Yanıklarda İlk Yardım Nasıl Yapılmalıdır

Isı ile oluşan yanıklarda ilk yardım
Kişi hala yanıyorsa, paniğe engel olunur, koşması engellenir.
Hasta ya da yaralı ıslak battaniye vb. ile sarılır ya da yuvarlanması sağlanarak yanma durdurulmaya çalışılır.
Hasta ya da yaralının hava yolu açıklığı ve solunumu (AB) değerlendirilir.
Yanık çok yaygın değilse yanan bölge en az 20 dk. tazyiksiz ve bol soğuk su altında tutulur.
Şişlik oluşabileceğinden saat, yüzük, bilezik vb. takılar çıkarılır.
Yanan bölgedeki giysiler çıkarılır (giysi yanan bölgeye yapışmışsa etrafından kesilerek çıkarılması gerekir).
Yanan bölge sabunlu su ile dikkatlice temizlenir.
Su toplayan yerler patlatılmaz.
Yanan bölgelere (el,ayak gibi) birlikte bandaj yapılmaz.
Yanık üzeri temiz ve nemli bezle örtülür, yanık üzerine hiçbir madde sürülmez.
Hasta ya da yaralı battaniye vb. ile örtülür.
Yanan vücut bölgesi geniş ve sağlık kurumu uzaksa, kusma yoksa, bilinci açıksa; sıvı kaybını gidermek amacıyla hasta ya da yaralıya hazırlanan sıvı (1 lt. su+ 1 çay kaşığı karbonat + 1 çay kaşığı tuz), maden suyu vb. içirilir.
Tıbbi yardım istenir (112).

Kimyasal yanıklarda ilk yardım
Yanan bölgedeki giysiler çıkarılarak, kimyasal maddenin deriyle teması kesilir.
Yanan bölge bol, tazyiksiz akan suyla, en az 20-25 dk. yıkanır.
Hasta ya da yaralı battaniye vb. ile örtülür.
Tıbbi yardım istenir (112).

Elektrik yanıklarında ilk yardım
Olabildiğince soğukkanlı ve sakin olunur.
Hasta ya da yaralıya dokunmadan önce elektrik akımı kesilir.
Akımı kesme imkânı yoksa yalıtkan bir maddeyle (tahta, plastik) kişinin elektrikle teması engellenir.
Hasta ya da yaralının solunum yolu açıklığı ve solunumu değerlendirilmelidir.
Hasta ya da yaralı kımıldatılmamalıdır.
Hasar gören vücut bölgesi örtülür.
Hasta ya da yaralının bilinci açık ve kendini iyi hissediyorsa dahi tıbbi yardım istenir.

Sıcak çarpmasında ilk yardım
Hasta serin ve havadar bir yere alınır.
Hastanın giysileri çıkarılır.
Hasta sırt üstü yatırılarak, kol ve bacaklar yükseltilir.
Bulantı yoksa ve bilinci açıksa; su ve tuz kaybını gidermek için hastaya su, tuz, karbonatla hazırlanan sıvı ya da maden suyu içirilir.

Yanığın Dereceleri

Ateş, radyasyon, kızgın cisim vb. çeşitli fiziksel ve yakıcı kimyasal etkenlere maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasına yanık denir.

1.Derece yanıklar
Derinin yüzeyinde, kızarıklık (pembe, kırmızı arası renk) şeklinde görülen doku hasarı vardır.
Ağrı vericidir.
Yanan bölgede hafif şişlik vardır.
Genelde 48 saat içinde kendiliğinden iyileşir

2.Derece yanıklar
Derinin 1. ve 2. tabakası etkilenmiştir.
Enbelirgin özelliği deride içi su dolu kabarcıklar (bül) oluşmasıdır.
Çok ağrılıdır.

3.Derece yanıklar
Derinin tüm tabakaları etkilenir.
Kaslar, sinirler, damarlar etkilenebilir.
Yanık bölgede beyaz kuru yaradan, siyah renge kadaraşamaları vardır.
Ağrısızdır, çünkü bütün sinirler zarar görmüştür.

