Beyin Absesi Nedir?
Beyin Absesi Nedir? : Beyin absesi, patojen mikroorganizmaların beyin dokusunda lokal olarak oluşturduğu kapsüllü irinleşmelerdir. Abseler iltihab hücrelerinin mikroskopik topluluğundan, beyin hemisferlerinin büyük bir bölümünü işgal edecek kadar değişik ölçüde olabilirler. Beyin abselerinin % 50 sinin nedeni ortakulak-mastoid kompleksi infeksiyonlarıdır. Bu kaynaklı abseler genellikle aynı tarafın temporal lobunda veya se- rebelinm hemisferinde gelişirler. Hematojen bir yayılma ile karşı beyin hemisferinde de ender olarak bir abse oluşabilir. Beyin abseleri- nin % lo’undan froiıtal sinüs infeksiyonları, % 5 inden ise açık kafa- tası-beyin yaralanmaları ve cerrahi girişimler sorumludur. Frontal sinüs kaynaklı abseler hemen daima frontal loblarda yerleşirler. Ka- fatası-beyin yaralanması ve cerrahi girişim sonrası görülen abseler ise travmaya uğramış bölgedeki beyin dokusunda gelişir. Abselerin geri kalan bölümü ise vücudun başka bir bölgesindeki septik bir odaktan kan yolu ile yayılan bakterilerin oluşturduğu metastatik abselerdir.
Primer inefksiyon odağı çok defa akciğerlerdeki abse, bronşektazi gibi kronik akciğer hastalıkları, daha ender olarak bakteriel endo- kardit, herhangi bir kemiğin osteomyeliti, cilt infeksiyonları Cselülit, füronkl v.b.) olabilir. Bunlar metastatik beyin urları gibi beynin herhangi bir bölgesinde gelişebilirse de, en sık frontal ve parietal loblarda yerleşim gösterirler.Konjenital siyanotik kalp hastalıklı çocuklarda, beyin absesi sık rastlanan bir olaydır. Bunlarda kanın yüksek pıhtılaşma eğilimi, kandolanımmm yavaşlaması, kalpteki defekt aracılığı ile venöz kanın akciğerlerde filtre edilmeden sistemik dolanıma katılması absenin beyinde oluşumunda rol oynayan faktörlerdir. Metastatik beyin abseleri, vakaların % 60 mda birden fazla sayıdadır.Beyin abselerinden en sık sorumlu patojen bakteri stafilokokus aureus, streptokokus, pnömokokus ve escheria kolidir.
Entemeboa histolitika da ender olarak rastlanır.Belirtiler :Beyin abselerine hayatın herhangi bir çağında rastlanırsa da, en sık 30 yaşma kadar olan devrede görûlür.rErkeklerde kadınlardan biraz daha sıktır.Semptomların başlangıcı tamamıyla sinsi veya ani olabilir. Ateş, titreme .kırıklık ve baş ağrısı gibi genel infeksiyon belirtileri, infek- siyonun beyine yerleştiği ilk günlerde görülürse de çok defa belirli değildir. Fizyopatoloji açısından beyin abseleri hızlı gelişen birer yer kaplayıcı lezyon (YJCL) olup, kafa içi basınç artması sendromuna (KİBAS) yol açarlar
Absenin çevresindeki ödem alanı da KİBAS’m erken görülmesinde bir etkendir. Baş ağrısı, bulantı ve kusma gibi genel KİBAS belirtilerine absenin beyindeki konumu veboyutlarına uyan fokal nörolojik belirtiler eşlik eder. Bunlar motor ve duysal hemipareziler .afazi ve homonim hemianopsidir. Fakal ve generalize konvülsiyonlar sıktır. Genellikle, frontal konumlu abseler- de konfüzyon ve mental bozukluklar görülür. Papilla ödemi hemen her vakada bulunur. Beyin abselerinde, menenjitin de eşlik ettiği nadir haller dışında ateş ve lokositoz görülmeyebilir. Bu nadir durumlarda ense sertliği .ajitasyon ve diğer meningeal belirtiler ve BOS protein ile hücre artışı görülür.Serebellum abseleri, genellikle baş ağrısı, ataksi, horizontal nistag- mus ve diğer serebellar belirtilerle kendilerini gösterirler. BOS dolanım yollarının kapanmasından ötürü KİBAS çok daha süratli gelişir. Gürültülü bir klinik seyir ve anî fıtıklanma ile solunum durması ve ölüm görülebilir.Ayırıcı Tanı :KİBAS ve fokal nörolojik belirtilerin vanısıra hastanın hikâyesinde ortakulak-mastoid kompleksi, paranazal sinüs infeksiyonları, kronik akciğer absesi ve konjenital sivanotik kain hastalığı, o şahısta bir beyin absesinin olabileceğini düşündürmelidir.
