Regl Dönemi

Regl Dönemi

Bu dönemdeki güçlükleri nasıl aşabiliriz ya da nasıl daha katlanılır bir hale getirebiliriz?
Kimi kadınlar için regl dönemleri herhangi bir günden farklı değilken, kimileri için dayanılması çok zor bir kâbus halini alır.Regl dönemi ve PMS (premenstrual syndrome: adet döngüsü) de denen regl öncesi sendromunun hafifletilmesinde, alınan besinlerin etkisi çok yüksektir.Vücuttaki şişmeyi, göğüslerdeki acıyı, karın ağrılarını ve gerginliği; yiyecek ve içeceklerinizi kontrol ederek en aza indirebilirsiniz.

Âdet dönemi üreme için gerekli olup endokrin sistem kontrolündedir. Çoğunlukla foliküler faz, ovülasyon ve luteal faz olarak üç faza ayrılır. Ayrıca bazen rahim döngüsü kullanılarak yanlış sınıflandırılır: Âdet, proliferatif faz ve sekretuar faz olarak. Âdet dönemi menstrual kanın görüldüğü ilk günden itibaren sayılmaya başlanır. Hormonal kontrasepsiyon üremenin önlenmesi amacı ile normal hormonal değişikliklere müdahale olarak kullanılır. Yavaş yavaş foliküler dönemde artan östrojen tarafından uyarılır, kan akışı (âdet) yavaşlar ve durur ve rahim yüzeyi kalınlaşır. Overde folikül hormonlar karmaşık bir etkileşimin etkisi altında gelişmeye başlar ve birkaç gün sonra bir veya bazen iki baskın karakter haline gerlir (non-dominant folikül atrofi olur ve ölür). Yaklaşık orta döngüsü, luteinleştirici hormon (LH) dalgalanmaları 24 ilâ 36 saat sonra, dominant follikül ovülasyon denilen bir yumurta veya birden fazla yumurtayı bırakır. Overde dominant folikülün kalıntıları korpus luteum denilen ve progesteron üretiminde büyük işlevi olan yapıyı oluşturur. Yumurta hücresi döllenme olmadan 24 saat veya daha az süre yaşayabiliyor. Progesteron etkisi altında olan endometrium (rahim yüzeyi) gebelik kurmak için ve embriyo potansiyel implantasyonuna hazırlanmak için değiştirir. İmplantasyon yaklaşık iki hafta içinde oluşmazsa, korpus luteumda hem progesteron, hem de östrojen düzeylerinde keskin düşüşlere neden olacaktır. Bu hormonların düşmesi uterus yüzeyinin yıkılmasına ve yumurtanın düşmesine sebep olur. Buna da Menstrual Siklus (Türkçe: Âdet dönemi) denir.

Âdet döngüsü içinde, kadın üreme sistemi gibi diğer sistemler (örneğin, göğüslerde hassasiyet ve ruh durumu değişiklikleri gibi) değişiklikler meydana gelir. Bir kadının ilk âdet menarş olarak adlandırır ve 12-13 yaş çevresinde genellikle oluşur. Menarş yaş ortalaması ABD'de 12.5 yıl,  Kanada'da 12.72,  İngiltere  ve 13.06 ± 0.10 yıl İzlanda.  12.9 yıldır. Bir kadının üreme fazının sonu genellikle 45 ve 55 yaşları arasında meydana gelir ve buna menopoz denir.

Menarş kızlarda ergenlik sonraki aşamalarından biridir. İnsanlarda menarş yaş ortalaması 12-13 yaştır. Ancak yaşları 8 ilâ 16 arasında herhangi bir yaş da normaldir. Kalıtım, beslenme ve genel sağlk gibi faktörler menarşı hızlandırabilir ya da geciktirebilir. Bir kadının üreme süresi sonunda âdet döngüsünün durması, menopoz olarak adlandırılır. Kadınlarda menopoz yaş ortalaması genellikle 45 ilâ 55 arasındadır. 45 yaş öncesi menopoz, gelişmiş ülkelerde erken kabul edilir. Menopoz yaşı büyük ölçüde genetik bir sonuç olmakla birlikte hastalık, bâzı ameliyatlar veya tıbbî tedaviler, menopozun daha erken oluşmasına neden olabilir.

Bir kadının âdet döngüsü uzunluğu genellikle kısa döngü ve uzun döngü olarak değişebilmektedir. Kısa döngüler ve uzun döngüler arasındaki süre sekiz günden daha az ise kadın için âdeti düzenli kabul edilir. Bir kadın dört günden az siklus uzunluğu varyasyonları deneyimi için alışılmadık bir durumdur. Sekiz ve 20 gün arasındaki uzunluk varyasyonu orta düzensiz döngüleri olarak kabul edilir. Bir kadının uzun ve en kısa döngü uzunlukları arasındaki 21 gün veya daha fazla değişimi çok düzensiz olarak kabul edilir.

Regl Nedir

Âdet, hayız, menstrüasyon ya da regl (Latince: menstrual siklus), kadınlarda ve bâzı diğer yüksek dişi primatlarda, rahim iç yüzeyinde oluşan damar ve dokuların kan ile birlikte vücuttan atılması şeklindeki fizyolojik olay. Doğurgan kadınlarda üreme ve döllenme amacıyla meydana gelen değişiklikler için kullanılan bilimsel bir terimdir. Menstrüasyon halk arasında aybaşı olarak da bilinir. Fiil olarak genellikle âdet görmek ya da regl olmak şeklinde kullanılır.

