Mukosiliyer Sistem

Silia (titrek tüylü hücreler) müküs tabakasını yukarı doğru hareket ettirerek içinde tutulan
yabancı maddelerin dışarı atılmasına yardımcı olur. Solunum mukozası yüzeyinde bir
santimetrekarede 150-200 milyon silia vardır. Bunların uzunluğu 3-7 mikren kadardır.
Mukosiliyer sistemin düzgün çalışabilmesi bazı şartlara bağlıdır. Mukus örtüsü zedelenmemiş,
yeterli kalınlıkta ve yapışkanlıkta olmalıdır. Bunun için solunan havanın nem oranı yeterli
olmalıdır. Solunum burun yolu ile yapıldığında %95 olan nemlilik, alerjik nezlelilerde olan burun
tıkanıklığı sonucu ağız yolu ile olan solunumlarda %50'ye kadar düşmektedir. Alerjik bronş it veya
bronşial astımda olduğu gibi müküsun çok miktarda yapıldığı durumlarda müküsun yapışkanlığı
da artmaktadır. Bu sekresyonun daha da arttığı durumlarda, sekresyon öksürükle dışarı atılmaya
çalışılır. Çok miktarda olan sekresyon, zamanında atılamazsa bronşlarda birikerek kurur ve
neticede solunum yollarının tıkanmasına yol açar. Sekresyon birikimi aynı zamanda içindeki
bakterilerin çoğalmasına da yol açar. Sigara dumanının mukosiliyer fonksiyonu bozduğu
gözlemlenmiştir. Bunlarda silialar kısalır, değişir ve bozulur. Alkol de bilhassa alveol makrofaj
hareketlerini engeller ve mukosiliyer fonksiyonu bozar. Bronş ve bronşiollerin yüzeyinde
mukosiliyer sistem tarafından tutulamayan yabancı maddeler alveollere kadar ulaşabilir. Bu
yabancı maddeler alveollerde makrofajlar tarafından tutulurlar (fagositoz). Burada sıvılarda
erimeyen inorganik tozlar ve organik bakteriler, mantar sporları, polenler yakalanır.