Dispraksiya

Dispraksiya

Dispraksiya, disleksiden tamamen farklıdır; ancak disleksili çocuklara karşı izlenen tutum dispraksiya hastası çocuklar için de izlenebilir. Dispraksiya hastası çocukların durumu, bu hastalığı yaşamayan çocukların durumundan çok da farklı değildir. Bu nedenle hastalığın teşhisi zorlaşmaktadır. Dispraksiya, beynin verdiği komutta oluşan bir sorun nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bu hastalık, Amer ikada, gelişimsel koordinasyon bozukluğu olarak adlandırılmaktadır. Bu hastalık halk arasında "sakar çocuk sendromu" olarak adlandırılırdı. Amerika'daki nüfusun %10'unun dispraksiya hastası olduğu bilinmektedir. Dispraksiya hastalarının %70'i erkektir. Dispraksiya derneği, dispraksiya hastası çocukların aşağıdaki belirtileri yaşadığım bildirmiştir.

• Sakarlık

• Duruş bozukluğu, algı bozukluğu, korkak davranışlar

• Sağ ya da sol el kullanma konusunda karar verememe durumu

• Kısa-süreli belleğin zayıf olması, gün içinde yapılacak olan aktivitelerin unutulması

• Okuma ve yazma zorluğu, kalem tutamama durumu

• Yer-yön algısında güçlük

• Fiziksel aktivitelerde sorun; yakalama, koşma, alet tutma ve bisiklet binme gibi işlerde yaşanan zorluklar

• Fobiler, takıntılı ve çocuksu davranışlar

• Organizasyon güçlüğü

• Sıra ile yapılması gereken işlerin sırasını karıştırma, örneğin matematikte 4 işlem

• Enerji boşalımı; dispraksiya hastası çocuklar çok çabuk yorulur ve saatlerce uyur

• Tehlikeleri algılayamama, özellikle de pratik konularda ve bilimsel konularda algı yetersizliği

Dispraksiya hastaları yeni öğrenilen birçok şeyi yapmakta güçlük çekebilir. Hastalar öğrendikleri şeyleri yeterince uğraşırlarsa yapabilirler, bu nedenle hasta yakınları sürekli "bir denese mutlaka yapar" gibi sözler sarf etmektedir. Dispraksiya hastası çocuklar atacakları her adımı planlıyormuş gibi görünmektedir. Dispraksiyalı çocuklar sakar ve korkak bir tavır sergileyebilir. Dispraksiya, yetenek gerektiren ve motor davranışlar grubuna girmeyen davranışların doğru sırayla yapılması konusunda planlama ve koordinasyon yetersizliği olarak da tanımlanabilen bir hastalıktır. Motor davranışların yerine getirilemediği durumlar da görülmektedir. Dispraksiya hastası çocukların el yazıları düzgün değildir. Dispraksiya hastalığı "gelişimsel sözel dispraksiya" hastalığı olarak da görülmektedir. Gelişimsel sözel dispraksiya hastası olan çocuklar bazı sesleri çıkarmakta zorlanır ve kelimeleri sırasıyla söyleyemez.

Gelişimsel Dispraksiya: Aileler ve Profesyoneller için El Kitabı adlı kitabın yazarı olan Madeleine Portwood, gelişimsel dispraksiya hastalığının beyinde yer alan nöronların yeterince gelişememesinden kaynaklandığını bildirmiştir. Nöronların kendi içinde koordinasyon kuramaması nedeniyle beynin komut verip almakta ve işlem yapmakta güçlük çektiğini bildiren Portwood, dispraksiya hastası çocukların bu nedenle kendilerine verilen görevleri yerine getiremediğini belirtmiştir. Portwood, beyin fonksiyonlarının gelişmesi ile birlikte, çocukların da birtakım hareketleri yerine getirme kapasitelerinin arttığına değinmiştir. Bu hareketlerin başında emekleme, yürüme ve ilk kelimeleri söyleme yer almaktadır. Dispraksiya hastası olan birçok genç ideal bir gelişim düzeyini yakalayamamaktadır.

Faydalı Terapiler

Osteopati, kranyal osteopati, akupunktur, homeopati, herbalizm.

Bu tedavilerin yararı bilimsel olarak kanıtlanmamıştır ancak tedavileri sürdüren bazı aileler olumlu sonuçlar aldıklarını belirtmektedir.

