Klasik Masajın Manuplasyonları

1.Öfloraj: (sıvazlama):floraj daima başlangıç ve bitiriş manuplasyonudur. Elle tutulabilen kaslarda el avucuyla yapılır. Parmaklar kasın bir tarafında, baş parmak diğer tarafında bulunur. Baş parmakla işaret parmağı arası ve tenar gurubu bir birlik teşkil edecek tarzda birbirlerine yaklaşırlar.Ya her iki elle ayni zamanda yada eller değiştirilerek çalışılır. Bir el diğerinin üzerine konup tazyik edilerek destek vazifesinide görebilir. Sırtta ve karında dairevi tarzda öfloraj yapılabilir. Eller akış tarzında arka arkaya hareket ederse, istisnai olarak gelen el deriden ayrılarak havadan dönebilir. Ayrıca aykırı öflorajlarda yapılabilir ki, masör bu takdirde hastanın yan tarafmda bulunur.Derinde bulunan kaslar, kiriş veya tendon gruplarıyla elle tutulamıyan kasların masajında; tenar kısımla, baş parmağın dış kısmiyle, parmak ve parmaklar bükülerek, parmak oynaklarının sırt kısımlariyle öfloraj yapılır. Parmak öfloraj ı normal olarak parmak uçlarının yumuşak kısımlariyle yapılır. El ve ayak kemikleri arasındaki kaslarla, kaburga kaslarının masajlarında kullanılır. Parmaklar tedavi edilirken, işaret ve orta parmak bükülerek, tedavi edilen parmak bunların araşma alınır (Binici manuplasyo- nu). Bilek ve ayak bileği etrafında, baş parmak avuç içine alınarak yumruk yapıldıktan sonra parmak oynakların dış kısımlariy- le öfloraj yapılır. Meselâ, sırtta iki yumruk yan yana çalışırsa, ikibaşparmak birbirine değer. El geriye dönerken avuç açılır ve avuç içi deriye temas eder .Öflorajın en mühim etkisi, deri kan dolaşımını arttırmasıdır. Bu tesir derideki sathi venlerde ve derinin renginde görülür. Deri önce solar ve tekrar reaktif olarak artan dolaşımla kırmızılaşır ve ısınır. Deri içindeki sinir uçları vasıtasiyle da teskin edici ve rahatlaştırıcı bir tesir elde edilir. Bundan başka, mekanik olarak derinin üst tabakasındaki ölü hücreler bertaraf edilir ve yeni hücre teşekkülü aktive edilir (Türk hamamlarında keselenme).Diğer manuplasyonlarla serbest hale gelen cisimler ve metabolizma artıkları öflorajla, dolaşım sistemi aracılığıyle nakledilirler.

