Ekstrahepatik Safra Kanalı Hastalıklar

Koledokolitiazis ve Kolanjit

Sıklıkla beraber görüldüklerinden bu iki durum birlikte ele alınır. Koledokolitiazis safra yollarında taş bulunmasıdır. Batı toplumlarında, hemen bütün taşlar safra kesesi kaynaklıdır. Asya'da ise, genelde pigmente olan, primer duktal ya da intrahepatik taş oluşumu insidansı çok daha yüksektir. Koledokolitiazis major safra yollarını hemen tıkamayabilir.

Hastaların % 10'unda kolesistektomi cerrahisi sırasında asemptomatik taşlar mevcuttur. Semptomlar şunlara bağlı olarak gelişir: (1) Biliyer tıkanma, (2) pankreatik, (3) kolanjit, (4) hepatik abse, (5) sekonder Biliyer sirozlu kronik karaciğer hastalığı, ya da (6) akut taşsız kolesistit. Kolanjit, safra kanallan duvarlannın akut inflamasyonu için kullanılan bir terimdir. Hemen her zaman, normalde steril olan lumenin bakteriyel enfeksiyonu sonucu ortaya çıkar. Safra akımını engelleyen herhangi bir lezyon, en sık olarak da Koledokolitiazis, kolanjice neden olabilir. Ayrıca kolanjit, safra yollarının cerrahi rekonstrüksiyonunun bilinen bir komplikasyonudur. Ender rastlanan nedenler; tümörler, yerleştirilen stantlar ya da kat eterler, akut pankreatik, bengin striktürlerdir. Bakteriler, daha çok, hematojen yolla değil, Odda sfinkteri yoluyla safra kanallana girerler. Asandan kolanjit, safra yollarına bir kere giren bakterinin intrahepatik safra kanallanı encekte etmeye olan eğilimi temeline dayanmaktadır. Bakteriler, genellikle E. coli, Klebsiella, C10stridium, Bakteroides ya da Enterobakter gibi gramnegatif aeroblardır. Grup D streptokoklar da sık görülür. Ayrıca vakaların yansından iki ya da daha fazla organizma sorumludur.

Dünyada bazı toplumlarda parazitim kolanjit önemli bir problemdir. Bunlar, Latin Amerika ve Yakın Doğu'da Fasciola hepatica ya da şistosomiazis, Uzak Doğu'da C10norchis sinensis ya da Opisthorchis viverrini ve Edinsel immunyetmezlikli hastalarda kriptosporiodistir. Bakteriyal kolanjit genelde, ateş, titreme, abdominal ağrı ve sanlığa neden olur. En ağır kolanjit tipi, pürülan safranın safra kanallanı doldurduğu ve genişlettiği süpüratif kolanjittir. Bu duruma karaciğer absesi oluşumu riski eşlik eder. Kolanjitik hastalarda, kolestazdan çok sepsis riski daha yüksek olduğundan, zamanında doğru tanı ve girişim zorunludur.