Evde Yapabilecekleriniz

• Madeleine Portwood, dispraksiya hastası çocuklarla birlikte günde 20 dakika süresince yapılabilecek olan bazı çalışmaların yararlı olacağından bahsetmiş-tir. Bu çalışmalarda, çocukların yapamadığı hareketler üzerinde durulabilir.Çalışmalara başlamak için ideal yaş üçtür. Portwood, bu çalışmaların hem motor hareketlerin hem de el yazısı gibi kabiliyet isteyen hareketlerin gerçekleştirilmesini kolaylaştırdığına değinmiştir. "Dispraksiya hastası bir çocuk olimpiyata katılacak bir atlet olmayabilir," der Portwood, "ancak yaşıtları ile birlikte spor yapabilir ve oyun oynayabilir."

• Fizik tedavi dispraksiya hastası çocukların koordinasyon yetisini %97 oranında artırır. Fizik Tedavi Derneği tarafından sürdürülen bir çalışma, dispraksiya hastası çocukların koordinasyon yetisinin ve kas gücünün fizik tedavi sonrasında %47-97 oranında geliştiğini belirtmiştir. Çocuklar 8 hafta boyunca fizik tedavi görür, kas gücünü artırmak için önerilen egzersizleri yaparlar. Çocuklar evlerinde de egzersiz programı uygularlar. Çocukların koordinasyon yetilerin gelişmesinin yanında, öz güvenlerinin de arttığı gözlemlenmiştir.

• Dispraksiya ile Yaşamak: Faydalı Ipuçları adlı kitabın yazarı olan Michelle Lee, kitabında, dispraksiya hastası çocukların evde ve okulda karşılaştıkları zorlukların üstesinden gelebilmeleri için birbirinden faydalı bilgiler vermiştir. Lee bir fizik tedavi uzmanıdır ve koordinasyon eksikliği olan birçok çocuğu fizik tedavi ile iyileştirmiştir. Lee, ailelere şu tavsiyelerde bulunmaktadır: "Yaptığınız çalışmaların sonucunda olumlu gelişmeler kaydedip kaydetmediğinize bakın, ilerde yapacağınız çalışmaları şimdiden planlayın ve gözden geçirin, karşılaşılan zorlukların üstesinden gelmek için yapacağınız çalışmalar esnasında oyun oynayın, el ve göz koordinasyonunu güçlendirmeye çalışın, kısa süreli belleği güçlendirin, planlama alışkanlığını uygulayın, eşyalarınızı her zaman aynı yere koyun, işlerinizi rutine bağlayın, elbiselerinizi tek tek giyip tek tek çıkarın."

• Çocuğunuz el yazısı yazmakta zorluk çekiyorsa, çocuğunuza laptop alın.Dispraksiya hastası birçok çocuk kalem kullanmakta zorluk çekerken, klavyeyi kolaylıkla kullanmaktadır! Laptop kullanan dispraksiya hastaları sınıfta daha kolay not alabilmekte ve yaratıcı güçlerini daha rahat kullanabilmektedir.

•Çocuğunuza öz güven aşılayın. Özellikle de sportif aktivitelerde başarılı olamayan erkek çocukları, kendilerini "işe yaramaz" ve "gereksiz" hissetmektedir. Bu çocuklar takım arkadaşları tarafından da küçümsenmektedir. Çocuğunuzun kendisini iyi hissetmesini sağlayın ve içinde bulunduğu durumun bazı konularda kendisine zorluk çıkarabileceğini kabullenmesini sağlayın. Çocuğunuzun koordinasyon yetisini geliştirecek olan çalışmaları birlikte yapın. Çocuğunuz bu tür çalışmaları sizinle birlikte yaparsa, desteğinizi hisseder ve başarısız olduğu dururrı1arda hemen pes etmeye kalkışmaz.

•Çocuğunuzun içinde bulunduğu durum nedeniyle stres e girmesini ve kendisi hakkında olumsuz duygular beslemesini engellemek için çiçek esanslarını kullanın.

• Çocuğunuzun uykusunu iyi almasını sağlayın. Yorulan çocuklar hemen yatak odasına giderek dinlenmelidir. Dispraksiya hastası çocuklar diğer çocuklardan daha fazla uyku ihtiyacı hissedebilir.

• Dispraksiya hastası çocukların aileleri tarafından kurulan "destek ve dayanışma" gruplarına üye olun. Bu sayede yeni tedavi yöntemlerini yakından takip etmiş olursunuz. Ailelerle birlikte deneyimlerinizi paylaşma imkanı da bulabilirsiniz.

• Dispraksiya hastası bazı çocuklar disleksi sorununu da yaşıyor olabilir. Çocuğunuzun disleksi hastası olduğundan şüpheleniyorsanız, mutlaka doktorunuzu görün.