçların (özellikle uyku ve kaygı giderici ilaçlar gibi) kullanımının kısıtlanması ve kesilmesi önerilmelidir. Hastalığın erken dönemlerinde bile olabilecek kaybolma, tehlikeli unutkanlıklar (ocağı açık bırakma, kapıyı açık bırakıp evden dışarı çıkma gibi) davranışların kontrolü ve hastanın gerekli ortamlarda gözetim altında tutulması öğütlenmelidir. Hastaların araç kullanmaları kendi ve başkalarının durumlarını tehlikeye atabileceğinden dolayı, araç kullanımı hastalığın ağırlık durumuna göre ya gözetim altında olmalı ya da engellenmelidir. Aile bireyleri ve hasta ile ileride vesayet sorununun gündeme gelebileceği görüşülmeli ve gelecek beklentilerinin ne olduğu değerlendirimelidir.
2. İkinci basamak: Alzheimer''''ın ilaç tedavisi
• Asetilkolinesteraz inhibitörleri: Alzheimer hastalığının seyrini değiştiren bir tedavi henüz bulunamamıştır. Ancak hastaların yaşam kalitesini arttıran, son evreye gelme süresini uzatan belirti giderici ilaçlar bulunmaktadır. Bunların başında beyindeki asetilkolin miktarını arttıran kolinesteraz inhibitörleri kullanılmaktadır. Bu grupta onay almış dört ilaç bulunmaktadır. Bunlar takrin, donepezil, rivastigmin ve galantamin isimli ilaçlardır. Takrin yan etkileri nedeni ile artık kullanılmamaktadır. Kolinesteraz inhibitörleri özellikle ilk başlandıkları sürede hastaların belirtilerinde sınırlı da olsa bir miktar düzelme sağlamaktadır. Takip eden süre içerisinde hastalığın kendi seyrinde kötüleşmesi izlenebilmektedir. Bu ilaçlar hastalığın seyrinde yaklaşık 2-7 aylık bir yavaşlama sağlamaktadır ve özelikle hafif veya orta şiddetteki Alzheimer hastalığında etkindirler. İleri dönem Alzheimer''''da ise etkileri son derece sınırlıdır. Bu gruptaki ilaçlar sadece unutkanlık üzerinde değil ayrıca hastanın hırçınlık ve sinirlilik gibi davranışsal belirtilerinde de düzelme sağlayabilmektedir. Bu ilaçların en sık yan etkisi bulantı, kusma ve ishaldir.
Böylelikle günlük B vitamini alımımıza yararlı katkılarda bulunabilir.Birkaç çalışma, günlük küçük bir doz aspirin ya da diğer steroid yapısında olmayan iltihap önleyici ilaçların Alzheimer’i engellediğini ortaya koymaktadır. Doktorların uzun süre bu tür ilaçların alınmasını tavsiye etmeleri için yeterli kamt yoktur ve mide kanamasına neden olabilirler. Ama kabuklu elma, kabuklu elmadan yapılan elma suyu, elma şarabı ve elma sirkesi aspirin benzeri özelliklerle iyi birer salisilat kaynağıdır.Dahası, araştırmalar arakidonik asit ve dokosaheksa- enoik asit yağ asitlerinin oksitlenmesine bağlı olan beyin hasarının Alzheimer’e neden olduğunu öne sürmektedir - ve elma antioksidan içerir.
Son olarak, çalışmalar beyinde asetilkolin denen sinir ileticinin (sinir-mesaj taşıyıcılar) miktarını artırmanın Alzheimer ile ilişkili zihinsel gerilemeyi yavaşlattığını öne sürmektedir. Daha yeni araştırmalar, elma ve özellikle elma suyunun asetilkolin seviyelerini artırarak yardımcı olduğunu öne sürmektedir.ABD ve Kore''''''''deki laboratuar testleri, antioksidan bitki pigmenti kuersetinin fare beyinlerini oksitlenmekten korumaya yardımcı olduğunu ortaya koymaktadır. Elma kabuğu kuersetin bakımından zengindir. Öyleyse kabuklu elma yemenin Alzheimer''''''''i önlemeye yardımcı olması mümkündür.
Alzheimer hastalığı nedir?
Alzheimer hastalığı özellikle 65 yaşından sonra ortaya çıkan, bunamanın (demansın) izlendiği bir hastalıktır. Tüm bunama ile giden hastalıkların %50-75''''ini oluşturmaktadır.Alzheimer hastalığının sıklığı nedir?
