Baş-boyun Bölgesi Yanıkları

Solunum sıkıntısı yanıktan 48 saat sonrasına kadar gelişebilir; bu arada hastanın ve Pa02'sinin yakın takip edilmesi gerekir. Hipoksemi ve solunum sıkıntısı gelişirse hasta hemen entübe edilmeli, ödemin gelişmesi beklenmemelidir; ağız ve burun çevresindeki derin yüz yanıkları ve farinks yanıklarında üst solunum yolları obs- trüksiyonu mutlaka gelişir ve bu olgular erkendönemde entübe edilmelidir. Entübasyon tercihen nazal olmalıdır; nazal entübasyon daha iyi tolere edilir ve yanlışlıkla ekstübe olma şansı daha düşüktür. Boyun yanığı olduğunda entübasyon trakeotomiye tercih edilmelidir; çünkü trakeotomi ile sekonder pul- moner enfeksiyon riski çok daha yüksektir. Hasta 3 günden daha uzun süre entübe kalacaksa takibinde trakeotomi açılır. Hastaya, burun ve farinkste ödem gelişmeden nazo- gastrik sonda takılmalı, intestinal ileus sırasında mide sekresyonları aspire edilmeli, ileus hali geçtikten sonra hasta buradan beslenmelidir. Yanık bölgesi temizlenmeli, tetanoz profilaksisi yapılmalı, kıl içeren yerler traş edilmeli, büller patlatılmamak, baş-boyun bölgesi yüksekte tutulmalı ve yanık yerlere basıyı engellemek için simit şeklinde yastık kullanılmalıdır.

Akut dönemde sistemik antibiyotik ve steroid kullanılmamalıdır. Yüzeyel yanıklara serum fizyolojikli kompres uygulanabilir, veya bölgeye antibiyotik veya vazelin emdirilmiş gazlı bez yayılabilir; böylece epite- lizasyon kısa sürede tamamlanır. Derin yanıklara topikal gümüş-sulfadiazin veya mafe- nid asetat uygulanır. Basınç nekrozu riskine karşı bölge topikal antibiyotik uygulaması sonrası açık bırakılmalıdır. Fibrozis ve skar dokusu oluşumunu azaltmak için erken yüz egzersizleri yapılmalıdır. Nekrotik dokular debride edildikten sonra hemen greftlenmeli- dir; daha az kontrakte olduğu ve daha iyi uyum sağladığı için supraklaviküler, retroau- riküler bölgeden veya kafa derisinden tam kat cilt grefti tercih edilmelidir; baş-boyun bölgesine mesh greft uygulanmamalıdır. Greftleşme aşamasında sistemik antibiyotik verilmelidir.Hastalar, yanık tedavisi sırasında, kontraktür ve deformiteleri önlemek için, aktif ve pasif hareketler yapmalıdır. Boyun gibi gevşek dokusu fazla olan yerlerde kontraktürler sık görülür; bunlara karşı çeşitli splintler kullanılabilir. Kollajenin yara iyileşmesi sırasında düzgün yapılanması için bölgeye bası uygulanabilir (elastik bandaj...).

Skar oluşmasını azaltmak için triamcinolon enjeksiyonu yapılabilir.Kulak, baş-boyun yanıklarının önemli bir kısmında etkilenir. Kulak yanıklarının % 25’inde de kondrit gelişir. Tedavide agresif debridman, ılık kompres ve topikal antibiyotik kullanılır. Yanlışlıkla baskı uygulayarak kısmi yanığın tam kat yanığa dönüştürülme- mesi, başın simit şeklindeki yastık üzerine konması çok önemlidir. Kısmi yanıklara topi- kal antibiyotik tedavisi yapılır. Tam kat yanıklarda ise debridman sonrası split-thick- ness cilt grefti uygulanır ve mastoid sargı yapılır.Ağız ve çevresinin yanıklarında ağıza protezler takılarak deformiteler engellenebilir. Alt göz kapağının yanıklarında yanık kısımeksize edilir ve supraklaviküler veya postau- riküler bölgeden tam kat cilt grefti bölgeye uygulanır.

Üst göz kapağı için ise greft, kol iç yüzünden alınmalıdır.Burun cildi kalın olduğu için, bu bölgenin yanıkları genellikle tam kat olmaz. Ciltaltı doku kaybı, kıkırdak hasarı, skar nedeniyle burun kanatlarının deforme olması sonucu burun şekli bozulur. Cilt ve kıkırdak kaybı olan vakalarda pediküllü flep ile burun re- konstrüksiyonu yapılır.