Samsun

Samsun, kaplıca ve içmeler bakımından zengin bir ilimizdir. İlin birçok ilçesinde çok sayıda şifalı su kaynağı bulunmaktadır. Bunların bir kısmının ünü, gerek tarihte oynadığı rol ve gerekse şifalı özellikleriyle tüm ülkede yayılmış durumdadır. Darboğaz Maden Suyu Bafra, Çakal dere Maden Suyu ise Çarşamba ilçelerindedir. Her iki suyun ünü il sınırları dışına taşmış olup, komşu il ve ilçelerden çok sayıda hastayı bölgeye çekmektedir.

Mide ekşimelerine iyi gelen Havli içmeleri Ayvacık'ta, yılancık hastalığının dermanı olduğu söylenen Yılancık İçmeleri ise Kavak ilçesindedir. Yılancık Içmesi, bölgenin tek turizm kaynağıdır. Bu amaçla çevreden gelen ziyaretçiler, bir taraftan ilçe ekonomisine canlılık getirirken, diğer taraftan sağlık turizminin hareketlenmesine katkıda bulunmaktadırlar.

Samsun'un Lâdik ilçesi de, ülkenin çeşitli yerlerinden tedavi amacıyla gelen çok sayıda ziyaretçiyi kendine çekmektedir. Lâdik Kaphcaları diye de anılan bu şifalı sular, ilçe merkezine 10 kilometre uzaklıktaki Hamam ayağı köyünde, Samsun Amasya karayoluna 3, Havza ilçesine ise 13 kilometre mesafededir. Kaplıcaların denizden yüksekliği 60 metredir. Hamam ayağı ve Hırlaş isimlerindeki bu kaplıcalar, Roma ve Bizanslılar tarafından da işletilmiş tarihi kaplıcalardandır. Kalsiyum bikarbonatlı ve magnezyumlu olan suyunun temperatürü 36°C, pH değeri 7.22, radyoaktivitesi 14.15 Emandır

Banyo tedavisi; sinir sistemi rahatsızlıklarına, hernipleji ve çocuk felçlerine önerilir. Ruhsal yorgunluk geçirenler bu sudan fazlasıyla yarar görürler. Dış uygulamalarda genellikle sedatif, içme kürlerinde ise diüretik etkisinden yararlanılır. Kaplıcalarda; tedavi havuzlarının dışında çok sayıda Sira banyolar vardır. Sosyal tesis bakımından sıkıntı çekilmez. Konaklama için, yatak kapasitesi 200'le sınırlı otelinden yararlanılır. Otelin yetersiz kalması durumunda, ilçe merkezindeki diğer konaklama tesislerinden yararlanmak da mümkündür.

Havza Kaplıcaları ise, Samsun'a 85 kilometre uzaklıktaki Havza ilçesindedir. Üç ayrı hamamın yer aldığı kaplıcaların suyu tek bir kaynaktan ve kaptandan dağılmaktadır. Yörenin deniz seviyesinden yüksekliği 650 metredir. Havza Kaplıcaları da tarihi çok eskilere dayanan kaplıcalarımızdandır. Strabon; kaplıcaların eskiden çok meşhur olduğunu ve Romalıların buraya 'Thermal Phosemonitarum' adını verdiklerini yazar. Kaplıcalar, üç farklı hamam kompleksinden oluşmuştur:

a) Büyük Hamam: Bazı tarih kitaplarına göre RomaBians döneminde, bazılarına göre Selçuklu döneminde yapıldığı iddia edilir. Ikinci görüşü savunanlara göre; Roma ve Bizanslılardan kalma hamamlar zamanla harap olmuş, bugün ayakta duran yapılar Selçuklular tarafından yaptırılmıştır. Tarihi kayıtlara göre; bu hamamın bulunduğu yerde büyük bir kilise varmış. 8 Ağustos 1022 tarihinde meydana gelen bir depremde bu kilise yok olmuş. Yeraltında fışkıran sıcak sular, ancak 9 gün sonra durulabilmiş. Daha sonra bu alanın üzerine bir hamam yapılmış.

