Pneumocystıs Carınıı Nedir?
Pneumocystıs Carınıı Nedir? : Pneumocystis carinii hayvanlarda daha sık bulunan, bazen insanda özellikle bebeklerde pnömosistoza (pneumocystosis, interstisiyel plazma hücreli pnömoni, parazitik pnömoni) neden olan bir mikroorganizmadır. Morfoloji ve evrimP. carinii başlıca iki morfolojik şekilde bulunur : 2-4u boyunda, oval veya uzunca olan tek nükleuslu şekiller ve 5 - 10 yu. çapında olan, etrafında bir kılıf bulunan 2-8 nükleuslu şekiller. Bu sonuncu şekiller protozoo- nun kisti olarak kabul edilir. Kist oluşumunda önce tek olan mikleusdan peşpeşe bölünmelerle sekiz nükleus meydana gelir, sonra sitoplazmanın da bölünmesi ile bir kist içinde sekiz spor veya trofozoit denilen şekiller oluşur
Patogenez ve klinik belirtiler
P. carinii’nin daha çok prematürelerde, beslenme yetersizliği veya zekâ geriliği olan çocuklarda hastalık yapması, erişkinlerde görülen vakaların hemen daima başka sistemik hastalıklarla ya da immunosupressif ilaçkullanımı ile birlikte bulunması, ancak vücut direnci kırılmış kimselerde patojen olabileceğini göstermektedir.
Pnömosistozda akciğer alveolleri ve küçük bronşiyoller köpük tarzında, vakuollü, yarı sıvı bir eksuda ile doludur. İleri derecede plazma hücresi infiltrasyonu vardır. Köpük gibi eksudada P. carinii kistleri ya da hücre içi tek nükleuslu şekiller görülebilir.Vakaların çoğu prematüre, yeni doğmuş veya küçük çocuklardadır. Kuluçka dönemi 20 - 50 gün arasında olabilir ve çocuk ölmezse hastalık1-10 hafta sürer.
Başlıca belirtiler dispne, siyanoz, kuru öksürük, taşikar- didir. Hafif bir ateş yükselmesi de olabilir. Akciğer filmlerinde yoğun bölgeler görülür. Ölen vakalarda ölüm nedeni genellikle asfiksidir. Çocukların otopsisinde çok defa sitomegalik inklüzyon hastalığı da saptanır. İyileşen vakalarda zamanla bütün belirtiler ve bulgular kaybolur.Erişkinlerde de benzer klinik tablo meydana gelir. Çok defa lenfoma, lösemi, tüberküloz gibi hastalıklarla birlikte veya immunosupressif ilaç kullananlarda görülür.
Tanı
Çok defa otopside akciğerden alman maddeden yapılan preparasyon- larla tanı konur. Balgamın muayenesiyle parazitin görülmesi zordur. Tehlikeli olmakla birlikte çeşitli yöntemlerle yapılan akciğer biyopsisi ile alınan maddenin incelenmesi daha fazla olumlu sonuç verir. Giemsa boyası veya metanamin gümüş boyama yöntemi paraziti görmek için uygun, he- matoksilen - eozin boyası uygun değildir. Fluoresan antikorla boyama olumlu sonuçları arttırır. Tapıda güvenilir serolöjik bir deney yoktur.
Tedavi
Semptomatik tedavi yanında pentamidin isetionat birçok vakada faydalı bulunmuştur. Trimetoprim - sulfametoksazolün de aynı derecede başarılı olduğunu gösteren araştırmalar vardır. Bir diğer tedavi yolu pirime- tamin ile birlikte sulfonamit verilmesidir. Sıtmada kullanılan ilaçların faydalı olabileceği düşünülmektedir.Oksijen vermek, beslenmeye dikkat etmek ve birlikte bulunan diğer hastalıkları tedavi etmek, vücut direncini arttırmaya çalışmak gibi destekleyici tedavi de gerekir. Tedaviye rağmen ölüm oranı yüksektir.
Epidemiyoioji
Pneumocystis carinii’nin insana ne şekilde bulaştığı kesinlikle bilinmemektedir. Aile bireyleri içinde, yeni doğmuş çocuk servislerinde, kanser hastanelerinde salgınlar görülmüş olması solunum yolundan insandan insana bulaşma olabileceğini düşündürmektedir. Solunum ya da sindirim yoluyla hayvanlardan bulaşma da olasıdır. Klinik belirti veren vakaların prematüre ya da iyi beslenmeyen altı aylıktan küçük çocuklarda, vücut direncini kıran bir hastalığı olan veya immunosupressif ilaç alan erişkinlerde görülmesi toplumda belirtisiz infeksiyonlu kişilerin çok olabileceğini göstermektedir. Protozoonun kültürünün yapılamaması, uygun bir serolojik tanı yönteminin bulunmaması hastalığın epidemiyolojisinin ay- dınlanamamasına neden olmaktadır.I
Korunma
Etkili bir korunma yolu bilinmemektedir. Solunum yolundan bulaşma olasılığı nedeniyle tanı konmuş ya da şüphelenilen hastaların izole edilmesinin, hastalığa duyarlı hasta gruplarının tenha servislerde yatırılmasının faydası olabilir. Küçük çocukların yeterli beslenmesi de hastalığa duyarlıklarını azaltır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