Kadınların ergenliğe erişmesinden menopoza girmelerine kadar yaklaşık her 28 günde bir tekrarlanan bu süreç, sadece gebelik süresince durur. Kadınların çoğu düzenli olarak 28 günde bir âdet görmez; 21-35 günde bir âdet görmek normal kabul edilir. Adet kanamaları azalarak 3 ila 7 gün devam eder. Bu süre zarfında yaklaşık 35-40 ml. kan kaybedilir. Bu miktar çoğu kadında 50 ml'nin altındadır.

Regl Düzensizliği

Normal bir adet kanaması düzeni olan bir kadın ortalama 28 günde bir (bu süre bir adet kanamasının başladığı ilk günden, diğer adet kanamasının başladığı ilk güne kadar geçen süredir) kanama görür ve bu kanama 3-7 gün arasında devam eder. İlk günlerde nispeten daha fazla olan kanama yavaş yavaş azalarak en geç 7 günde tamamen biter. Tüm bu adet dönemi boyunca kadın ortalama olarak 40 mililitre kan kaybeder. Bazı kadınlarda ek olarak iki adet kanamasının ortasına denk gelen yumurtlama döneminde birkaç damla süren lekelenme tarzında kanama olabilir. Bu kadınlarda yumurtlama esnasında oluşan bu kanama her ay tekrar eder ve normaldışı bir durum olarak kabul edilmez.

Yukarıda anlatılan düzenden her sapma düzensiz kanama olarak tanımlanır. Her düzensizlik tipinin kendine özgü nedenleri ve tedavi şekilleri olduğundan tanı koyma aşamasında kadının doktoruna düzensizliği iyi tarif edebilmesi çok önemlidir.

Üreme çağında olan ve aktif cinsel yaşamı olan bir kadında düzensiz kanamanın en sık görülen nedenlerinden biri gebeliğe bağlı oluşan sorunlardır. Bu nedenle düzensiz kanaması olan bir kadında Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı'nın size soracağı ilk soru muhtemelen "gebelik söz konusu olabilir mi?" olacaktır. Etkili bir doğum kontrol yöntemi kullanıyor olsanız dahi bu yönde incelemeler çoğu durumda yapılır.

Adet kanaması düzensizliklerinde diğer önemli bir etken de tiroid bezi hormonlarının eksik veya fazla olmasıdır. Bu hormonların azlığı veya fazlalığı durumunda adet kanaması düzeni sıklıkla bozulur.

Regl Ağrısı

Yapılan araştırmalarda kadınların yaklaşık yüzde 60'ından fazlasında adet döneminin çok ağrılı geçtiği ortaya çıktı. Ağrının nedeninin, adet döneminde rahmin kasılmasına bağlı olarak rahme giden kan akımı ve oksijenin azalması olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Esra Can Çetin, ağrının her kadında farklı boyutlarda olmasının ise kişinin ağrı algısı, sosyal düzeyi ve eğitiminin yanı sıra psikolojik ya da genetik faktörlere bağlı olduğunu belirtti.

AĞRININ ŞİDDETİ AZALIR
Adet sancısı çekmenin bir kader olmadığını söyleyen Dr. Çetin, beslenme ve bazı pratik tekniklerle ağrının hafifletebildiğine dikkat çekti. "Ancak ilaç dışı yöntemlerin yeterli olmadığı durumlarda ağrı kesici almaktan çekinmeyin" diyen Çetin, "Adet sancısı çekiyorsanız iyi yönünden bakın; bu vücudunuzda yumurtlamanın olduğunu gösterir" dedi. İlerleyen yaşlarda adet sancısının şiddetinin azaldığına dikkat çeken Dr. Çetin, "Evlenince sancının azalacağı yanlış bir bilgidir. Ancak doğumdan sonra rahim ağzı daha açık olacağından ağrı daha az hissedilir" dedi. İşte Dr. Çetin'den her ay yaşanan bu dönem hakkında merak edilenler ve çözümleri...

TEDAVİ ŞEKİLLERİ
İlk basamak ağrı kesicilerdir. İkinci basamak ise doğum kontrol hapı (aralıklı ya da devamlı) olabilir. 3 ay sonra yeterli kontrol sağlanmamışsa ameliyat yapılabilir. Bu ameliyatta kamerayla karnın içine bakılır. Ultrasonda tespit edilip, tedavi ediliyor. Kısa dönem için menopoza sokan ilaçlar ve hormonlu spiral diğer tedavi seçenekleridir.

Regl Gecikmesi

28 günde bir düzenli olarak adet kanaması gören bir kadın, kanaması geciktiğinde hemen endişelenebilir. Bu konuda daha fazla bilgi verilmeden önce basit ve pratik bir bilgi verilmesi uygun olur : Çok düzenli olarak adet kanaması gören bir kadın yılda bir iki kez gecikmeli adet görebilir. Bunun neden iş değişikliği, üzüntü, aile içi stres, yaşam tarzı değişikliği, iklim değişikliği, yorgunluk gibi basit sebeplerdir. Bu olay beynin bilinçli kısmını etkileyerek buradan hipotalamus adı verilen bölgenin işlevini bozmakta ve adet döngüsü burada “takılmaktadır”.

Böyle bir durumda tıbbi bir değerlendirme yapılması gerekli değildir. Öte yandan düzenli olarak adet kanaması gören bir kadında adet gecikmesinin en sık görülen nedeninin gebelik olduğu göz önünde alınarak, bu konuda da gerekli gebelik testleri yaptırılmalıdır.