Evimizdeki Demanslı Hastanın Uyku Problemi

10-02-2015 --
0 Yorum

Evimizdeki Demanslı Hastanın Uyku Problemi : Demanslı hastalar hatta neredeyse bütün yatalak yaşlı hastalar gece uyumayı pek istemezler. Daha çok gün ışığında uyumayı tercih ederler. Tabiiki bunun sebeplerinin başmda hastanın gece karanlığında herkesin uykuya daldığı bir sırada başma gelebilecek herhangi bir olayda yalnız kalabileceği, kimsenin kendisini göremeyeceği korkusu neden olmaktadır.

Gün ışığında ise kendisini garantiye almakta, nasıl olsa, başıma bir şey gelse birileri muhakkak beni görür, bana müdahale eder düşüncesi hastayı rahatlatmaktadır. Aslında gece odanın aydınlatmasının iyi olması hastayı bir nebze olsun rahatlatacaktır. Şu aşağıda sayacaklarıma dikkat edilirse Demanslı hastayı bakan yakınları veya kişi için bir nebze olsun rahatlama olacaktır.

• Her gece aynı saatlerde hastayı yatırmaya teşvik etmek hastanın uyuma alışkanlığını kazanması açısından önemlidir. Sessiz bir ortam ve loş bir ışık da uykuyu kolaylaştırabilir. Koridorun ve belki salonunda ışığını açık tutmak, ayakta insanlarm olduğunu, karanlık ve yalnız kalmaktan korkmasının gerekmediğini, devamlı kollandığını düşünmesi açısından önemlidir.

• Hastanın gündüz şekerleme yapmasına izin verilmezse gece daha rahat uyuması sağlanır.

• Akşamları kafein alımından kaçınılması uykuya dalmayı kolaylaştıracaktır.

• Hastanın odasının, koridorun ve tuvaletlerinin gece lambasının olması kazaları önlemede yararlı olacaktır. Ayrıca karanlık hastanın korkmasına ve paniğe kapılmasına neden olur. Bu sebeple eğer gece evde yeterince aydınlanma olmazsa hastanın uyuması zorlaşacak, uykusuz kalması sağlanacaktır.

Demans (Bunama) nedir?

Genellikle ileri yaşlarda sonradan ortaya çıkan ve çoğu kez yavaş ilerleyici olan, beynin bilgi, davranış ve gündelik yaşamı sürdürme konularında gösterdiği yetersizliktir. Her unutkanlık demans değildir. Hafıza yanında başka becerilerin de (konuşma, alet kullanma vb.) etkilenmesi ve kişinin günlük hayatının etkilenmesi durumunda biz bu tabloya demans diyoruz. Kişinin normal yaşamının etkilenmesi tanı için önemlidir.

Belirtileri nelerdir?

Demans sadece hafıza problemi değildir . Bellek kaybı yanında, edinilmiş becerileri (örneğin giyinme, düzgün bir biçimde yemek yeme, alet kullanma becerilerini) yapmakta güçlük, kişilik- davranış değişiklikleri, dili kullanmada- konuşulanları anlamada bozukluk, yol bulamama, aritmetik yapamama, içe kapanma, canlı hayaller görme de demansın belirtileri olabilir. Tüm bu belirtiler beynin etkilenme, küçülme yerine göre ortaya çıkar. Ayrı ayrı veya birarada da olabilir.

Yaşlılık ilişkili unutkanlık, demans başlangıcı olarak adlandırılan tablolar nedir?

Yaşlanma ile kişilerde ılımlı bir unutkanlık olabilir. "Yaşla-ilintili unutkanlık" ismi verilen bu durum ilerlemediği sürece herhangi bir hastalığa yol açmaz. Buna karşın bu tip hastaların ilerleme olup olmadığı konusunda periyodik olarak takip altında olması gereklidir.

Hafif kognitif bozuluk- halk arasında Alzheimer başlangıcı olarak adlandırılan tabloda hastanın kendisinin hafıza ile ilgili belirgin bir yakınması yoktur. Genelde ailesi daha önce yaptığı işlerde bir miktar zorlanma yaşadığını belirtir ancak bizim yaptığımız unutkanlık ile ilgili testlerde belirgin bir bozukluk izlenmez.

Bu tabloya hafif kognitif bozukluk (hafif hafıza bozukluğu) denir. En çok merak edilen ve bizlere sorulan konu bunun demansa dönüşüp dönüşmeyeceğidir. Bir kısmı dönüşebilir. Yılda bu hastaların 10 hastadan birinin demansa dönüştüğü belirtilmektedir. Bu nedenle hastaların düzenli takibi gereklidir.

Demans ve Alzheimer aynı şey midir?

Alzheimer bir demans çeşididir ancak her demans Alzheimer hastalığı değildir. Alzheimer hastalığı dışında demansa neden olan bir çok hastalık ve durum vardır. Alzheimerde hastanın en çok ve ilk olarak hafızası etkilenir. Zaman içinde bu unutkanlığa yön bulamama, giyinememe, idrar tutamama, muhakeme yapamama ve çeşitli davranış bozuklukları eklenir.

Bu hastalık için en önemli risk faktörü ileri yaştır. Alzheimer hastalığının görülme sıklığı yaş ile artmaktadır 65 yaş üstü 100 kişiden 8''''inde Alzheimer hastalığı görülmektedir, 85 yaş üzerindeki kişilerde sıklığı %20’dir. Alzheimer hastalığı beyin hücrelerinin programlanandan daha erken ölmesi nedeniyle olmaktadır.

Yaşla beraber her kişide beyinde hücre ölümü olmaktadır ama Alzheimer hastalığında bu süreç yaşa göre beklenenden daha hızlı olmaktadır. Alzheimer hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir, bir kanser hastalığı değildir.

Alzheimer genetik bir hastalık mıdır?

Genel olarak, Alzheimer hastalığına yakalanma riski, eğer ebeveynlerden biri bu hastalığı yaşamışsa biraz daha yüksektir. Şu an Alzheimer hastalığının kalıtımla nasıl geçtigi konusunda çalışmalar devam etmektedir. Kalıtım yanında başka faktörlerin de ortaya çıkmasına katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Çok nadir (yaklaşık 100 hastanın 5''''inde) olmakla birlikte ırsi formları mevcuttur.

Demans kimlerde sıklıkla görülür, kimler risk altındadır?

Ailede demansı olan birey olması, beyin damar hastalığı için risk faktörleri (yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, şeker hastalığı) olması, sık kafa travması geçirmek, düşük eğitim seviyesine sahip olmak, en önemlisi de ileri yaş(>80) demans için risk faktörleridir.