Cilt Yanıkları Nasıl Geçer

Ertesi günü yanık üzerindeki bezlerin yenilenmesi için tekrar hastahaneye gittim. Hemşire bezi açtı ve kolumu bileklerden omzuma doğru sıyırdı. O an bayılacaktım, çünkü sağ kolumda deri yoktu. Yüzümün de aynı şekilde olacağını düşündüm. Freddy ve Jason filmindeki karakterlerin yüzünü almıştım. Kabus görüyor gibiydim, bir an önce uykudan uyanmak istiyordum.

İçine kapanık, sessiz biriydim. Bu sebeple yanık psikolojisinden kurtulmam için tek şey dua oldu. Kaderimizde yanmak da varmış derken bir yanımda isyan ediyordu. 3 gün aileme haber vermedim. Param bitince haber vermek zorunda kaldım. Annem apar topar Ankara'ya geldi. Bu sürede 3 gün boyunca evde kaldım. Hemşire sürekli "hastahanede kalmalısın"dese de Numune Hastahanesi'nin Yanık bölümünün Akyurt ilçesinde olduğunu duyunca vazgeçtim. Evde sürekli yanık bölgemi hemşirenin verdiği PH değeri yüksek su ile ıslak tutuyordum.

Annemin gelmesiyle Akyurt'un yolunu tuttuk. Bu arada vücudumda 1, 2 ve en kötüsü olan 3. derece yanıkların olduğunu öğrendim. Yüzümde ikinci ve üçüncü derece yanıklar vardı. Kesin iz kalır dediler. Psikolojim alt üst oldu. Okulu ve çok sevdiğim Ankara'yı bırakıp memlekete gitmeyi düşündüm.

Ankara şehir merkezinde neden tedavi olmuyoruz diye hayıflanırken Akyurt ilçesinin tedavi için muhteşem bir ilçe olduğunu gördüm. Havası Ankara'ya göre çok temizdi. Gürültüden uzak sakin bir ilçeydi. Güneş battığı zaman birkaç saat dolaşıp tekrar hastahaneye geliyordum. Bu arada her gün yanık bölgelerimde ölü deri çıkıyor hemşireler her gün banyo lifi ve jiletle yanık derilerimi kazıyordu.

Canım en fazla bu süreçte yandı. Yaklaşık 10 dakika sürüyordu. 5 dakika kolumu kazıdıktan sonra yarım saat uyuyordum acıdan bayılacak duruma geliyordum. Günde 15-16 saat uyuyordum. Günlerce en ağır işte çalışmış gibi vücudum yorgundu.

Yüzümdeki sargıyı açtıklarında aynada yüzümü görmek istedim. Yüzümün sağ tarafı berbat durumdaydı. Hayatımın geri kalanını bu yüzle mi sürdürecektim. O sürede sürekli memlekette eve kapanmayı yıllarca çıkmamayı düşündüm. Bu sırada annem, dedemden duyduğu halk dilinde kocakarı ilacı denilen yanıklara iyi geldiği söylenen sıvı bir ilaç getirdi.

Yumurta sarısı yağı diye bir sıvı. Tavuk pisliği gibi kokuyor. Yanık izlerini geçiriyormuş. Hemşireler bir şey söyler diye hastahanede kaldığım odada ara ara yumurta sarısı yağını kolum ve yüzüme sürmeye başladık. Peçete ve benzeri şeyler sıvıyı çabuk emiyordu bu sebeple yumurta yağını kuş tüyü ile sürüyorduk.

Her gün sürekli karnım dışındaki yanıklara sürmeye başladık. Bu sırada beslenmeme çok dikkat ettim. Her gün ikişer tane haşlanmış yumurta yedim. Hastahane yemeği dışında dışarıdan da yemek söyledik. Ayrıca çok fazla meyve yedim. Allah korusun başınıza buna benzer bir iş gelirse beslenmenize çok dikkat edin.

10 gün hastahanede kaldıktan sonra doktorlar eve çıkmamın bir sakıncası olmadığını söyledi. Bu arada yanık bölgelerim hala sargılı. Yüzümdeki izler çok hızlı iyileşiyor. Doktorların kesin iz kalır dediği yüzümde 3 haftanın sonunda tek iz kalmadı. Hatta yanık olan sağ tarafım sol tarafa göre daha pürüzsüz oldu.

Yumurta yağının önemini anlatmaya çalıştım size. Yanık tedavisinde hiçbir ilacın, yumurta yağının yerini tutamayacağını anladım.