Bitki Ve Sebze Familyaları
Bitki Ve Sebze Familyaları : Meyveler, sebzeler ve sağlık arasındaki bağlantıyı incelerken bitki gruplarından bahsetmenin yararı olur. En yaygın sınıflandırma şekillerinden biri “familya” olarak sınıflandırmaktır. Genelde markette ya da sofrada gördüğünüz bu bitki familyaları şunlardır:
• Hardalgiller (Cruciferae) familyası, adını yeni filiz veren tohumlarına baktığınızda göreceğiniz minik çapraz işaretten almaktadır. Bu familya, çocukların (ve bazı yetişkinlerin) içgüdüsel olarak ancak hiç de akıllıca olmayan bir tavırla uzak durduğu—brokoli, brüksel lahanası, lahana, karnabahar, kara lahana, hardal otu, turp ve su teresi gibi—sebzeleri içerir. Hardalgiller ailesi birçok kanser türüne karşı koruyucu olan isotiyosiyanat, indol, tiosiyanat ve nitrit gibi kimyasallar için iyi bir kaynaktır.
• Kabakgiller (Cucurbitaceae) salatalık, yeşil kabak gibi yaz kabakları ile helvacı kabağı gibi kış kabaklarını ve kavunları içerir.
• Baklagiller (Leguminoseae) alfalfa filizleri, baklagiller, bezelye ve soya fasulyesini kapsar. Baklagillerde bol lif, folat ve prote- az inhibitörleri adı verilen maddeler bulunur. Bunların hepsi de kalp hastalığı ve kansere karşı bazı koruyucu unsurlar sağlayabilir.
• Soğangiller (Amaryllidaceae) familyasında kuşkonmaz, frenle soğanı, sarımsak, pırasa, soğan ve taze soğan bulunur. Bu sebzelerde allisin ve diallil sülfat başta olmak üzere kansere karşı savaşabilen sülfür içerikli maddeler bulunur.
• Turunçgiller (Rutaceae) familyası, greyfurt, limon, yeşil limon, portakal ve mandalinayı kapsar. Turunçgiller C vitamini yönünden zengindir ve limonen ve koumarin adı verilen ve labo- ratuvar hayvanları üzerinde yapılan deneylerde kansere karşı özelliklere sahip olduğu gösterilen bileşikler de içerirler.
• Patlıcangiller (Solanaceae) familyası, patlıcan, biber, patates ve domatesi içerir. Listeden de görebileceğiniz gibi bu, çok çeşitlilik gösteren bir gruptur. Domates büyük miktarda, bir cins antioksidan olan likopen içerir (bak. s. 226). Likopen, prostat ve diğer kanserleri önlemekte önemli bir rol oynayabilen bir maddedir.
• Maydanozgiller (Umbellieferae) familyasında, havuç, kereviz, sap kereviz, maydanoz ve yaban havucu bulunur.
Havuç mükemmel bir beta-karoten kaynağıdır. Beden bu maddeyi A vitamini yapmak için kullanır. Çeşitli araştırmalar beta-karoten ve karotenoid adı verilen diğer ilgili bileşiklerin bazı kanser türleri ile kalp hastalığını önleme ve ileriki yaşlarda belleğin korunmasına yardım etme olasılığını da gündeme getirdi.Herhangi bir meyve ya da sebze bedeninizin enerji elde etmek dışında kullandığı belki de yüzlerce bileşik içerebilir, ancak hiçbir meyve ya da sebze tek başına ihtiyaç duyduğunuz tüm maddeleri içermez. Bu nedenle bu ana grupların her birinden haftada birkaç porsiyon tüketmek iyi bir fikirdir.
Farklı renk gruplarından tüketmek de iyi bir fikirdir. Beslenmenize olgun kırmızı domatesin, kıtır kıtır turuncu havucun, kremsi sarı renkteki kabağın, zümrüt yeşili ıspanağın, sulu sulu mor yabanmersinlerinin, morumsu mavi eriklerin, mor patlıcanınve aradaki tüm renklerin çeşitliliğini katmak öğünlerinizi daha çekici bir hale getirmekle kalmaz, aynı zamanda yararlı fitokimyasal- lardan almanızı da sağlar.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