2. Friksiyon:Friksiyon, parmaklar veya baş parmak uclarıyle dairevi tarzda yapılan kuvvetli bir öfloraj olup, bununla derin kas, kiriş ve kiriş gruplarına erişmek mümkündür. Bu dairevi hareketler, tedavi edilen sahada, arkadan gelen önden yapılan dairenin yarısını içine alacak tarzda yürünür. Deri ayni hareketleri beraber yapar ve yalnız ileri doğru giderken eller kayar.Friksiyon baş parmakla yapılırsa, yanda duran parmaklar ona destek olurlar, şayet parmaklarla friksiyon yapılırsa, bu takdirde baş parmak dayanak olarak vazife görür. Bu esnada kol kasılmamak, aksi takdirde çok çabuk yorulur ve ma- nuplasyon güçleşir. Dairevi hareket parmakların ve başparmağın dip orta mafsallarından çıkar. Gerek baş ve gerek diğer parmakların son parçalariyle çalışılır. Şayet tazyikle çalışılmak istenirse, bu takdirde diğer elin parmakları, tedavi eden elin parmaklarını son kısımları üzerine konur ve üzerine bastırılarak desteklenir. En uygun ve rahat pozisyon, el ile alt kolun ayni düzeyde tutulması ve elin 45° lik bir açıyla hasta derisine temas ettirilmesiyle elde edilir.Büyük kas gruplarının tedavisinde, friksiyon baş parmak ayasiyle yapılır. Bu çalışmada hareket dirsek mafsalından çıkar. Daha kuvvetli tatbik, yumruk yapıldıktan sonra el parmakları oynaklarının dış kısımlariyle yapılır, ve dairevi hareket bilekten çıkar. Kuvvetli tatbikat için, diğer el tedavi eden el bileğini üstten yakalıyarak onu testekler.Friksiyon hiç bir zaman ağrı tevlit etmemeli ve deriyi tahriş edecek kadar kuvvetli olmamalıdır.Tesir deri altı dokusunda ve kaslarda husule gelir. Yaralanmalar, yanıklar ve ameliyatlar sonucu doku içinde husule gelen yapışıklıklar bu tarzda çözülebilir. Ayrıca, kaslar içindeki sertleşmeler, romatizmal sertlikler tazyik edilir, parçalanır ve dağıtılır.Deri, oynak kapsülü, tendon ve tendon kılıfları metabolizması aktive edilir. Parmak uçlariyle yapılan intensif bir friksiyon, bilhassa derindeki kas değişikliklerini daha iyi tesir etmek imkânını verir.

3.Petrisaj (yoğurma):Petrisaj, palpe edilebilen kaslar için en mühim manuplasyon- dur. Muhtelif variyasyonlariyle masöre sanatını göstermek imkanını verdiği gibi, hastalar tarafındanda hoş karşılanır.Petrisaj tek elle, çift elle ve parmaklarla yapılır. Tedavi esnasında dikkat edilecek en mühim noktalardan biri, gerek hareketlerin ahenkli olabilmesi ve gerekse masörün lüzumsuz kasılmalarla çabuk yorulmaması için, bütün el ve kol oynaklarının serbest ve gevşek tutulmasıdır.Tek elle petrisaj da el, baş ve diğer parmaklarla kas üzerine yerleştirildikten sonra, kası liflerine aykırı yönde kavrar, kemikten yukarı kaldırır, sıkarak gerer ve kaydırır. Esas olan el altındaki bütün kas kitlesinin kavranmasıdır. Yalnız derinin tutulması yetersizdir. Manuplasyona kasın bir yapışma yerinden başlanır, kalp yönünden hareketle, kas gövdesi üzerinden geçerek diğer yapışma yerinde bitirilir. Gruplar halinde birlikte seyreden kaslarda her iki el yanyana bulunabileceği gibi, sırayla değiştirerek de çalışılabilir. Ellerin bilekten serbest hareket etmesine dikkat etmelidir.İki el petrisaj mda, eller kas üzerine bir birine paralel olarak konduktan sonra, ikisi birden kası kavrar, yukarı kaldırarak gerer ve sıkar. Yani kadınların çamaşır yıkadıkları gibi yoğurur. Hamur yoğurmayada benzetilebilir. Şayet ma- nuplasyonun daha kuvvetli olması istenirse, kası kavramış olan eller aksi yönlerde itilip çekilerek iki el arasındaki parça gerilir ve lifler yönünü takip ederek dalgalanır gibi hareketler yapar.Kas kitlesinin elle tutulamıyacak kadar küçük olduğu yerlerde, ve sırtla tek ve iki elle petrisajda tarif edilen manuplasyonlar baş, işaret ve orta parmaklarla yapılır (parmak petrisajı).Kası kemikten kaldırmadan ve tazyik etmeden, gevşek olarak kavranmasından sonra yapışık olduğu kemik etrafında yuvarlanmasına «Rollen» denir.Petrisajın diğer bir çeşidide, kasın parmaklar ve baş parmakla gevşekçe tutulup kaldırılmasından sonra, yine baş parmakla diğer parmaklar arasında atılarak çarptırılmasıdır.«Pressen» diye tabir edilen şekilde, kas normal petrisajda olduğu gibi tutulur, kaldırılır ve basınçla ezilir, fakat kaydırılmaz.Bu manuplasyonun esas tesiri kasa olmakla beraber, deri ve kasla deri arasındaki dokularada müessir olunur. Kas, manuplasyonun kuvvetine göre az veya çok tazyik edilir. Sonuç olarak; yorgunluk maddeleriyle diğer birikintilerin nakli süratleşir, taze kan ve besin maddelerinin buraya şevki ile metabolizma aktive edilir. Yani kas daha iyi beslenir. Bu bilhassa atrofilerde mühimdir. Bu kuvvetlendirme yamsıra, kas tonusu o anki durumuna göre artar veya azalır. Ayrıca, serbest hale geçen vazoaktif cisimler kapillerleri açar.