Primer infeksiyon odağının saptanmadığı % 20 vakada beyin absesi tanısı koymak veya diğer kafa içi yer kaplayıcı lezyonlardan ayırmak güçtür.Yavaş gelişen abse vakalarında düz kafatası grafileri KİBAS in- direkt bulgularını (çocuklarda sütür açılması, erişkinlerde sella değişiklikleri) gösterebilir, kireçlenmiş pineal glandın itilmeleri kafa içinde bir YKL varlığını kanıtlayım niteliktedir. Kafatası grafileri mas- toid, paranazal sinüs infeksiyonlarınm veya osteomyelitin tanınmasında yararlı olabilir. Ender olarak, gaz husule getiren bakterilerin se- beb olduğu veya hava sinüsleri ile iştirakti abselerde hava-sıvı sevilesi görülebilir. Birçok beyin absesi, kronik akciğer hastalıklarının bir komplikasyonu olduğundan akciğer grafileri tanı için çok yararlıdır.
EEG kortekse yakın abselerde fokal bir yavaşlama ve yaygın harabiyet göstererek tanıya ve lokalizasyona yardımcı olabilir.Beyin sintigrafisi umumiyetle abse bölgesinde radioisotop tutulmasında artma (hiperaktivite) gösterir. Beyin abselerinin tanısında çok değerli bir yöntem olan anjiografide, abse çevresindeki arter ve yenlerin yer değiştirmesi ile jtvaskûler bir lezyon olarak tanınır. Va- kalarm % 50’sinde absenin kapsülü bir boyanma gösterebilir (RingSign-Halka belirtisi).Beyin absesinin tedavisi cerrahidir. Tedavi, absenin tam çıkarılması veya o bölgede kafatasına açılacak bir delik (Burr Hole) ten tekrarlanan~Ponksivonlarla boşaltılmasından ibarettir- Bu ikinci cerrahi yöntemde abse kavitesi içine verilen uygun bir opak madde ile absenin küçülmesi ve kapsülleşmesi izlenir ve gerektiğinde geç bir cerrahi girişimle tam olarak çıkarılır. Abselerin tanı ve girişime hazırlama devresinde geniş spektrumlu antibiyotikler ve kafa içi basıncını düşürmek amacı ile hiperosmolar solüsyonlar (mannitol) kullanılabilir. Girişimden sonra en az 2 hafta antibiyotiklere devam edilmelidir.
Postoperatif epilepsi sık görüldüğünden asgari 1 yıl süre ile an- tiepileptikler verilmelidir. ifZ~ p. f)Epidural ampiyem kafatası kemikleri ile dura mater arasında irin toplanmasıdır. Bu ampiyemler ekseriya mastoid ve paranazal sinüs infeksiyonlarınm, daha nadir olarak da kafatası osteomyelitinin ve cerrahi girişimlerin bir komplikasyonudur. Duranın delinmesi infek- siyonun subdural aralığa yayılmasına sebep olabilir. Subdural ampiyemler çocuklardaki subdural hematomlarm tekrarlanan ponksiyonlarla boşaltılması sonucu da oluşabilir.
Bu ampiyemlere menenjit eşlik edebilir.Baş ğrısı, ilerleyici ur bozukluğu ve konvuısiyon sık belirtilerdir. Hemiparezi ve afazi gibi belirtiler ampiyem altındaki beyin korteksinin basılmasına veya damarların trombozuna bağlıdır.İnfeksiyon subaraknoid aralığa geçmemiş ise BOS şekeri normal, kültür negatif olup, orta derecede hücre artışı saptanır. Düz kafatası grafilerinde sinüslerde bulanıklık, mastoid hücrelerinin sklerozu ve osteomyelit görülebilir. Beyin sintigrafisi ve anjiografi subdural he- matoma benzer bulgular verir. Sintigrafi beyin sathında hiperaktivi- te, anjiografi ise avasküîer bir saha gösterir. BT’de (CT Scan) kafatasının hemen altında yoğunluk azalması saptanır (Bk.: Nöroradyoloji).
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
