4.derece Yanık

Yanıklar :

Yanıklar derinin sıcak su, metal, ateş gibi bir ısı kaynağı, yüksek voltajlı elektrik çarpması veya kimyasal maddelerle doğrudan teması gibi sebeplerle oluşur. Yanık vakalarında, yanan maddelerin çıkardığı gazlardan zehirlenme olabileceği ya da karbonmonoksit zehirlenmesi oluşabileceğini unutmamak gerekir. Çok küçük (lokal) ve yüzeyel olanlar dışında yanıklar, insan hayatı açısından ciddi sonuçlara doğurabilecek bir olaydır.

Yanıklar, önem derecelerine göre 4 kısma ayrılır:

1. derece yanıklar:
Deri yüzeyinde (epitelyumda) görülen yanıklardır. Hafif yanıklar ve güneş yanıkları bu gruba girer.

2. derece yanıklar:
Deri yüzeyi ile birlikte alt tabakada (epitel ve dermis) da hasar oluşmuştur. Bu yanıklar kızarık, şiş (ödematöz), ağrılı, su toplamış (büllü), hatta nemli bir şekil gösterir.

3. derece yanıklar:
Derinin tüm katmanlarının yanması durumudur. Ter ve yağ bezleri ile kıl kökleri (foliküller) tamamen harap olmuştur. Deri, duruma göre beyazımtrak veya gri renkte, mumsu ve kuru bir görünüme sahiptir. Yanan kısımlar ağrısızdır ve dokunma ile de ağrı oluşmaz.

4. derece yanıklar:
Hem derinin tamamı, hem de kemik ve kasların harabiyete uğraması durumudur.

Yanık tedavisi:

1. ve 2. derece yanıklar için, (eğer vücut yüzeyinin %10'undan azı yandıysa) yanık melhemleri dışında özel bir tedavi gerekmez. Sadece su (tercihen temiz su) ile yıkanmak yeterlidir.Yanık yerine dişmacunu, sabun gibi maddelerin sürülmemesi ve yaranın temiz tutulması gereklidir. Göz, kulak içi vb gibi özel organların hasar gördüğü yanıklarında doktora görünmek doğru olur.

3. ve 4. derece yanıklarda ise mutlaka doktor tedavisi gerekir. Bu arada yanık yerinin ince, temiz ve ıslak bir bezle örtülerek, vücuttan sıvı kaybının önlenmesi doğru olur. Yanık sebebiyle deri üstünde oluşabilecek sıvı kabarcıkları kesinlikle patlatılmaz ve yara üzerine herhangi bir şey sürülmez.

Özel yanıklar:

a- Elektrik, yıldırım ve benzeri akım çarpmalarıyla oluşan kazalarda akımın giriş ve çıkış yerinde ayrı ayrı yanık noktaları bulunur. Bu yanıkların tedavisi de klasik yanık tedavisi gibidir. Bu tür kazalarda, akımın geçtiği yere bağlı olarak kalp durması, kemik kırılması, kulak zarı yırtılması gibi ek hasarlar oluşması mümkündür.

b- Kimyasal maddelerle oluşan yanıklarda ilk yapılması gereken, kimyasal madde bulaşan tüm giysilerin hemen çıkarılması ve yanık yerinin uzun süre (20-30 dakika) musluk suyu ile yıkanmasıdır. Yanık tedavisi daha sonra yapılır.

c- Zift ile oluşan yanıklarda, öncelikle yanık yerinin buz veya buzlu su ile soğutulması gerekir. Daha sonra zift deriden kazınır ve yanık tedavisi yapılır.