Urogenital Sistem Travmaları
Urogenital Sistem Travmaları : Ürogenital sistem travmaları (ÜST) acil serviste görülen tüm travmaların %10'unu oluştururken savaş yaralanmalarının %2-7'sini oluşturur. Trafik kazalarında ÜST %15-17 arasında görülür.
Acil servise gelen travmalı hastaların hava yollan, solunum ve dolaşımla ilgili problemleri öncelik arzeder. Kann ve genital bölgeler, retroperitoneumda ve pelvisteki zedelenmeleri gösterebilecek kontüzyonlar veya ciltaltı hematomları bakımından muayene edilmelidir. Bir erkek hastaya kateter takmadan önce üretral meatusta kan olup olmadığına mutlaka bakmalıdır.
Alt kaburga kırıkları genellikle böbrek zedelenmesiyle, pelvis kırıkları mesane ve üretra zedelenmesiyle birlikte bulunabilir. Yaygın karın hassasiyeti barsak delinmesi, serbest intraperitoneal kan veya idrar ya da retroperitoneal hematom yüzünden olabilir.Ürogenital sistem travmalarında uygun tedavi için oluşan lezyonları çeşitli yöntemler yardımıyla sınıflandırmak ve değerlendirmek gerekir. Hikaye ve fizik muayene ÜST düşündürüyorsa değerlendirme sırası bize yardımcı olacaktır.
Değerlendirmede yardımcı yöntemler:
1- Kateterizasyon: Erkekte üretral meatustaki kan üretra zedelenmesini gösterir, bu durumda üretral kateterizasyon yapılmaz, onun yerine acil retrograd üretrografı çekilmelidir. Üretral meatusta kan yoksa çok kalın olmayan bir kateter nazikçe denenebilir. Mesaneden makroskopik veya mikroskopik hematürik idrar gelmesi üriner sistem zedelenmesini gösterecektir (kateterizasyon travmatik değilse).
2- lntravenöz piyelografi (İVP): Şokla mücadeleyi takiben, karın temizliği yapmadan 100-150 mİ (2 ml/kg) %50-60'lık iv radyoopak verilmesiyle çekilecek İVP acil serviste hızlı bir değerlendirme sağlayabilir. Nefrotomogramlarla desteklenen İVP böbrek zedelenmelerinde %80-85 doğru değerlendirme sağlayabilir.
3- Retrograd sistografi: Yalancı negatif sonuçlardan kaçınmak için en az 300-350 mİ sulandırılmış radyoopak solüsyonu ile ve boşalma filmleriyle birlikte çekilmelidir.
4- Üretrografi: 20-30 mİ sulandırılmış radyoopak solüsyonu üretral meatustan çam ağacı adaptörlü bir enjektörle veya üretranın distalinde 3 mİ ile balonu şişirilen ince bir Foley kateter vasıtasıyla üretraya verilir ve film çekilir.
5- Arteriyografi: Böbrek parankim ve vasküler zedelenmelerinin tanısında ve gerektiğinde kanayan segmental bir arterin embolizasyonunda yararlıdır. Bilgisayarlı tomografi kadar yaygın kullanımı yoktur.
6- Bilgisayarlı tomografi (BT): İVP ile yeterli bilgi sağlanamazsa hızlı ve doğru bir şekilde böbrek parankim zedelenmelerini, idrar ekstravazasyonunu, perirenal hematomun genişliğini, cansız böbrek dokusunu, pankreas, karaciğer ve büyük damar yaralanmalarını ortaya çıkarabilir.
7- Renal sintigrafi: Pedikül zedelenmesini veya idrar ekstravazasyonunu belirlemekte değerli olabilirse de arteriyografî ve BT'den daha duyarsızdır.8- Ultrasonografi: Avrupadaki travma merkezlerinde ABD'ne göre daha yaygın kullanılır.
Tecrübeli ellerde majör laserasyon, perinefrik hematom veya ürinom varlığını ekarte edecek iyi bir böbrek görüntüsü sağlanabilir. Doppler görüntüsü yardımıyla da renal arter akımı gözlenebilir.
Testis travmalannın değerlendirilmesinde hızlı ve noninvaziv bir yöntem olarak değerlidir.9- Sistoskopi ve retrograd piyelografi: Acil şartlarda uygulanmaları zor olup daha az invaziv yöntemlerle yeterli bilgi sağlanabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