Amasya Salnamesi'nde; hamamın taş örgülerinin 1245 yılında yapıldığı ve Selçuklu hükümdarlarınca onarıldığı yazmaktadır. Yine aynı kitapta; Büyük Hamam'a, 'Şadi Paşa'ya da 'Sultan Mesut' hamamı da denildiği kaydı düşülmüştür. Biri büyük, iki küçük kubbesi olan hamamın içine Arslanağızı denilen kurnanın yanında ehram şeklinde küçük bir sütun vardır. Burası Kız gözü olarak adlandırılır. Bu nedenle Büyük Hamam, halk ağzında 'Arslanağızı' ya da 'Kız gözü' kaplıcası olarak da bilinmektedir.

b) Küçük Hamam: Büyük Hamam'ın hemen yanında bulunan Küçük Hamam, yapılış itibariyle hiç ona benzemez. Bu hamam, yine Selçuklular döneminde, Amasya amiri Yargıç Paşazade Mustafa Bey tarafından yaptırılmıştır. Mimari tarzı tamamen Selçuklu mimarisine uymaktadır.

c) Maarif Hamamı: Bu hamam hepsinden yeni olup, Abdülhamit'in son Dâhiliye Nazırı Mazlum Paşazade Memduh Haşa tarafından yaptırılmıştır. Atatürk'ün ı 9 ı 9'da on sekiz gün süreyle kaldığı kaplıcadır. Bu konuyla ilgili gelişmeler şu şekilde cereyan etmiştir: "25 Mayıs ı 9 ı 9 tarihinde, Kavak ilçesinden Havza'ya gönderilen telgrafta; 'Mirliva Mustafa Kemal adında bir zat

Havza'ya gelecektir. Böbreklerinden rahatsız olduğu için kaplıcalarda kalacaktır.' denir. Bunun üzerine kendisine Mesudiye Oteli ile Ali Ağazadeler'in konağı hazırlanır ve beklenen kişi aynı gün akşam üzeri Havza'ya gelir. Ilk geceyi konakta misafir olarak geçiren Mustafa Kemal, daha sonra otele yerleşir ve 13 Haziran ı 9 ı 9 gününe kadar orada kalarak hem tedavi olur, hem de milli mücadelenin hazırlıklarına başlar. Atatürk, Samsun'a üçüncü gelişlerinde, yani 24 Eylül ı 924 tarihinde

Havza'ya tekrar uğrar. Havzalı'lara hitaben bıraktığı yazı şöyledir; 'Sizlerle en elemli, en yeisli günlerde tanıştım. Aranızda günlerce kaldım. Bana mazinin hatırasını tekrarlatan şu daire içinde kıyınetkar mesai ve muavenetinizden pek müstefit oldum. Eğer Havzalı'ların o samimi ve metin hüsnü kabulleri olmasa ve eğer Havza'nın Nabi şifalı kaplıcaları ahvali sıhhiyem üzerinde müspet bir tesir bırakmasaydı, emin olunuz ki inkılâp için çalışamayacaktım. Bundan dolayıdır ki,

Havza Ye Havzalı'lara çok şey borçluyum. Kalbi rabıtanda ebediyen salkıyacak ve sizi hiç unutmayacağım. Ilk cüreti, ilk cesareti gösteren sizlersiniz. inkılâp ve cumhuriyet tarihinde kahraman Havza'nın ve Havzalı'ların büyük bir yeri vardır. Gazi Mustafa Kemal." Havza Kaplıcaları'nın suyu, sodyum bikarbonatlı, oligometalik bir sudur. Temperatürü 52°C, pH değeri 7.85, radyoaktivitesi 4.47 emandır. Suyun debisi saniyede 1.6 litredir.

Banyo tedavisi; her çeşit romatizma, nevralji, nevrit, polinevrit, kırıkçıkık sekelleri ile lezyonel olmayan jinekolojik sendromlarda önerilir. Tüm bu hastalıkların tedavisinde sedatif etkisi ön plandadır. Ayrıca, kronik bronşit, mide ve bağırsak ile böbrek hastalıklarında kaplıca suyundan çok olumlu sonuçlar alınır. Türkiye'nin her yerinden ziyaretçilerin geldiği bu ünlü kaplıcalar, yurtdışından da çok sayıda hastayı ağırlamakta, ilgi çeken tarihi mimari yapısı ve şifalı özellikleriyle ilçe turizmine büyük ölçüde katkıda bulunmaktadır. İlçede pek çok otel, motel ve pansiyon vardır. Bunların içinde en önemlisi, aynı zamanda termal hizmet veren iki yıldızlı Maarif Kaplıca Oteli'dir. 23 odada 48 yatakla hizmet veren tesiste her türlü ihtiyacı karşılayacak yardımcı üniteler bulunur.

İlçedeki toplam yatak kapasitesi 2000'i geçer. Belediye'nin sürekli yatırım çabası içinde olması, ilçeyi kısa sürede sağlık turizminin tercih edilen yerlerinden biri haline getirecektir. Samsun ve ilçelerindeki şifalı su kaynakları ve konaklama olanakları hakkında bilgi almak isteyenler, Samsun Turizm Danışma Bürosu'na başvurabilirler.