4. Tapontment:Bu tabir altında, önceki manuplasyonlarda olduğu gibi elin hastanın derisi üzerine yapışık konmasını değil, bir tempo ile vurmasını anlıyoruz. Tapotment, hareket el bileğinden çıkmak üzere yumruklar veya yarı kapanmış yumruklarla yapılır. Yumruğun sıkı kapanması ve hareketin dirsek mafsalından çıkmasiyla bu manuplasyon kuvvetlendirilir. Tapotmentin hafif şekilleri parmak uçlariyle veya parmak mafsallarının dışlariyle yapılandır. Eller birbirine paralel olarak işler.Ellerin hastaya dik olarak tutulup, yalnız küçük parmaklar hastaya temas ettirilerek, diğerlerin yelpaze gebı vuruş esnasında birbirlerine çarpmasına «Kıymak» denir. Kuvvetli olması istendiğinde, ellerin yanlariyle vurulur ve haraket dirsekten çıkar. Şayet parmakları biraz bükerek arkalariyle vurursak, bu takdirde bir «Kamçılama» dan bahsedilir.El ve parmaklar hafifçe bükülüp, baş parmak işaret parmağına bitiştirildikten yani el su içer vaziyete getirildikten sonra vurmaya «Şamarlamak» denir. Vurma esnasında elin avucu hastanın derisine hemen hemen hiç değmez. İki elle çalışılır, bir vururken diğeri havadadır. Hareket bilek ve dirsekmafsallarından gayet gevşek olarak çıkar. Kıymak, şamarlamak ve kamçılamak Tapotmentin birer variasyonlarıdır.Tesir gayet kuvvetlidir, bilhassa bütün adele boyunca yayılan kontraksiyonlar husule gelir. Vurma tembihi kuvvetli bir dolaşım temin eder ve dolayısiyle metabolizmayı yükseltir. Bu esnada sinir uçları kuvvetle tenbih edildiğinden ve uyarılabilmeleri arttığından sinirli ve kolay eksite olabilen şahıslarda, yaşlılarda, zayıflarda ve çocuklarda çok hafif doze edilmelidir. Şamarlamada esas tesir deride husule gelmekle beraber deri altı dokusundaki dolaşım da artar.

5.Vibrasyon: tabir altında, parmak uçlarının veya elin tamamının deriye temasından sonra dikey istikamette husule getirilen ritmik hareketleri veya titreşimler anlaşılır. Bu durumda el istenilen istikamette gayet yavaş yürütülebilir ve hafif bir kaydırmayla tekrar başlangıç noktasına döner. El bileği ve parmaklar bu süre içinde hareketsiz kalır. Mesela belkemiği boyunca, el orta parmak fafsallarmdan bükülerek parmak uçlariyle vibrasyon yapılır.Tesir esas olarak tenbih olmuş sinirlerin teskini ve indirek yollada kasların gevşetilmesiyle husule gelir. Ayrıca vibrasyonlar mekanik olarak iç organlara intikali yoluyla, mesela karında, derin tesirler de husule gelebilir. Ayni şekilde kontrakte olmuş kemik bağlantılarıda (bel kemiği) gevşetilebilir. Vibrasyonların sürati, yani frekansı saniye 15 civarında olmalıdır.