Alzheimer hastalığının sıklığı yaş ile artmaktadır. 65 yaşından sonra Alzheimer''''a yakalanma sıklığı her 5 yılda bir iki kat daha fazladır. Toplumun giderek yaşlanması nedeni ile önümüzdeki yıllarda Alzheimer''''lı hastaların sayısının çok daha fazla olacağına inanılmaktadır.Alzheimer hastalığı tanısı nasıl konmaktadır?
Alzheimer tanısından önce bunama (demans) tanısının konması gereklidir. Bir kişiye bunama tanısının konabilmesi için hafıza kaybı ile birlikte aşağıdaki en az bir başka bilişsel işlev kaybının objektif olarak ortaya konması gereklidir:•afazi (konuşma ve anlama bozukluğu)
•apraksi (beceri kaybı)
•agnozi (tanıma kaybı)
•yürütücü işlev kaybı (planlama bozukluğu vs.)
Bunama tanısı konduktan sonra hastanın Alzheimer hastalığı tanı kriterlerini doldurup doldurmadığına bakılır. Burada en önemli faktör bunamaya neden olan başka bir hastalığın olup olmadığının ortaya konmasıdır. Eğer başka bir hastalık saptanamazsa olası Alzheimer hastalığı teşhisi konabilir. Alzheimer hastalığının kesin teşhisi halen sadece beyin biyopsisi veya otopsi ile yapılabildiği için aslında hastalara yaşamları süresince kesin Alzheimer hastalığı teşhisi konamayabilir.
Alzheimer hastalığı teşhisi sırasında ne tür laboratuar testleri kullanılmaktadır?
Burada en sıklıkla başvurulan testler rutin kan incelemeleri, beyin MR veya tomografi görüntülemesi ve nöropsikolojik değerlendirmedir. Bunların sonucuna göre başka incelemelere (örn: EEG, beyin omurilik sıvısı) de ihtiyaç duyulabilir.
Alzheimer hastalığının tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Alzheimer tedavisi temel olarak üç basamakta özetlenebilir:
1. Birinci basamak: eğitim ve destek
Bu aşamada hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmelidir. Hastanın unutkanlığını ve kafa karışıklığını arttırabilecek başka ilaçların (özellikle uyku ve kaygı giderici ilaçlar gibi) kullanımının kısıtlanması ve kesilmesi önerilmelidir. Hastalığın erken dönemlerinde bile olabilecek kaybolma, tehlikeli unutkanlıklar (ocağı açık bırakma, kapıyı açık bırakıp evden dışarı çıkma gibi) davranışların kontrolü ve hastanın gerekli ortamlarda gözetim altında tutulması öğütlenmelidir. Hastaların araç kullanmaları kendi ve başkalarının durumlarını tehlikeye atabileceğinden dolayı, araç kullanımı hastalığın ağırlık durumuna göre ya gözetim altında olmalı ya da engellenmelidir. Aile bireyleri ve hasta ile ileride vesayet sorununun gündeme gelebileceği görüşülmeli ve gelecek beklentilerinin ne olduğu değerlendirimelidir.
2. İkinci basamak: Alzheimer''''ın ilaç tedavisi
• Asetilkolinesteraz inhibitörleri: Alzheimer hastalığının seyrini değiştiren bir tedavi henüz bulunamamıştır. Ancak hastaların yaşam kalitesini arttıran, son evreye gelme süresini uzatan belirti giderici ilaçlar bulunmaktadır. Bunların başında beyindeki asetilkolin miktarını arttıran kolinesteraz inhibitörleri kullanılmaktadır. Bu grupta onay almış dört ilaç bulunmaktadır. Bunlar takrin, donepezil, rivastigmin ve galantamin isimli ilaçlardır. Takrin yan etkileri nedeni ile artık kullanılmamaktadır. Kolinesteraz inhibitörleri özellikle ilk başlandıkları sürede hastaların belirtilerinde sınırlı da olsa bir miktar düzelme sağlamaktadır. Takip eden süre içerisinde hastalığın kendi seyrinde kötüleşmesi izlenebilmektedir. Bu ilaçlar hastalığın seyrinde yaklaşık 2-7 aylık bir yavaşlama sağlamaktadır ve özelikle hafif veya orta şiddetteki Alzheimer hastalığında etkindirler. İleri dönem Alzheimer''''da ise etkileri son derece sınırlıdır. Bu gruptaki ilaçlar sadece unutkanlık üzerinde değil ayrıca hastanın hırçınlık ve sinirlilik gibi davranışsal belirtilerinde de düzelme sağlayabilmektedir. Bu ilaçların en sık yan etkisi bulantı, kusma ve ishaldir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
