Hymenolepis Nana Nedir?

Hymenolepis Nana Nedir? : Eş adlar : Hymenolepis fratema, Taenia nana, Taenia murina, cüce şerit.Kozmopolit bir helmint olan Hymenolepis nana sıcak ülkelerde daha sık olarak bulunur, ihsanda genellikle hafif olan klinik belirtilere neden olabilir.Morfoloji ve evrimHymenolepis nana, ortalama 20 mm boyunda ve 0,6 mm enindedir. İnsanda bulunan en küçük sestodlardan biridir. 7 mm kadar ufak olanları da bildirilmiştir. 0,3 mm çapında, yuvarlak olan baş kısmında dört çekmen ve bir sıra üzerinde dizilmiş 20 - 30 çengel taşıyan bir rostellum bulunur. Oldukça uzun olan boyun kısmından sonraki halkalar geniştir ve enleri boylarından fazladır (0,8 x 0,2 mm); sayıları 200 kadar olabilir. Boyundan uzak olan halkalar olgun olanlardır; bunlarda üç tane testis ve aralarında iki loplu yumurtalık yerleşmiştir. Düzenli olmayan kese şeklindeki uterusta 150 kadar yumurta bulunur.

Vücudun arka ucundaki halkaların parçalanması ile yumurtalar serbest kalır.Hymenolepis nana’nın yumurtası (Şekil 33), yuvarlağa yakın şekilde oval, ortalama 45x35 p büyüklüğünde, şeffaf ve renksizdir. Üç çift çengel taşıyan onkosferi saran ve embriyofor adı verilen içteki zarın alt ve üst uçlarında kalınlaştığı noktalardan ince iplikçikler çıkar. Bu iplikçikler 4-8 tane olup, iç ve dış zarlar m arasında yer alırlar. Yumurtalar dış ortam koşullarına karşı çok duyarlıdır.Hastaların dışkısıyla çıkan embriyonlu yumurtaları sindirim yolundan alan insanın ince barsağında embriyon açığa çıkar. Bir villus içine giren embriyon çengellerini kaybeder ve dört gün içinde gelişerek ser- kosist denen kurtçuk şeklini alır.

Bu, bir kese ve buna bağlı kuyruktan ibaret sistiserkoiddir. Daha sonra kurtçuk tekrar barsak boşluğuna geçer, çengelleri gelişen baş kısmı vasıtasıyla ileum mukozasına yapışır ve bir iki hafta içinde erişkin helminti meydana getirir. Aynı insanın son konak ve ara konak olabildiği bu evrimde (direkt evrim, düz evrim) başka bir ara konağa gerek yoktur. Bununla beraber, bazen yumurtalarıalan gelişme halindeki pirelerin vücudunda pire erişkin hale gelene kadar sistiserkoid oluşur ve bu pireleri raslantı sonucu yutan insanlarda, bar- sakta erişkin helmint meydana gelir (indirekt evrim, çapraşık evrim).

Patogenez ve klinik belirtiler

Bazı vakalarda belirti yoktur. Hymenolepis nana ile klinik belirtilerin meydana çıkabilmesi için helmintin barsakta çok sayıda olması gerekir. Hastada fazla sayıda bulunduğu zaman barsakta ufak yaralara kadar ilerliyen lezyonlar yapabilir. Bunun yanında metabolizma ürünlerine bağlı olarak özellikle çocuklarda toksemi belirtileri görülür. Bir hastada 7000 kadar olabildiği bildirilmiştir. Sayısı ne kadar çoksa, helmint o kadar ufaktır. Karın ağrısı, bazen biraz kanlı olabilen ishal gibi enterit belirtileri bulunabilir. Ağır vakalarda, özellikle çocuklarda anemi, asteni, sinir sistemine ait belirtiler, baş dönmesi, konvülsiyonlar olabilir. Hastaların bazılarında eozinofili vardır. Tropikal ülkelerde hastalık daha ağır seyreder ve uzun süreli tedaviyi gerektirebilir.

Tanı

Hymenolepis nana ile olan hastalık, dışkıda helmintin tipik, saydam yumurtalarının görülmesiyle tanınır. Bunlar, Hymenolepis diminuta yumurtalarına benzerler; ancak onunkinden farklı olarak iki zar arasında alt ve üst uçlarında iplikçikler taşırlar.

Tedavi

Tenyalara karşı kullanılan ilaçlarla hymenolepiasis nana tedavisinde başarı sağlanabilir.

Epidemiyoloji

Hymenolepis nana, bütün dünyada ve bu arada yurdumuzun her bölgesinde, genellikle çocuklarda rastlanan bir helminttir. insanda çok görülen bir sestod da budur. Yurdumuzda çocuklarda prevalensi bazı bölgede °Io 10 ve hatta daha yüksek bulunmuştur; sıcak iklimlerde daha sık rastlanır. Diğer taraftan Hymenolepis nana yumurtası kuruluğa ve ısı değişmelerine çok duyarhdır. Organizma dışında canlı kalma süresiuzun değildir. Erişkin helmint de insan vücudunda ancak birkaç ay yaşar.

En çok 4 - 9 yaşındaki çocuklar hastalanırlar ve kaynak olan bireyler helminti sağlamlara bulaştırırlar. Bulaşma dışkıyla kirlenmiş eller, yiyecek ve içeceklerle olur. Ayrıca, otoinfeksiyon da meydana gelebilir. Bazı hastalarda yumurta barsaktan ayrılmadan gelişir ve bir erişkin helmint oluşur. Buna hiperinfeksiyon denir.

Bazı araştırıcılar, farelerin rezervuar olabileceğini ve Hymenolepis nana’yı yaydığını kabul ederler. Bunlara göre, fındık farelerine adapte olmuş olan helmint aynı türün bir varyantıdır ve Hymenolepis nana var fraterna olarak adlandırılmalıdır. Başka araştırıcılar ise uç fikirler ileri sürerek iki helmintin (Hymenolepis nana ve Hymenolepis fraterna) tamamen ayrı ya da aynı tür olduğu görüşünü savunurlar.

Korunma

Yumurtaların sindirim yolundan alınmasını önleyici önlemler alınır. Dışkıyla bulaşan infeksiyonlardan korunmayla ilgili sağlık kuralları sıkı olarak uygulanır. Otoinfeksiyonu önlemek üzere çocuklarda ellerin, perine bölgesinin yıkanmasına ve ellerin vücudun bu bölgesiyle temas etmemesine dikkat edilir. Ayrıca, bütün hastalar tedavi edilir. Farelerin yiyecek, içeceklerle temasa gelmesi önlenir; böcek öldürücüler ile pirelere karşı savaş yapılır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp