Hipnoz Ve Hipno Terapi Nedir?

Hipnoz ve Hipno Terapi Nedir?

Hipnotik hali deneyimlemek bir sürekli dizi üzerindedir ve ya hep ya hiç durumu değildir. İnsanların değişik hipnotik fenomenleri deneyimlemek için hipnotik yeteneklere sahip (bireysel farklılık) olduklarını düşünebiliriz. İnsanların çoğu “ hipnotize edilebilir” ancak biz hipnozda yapabileceklerimiz açısından radikal olarak farklıyızdır. Hipnotik yatkınlık şunları içerir: 1) ideomotor olgu; 2)bilişsel yetenekler (imgelem, rüyalar, yaş gerileme ve hipermenezi); 3) duyumsal dışlama ve inkar (analjezi, negatif halüsinasyon); 4) gerçeğin bilişsel-algısal çarpıtması (pozitif halüsinasyonlar, hiperesthesias, anlamın değişmesi) ve 5) post-hipnotik telkinler (amnezi, post hipnotik telkinlere yanıt vermek). Hipnotik yatkınlığı nesnelleştirmek ve ölçmek için hipnotik yatkınlık ölçekleri bir yöntemdir.

Avantajları:

Hipnotik yatkınlık ölçekleri içinde süjeleri hipnotize edilmiş ve hipnotize edilmeye kapasitesi var şeklinde sınıflandıran araştırmalar kullanışlı olmuştur. Ölçekler aynı zamanda, araştırmada karşılaştırmak için kullanışlı standardize edilmiş indüksiyon prosedürleri de sağlarlar. Bir ölçek aynı zamanda klinik ortamda bir teşhis test setine (örn;MMPI ile birlikte) eklenerek ön görüşme aracı olarak da kullanılabilir. Bir ağrı kliniğinde ya da zihinsel sağlık kliniğinde, örneğin, her ne kadar teşhis etmese bile, bu tedavi modeline yüksek oranda yatkın olanları ayırt edecektir.

Dezavantajları:

Hipnotik yatkınlık ölçekleri standardize edilmiş, oldukça direktif ve doğası gereği otoriter bir indüksiyon prosedürü içermektedir. Bazı “düşük yatkınlıktaki” bireyler kişiselleştirilmiş daha endirekt bir prosedüre daha da uyumlu ya da izin verici olabilirler. Bu tür hastalar standardize edilmiş bir prosedüre cevap vermekte başarısız olduklarında, hipnozun faydalı olacağına dair inançlarını yitirebilirler. Dahası, son yüzyıldaki araştırmalar gösteriyor ki; süjelerin hipnoza cevap verirliği onları kullanılacak olan bilişsel stratejiler hakkında eğitmekle arttırılabilir. Dahası, bu tür ölçekler tarafından ölçülen hipnotik yatkınlık seviyesi, hipnotik tedaviye olan cevabın tam bir tahmincisi değildir. Standardize edilmiş ölçekler hipnotik yatkınlığın sabit özellik olduğu varsayımına dayanır. Esasında, cevap verebilirlik hipnoz hakkındaki inançlardan, beklentilerden, motivasyondan, ve hipnotist ile olan ilişkiden etkilenebilir.

Hipnotik Yatkınlık Harvard Grup Skalası, Form A

Bu ölçek 1962 yılında basılmış, bireylere ya da gruplara kasetten, ya da süjelere direkt olarak okuyarak uygulanabilir. Prosedür bir saat sürmektedir, bu süre süjelerin kendi kendilerine doldurdukları öznel raporu da içermektedir (kendilerini puanlıyorlar). Puanlar 0-12 arasında değişiyor. İçerdiği on iki madde şu şekilde( dokuz tanesi bireysel olarak uygulanan Stanford SHSS:A ‘dan alınmış): baş düşmesi, el alçaltılması, kol sabitlenmesi, parmak kitlenmesi, kol katılığı, ellerin birlikte hareket etmesi, sözel engellenme, iletişimsel engellenme, bir sineğin vızıldaması halüsinasyonu, göz katalepsi, post hipnotik telkin ve post hipnotik amnezi. Puanlar, bireysel uygulanan ölçeklerle oldukça yüksek değerde tutarlılık göstermiştir. Güvenirlik ,83. Yayımcı: Consulting Psychologists Pres, 577, College Avenue, Palo Alto, CA 94306

Stanford Hipnotik Yatkınlık Ölçeği, Form A ve B

Bu ölçekler, 1959 yılında yayınlanmıştır ve klinik kullanımdan ziyade araştırma amacı taşımaktadır. Bireysel olarak kullanılıyor ve göz sabitleme indüksiyonu kullanıyor. Puanlar 0-12 arasındadır. İçerdiği maddeler; Harvard Grup Skalasında bahsedilen maddelere ve bunlara ek olarak baş düşmesi yerine bedensel eğilmedir. Güvenilirlik ,83. Test süresi 50 dakikadır. Bütün Stanford ölçekleri gözlemlenebilir hipnotik hareketleri ölçmektedir, sübjektif deneyimleri değil. Yayımlayıcı: Consulting Psychologists Pres, 577, College Avenue, Palo Alto, CA 94306

Stanford Hipnotik Yatkınlık Ölçeği, Form C

Bu formda ölçülen olguların çeşidi arttırılmış (motor vurgudan daha iyi bir fantezi örneklemlerine ve bilişsel çarpıtma maddelerine geçildi) ve form daha da zorlaşan maddeler içermektedir. Göz kapatmak indüksiyonu çıkartıldı, araştırmacıya hangi indüksiyon tekniği gerekliyse onu kullanma imkanı tanıdı. İndüksiyonu tepkiyi ölçmekten ziyade, telkinlere verilen tepkiyi ve derinliği ölçüyor. Bireysel olarak kullanılıyor ve Form A ya da Form B'den sonra kullanılabilmektedir. Madde içerikleri; el alçaltma, elleri hareket ettirerek birbirinden ayırmak, sivrisinek halüsinasyonu, tad halüsinasyonu, kol katılığı, rüya yaş gerilemesi, kol sabitliği, anozmi, ses halüsinasyonu, negatif görsel halüsinasyon, post-hipnotik amnezi. Güvenilirlik ,85. Uzunluğu ve oluşumu klinik kullanımını zorlaştırıyor. Yayımcı: Consulting Psychologists Pres, 577, College Avenue, Palo Alto, CA 94306

Stanford Hipnotik Yatkınlık Profil Ölçeği

Değişik hipnotik yetenekleri ölçmek için dizayn edilmiştir. Tek bir yatkınlık puanına yığılmaktansa, (6 ana genel kategoride) bireyin ayrımsal hipnotik özelliklerini belirlemek için kullanılmaktadır. Ölçekler çok bilişsel odaklıdır. İki form vardır ancak yapısal olarak birbirlerine paralel değildir, birbirlerinin tamamlayıcıları olarak gözükebilirler. Form I‘deki maddeler: el analjezi, müzik halüsinasyonu, anozmi, yemeğin geri çağrılması, ışık halüsinasyonu, rüya, agnozi (ev), aritmetik yetersizlik ve post hipnotik sözel kompülsiyon. Form II‘deki maddeler: sıcak halüsinasyonu, bir yaş gününe gerileme, saatin kayıp kolu, rüya, agnozi (makaslar), kişilik değişimi ve post hipnotik otomatik yazma.

Kısıtlamalar: Daha önce başka bir ölçek ile test edilmeli ve hipnotik cevap verebilirliliğin yüksek Yayımcı: Consulting Psychologists Pres, 577, College Avenue, Palo Alto, CA 94306

Çocuklar ve Yetişkinler için Stanford Hipnotik Yatkınlık Ölçeği:

Stanford Ölçeklerinin daha kısa bir versiyonu. 25 dakika sürüyor. Klinik ortamlarda kullanımı için. Bireysel olarak veriliyor ve içeriği; elleri birlikte hareket ettirmek, rüya, yaş geriletme, post hipnotik telkin ve amnezi. Çocuklar için olan(6-16 yaş); klinik ölçeğin içeriği, el alçaltma, kol katılığı, görsel ve işitsel halüsinasyonlar (TV), rüya, yaş gerilemesi ve psikohipnotik cevap. 4-8 yaşları arasındaki çocuklar için de aynı maddeleri içeren bir versiyonu mevcuttur. Yetişkin versiyonu; E.R. Hilgard ve J.R. Hilgars, Hypnosis in the reliefed of pain. Los Altos CA: William Kaufman, 1975, s.209-221. Yetişkin ve çocuk ölçekleri de W.E. Edmonston The Induction of Hypnosis New York: Wiley ,1986 s.344-355‘te bulunabilir.

Çocukların Hipnotik Yatkınlığı Ölçeği

Bu uzun, bireysel uygulanan 22 maddelik bir ölçektir. 12 maddesi SHSS:A dan alıntıdır. Diğer on maddenin içeriği: televizyon halüsinasyonu, soğuk halüsinasyonu, anestezi, tad halüsinasyonu, parfüm halüsinasyonu, görsel tavşan halüsinasyonu, yaş gerilemesi, rüya ve post hipnotik telkin. 5-16 yaş arasındaki çocuklar için dizayn edilmiştir. Güvenilirlik ,92dir. Yayımcı: Psychologists Pres, 577, College Avenue, Palo Alto, CA 94306

Hipnotik indüksiyon profili

Bu ölçek klinik ortamlarda kullanmak için dizayn edilmiş altı maddelik bir ölçektir. Sadece 5-10 dakika almaktadır. Geçerlik ,76dır ancak malzeme değişkendir bu yüzden güvenirliğinde bazı engeller vardır. SHSS:A ile korelasyonu sadece 22-32 arasındadır.

Barber Telkin edilebilirlik ölçeği:

Sekiz maddelik bir ölçektir (0-3 arasında puanlarla 0-24 arasında toplam bir puan alınabilir). Maddeler: kol alçaltma, kol sabitleme, el kilitleme, susama halüsinasyonu, sözel engelleme, vücut hareketsizliği, post hipnotik benzeri cevap ve seçici anamnez. Çok otoriterdir. Hipnotik indüksiyonla ya da indüksiyonsuz kullanmak üzere tasarlanmıştır ve olgunun katı hipnotik indüksiyon olmadan verilebileceğini göstermek için dizayn edilmiştir. Bir kopyası W.E. Edmonston, Hipnoz İndüksiyonu. New York : John Wiley 1986 s. 369-374.

Yaratıcı Hayal Ölçeği

Bu ölçek bireysel ya da grup olarak uygulanabilir ve klinik ya da araştırma amaçları için uygulanabilir. Barber‘in ölçeğinden daha az tehdit edici ve daha izin vericidir. Doğasından bayağı bilişseldir ve temel olarak hayal etme kapasitesini mi yoksa telkine olan tepkiyi mi ölçtüğü tartışılmıştır. 10 madde içermektedir; kol ağırlığı, el kaldırma, parmak anestezisi, su halüsinasyonu, işitsel, tadsal halüsinasyon, zaman çarpıtması, yaş gerilemesi ve zihin-vücut rahatlaması. Kendi puanlaması (0-4) de dahil olmak üzere 0-40 arasında değişen bir puan alır. Güvenilirlik ,82. Ölçek indüksiyon prosedürünü ölçmez. Bir kopyası .E. Edmonston, Hipnoz İndüksiyonu. New York : John Wiley 1986 s. 374-381 bulunabilir.

Wexler- Alman Dolaylı Hipnotik Yatkınlık Ölçeği

Bu ölçek, Stanford hipnotik yatkınlık ölçeği Form A‘nın ve Harvard grup ölçeğinin bir uyarlamasıdır. Kendi kendini puanlama ölçeği (toplam puan 0-12 arasında) ve bireysel ya da gruplara uygulanabilir. Direkt dil yerine dolaylı dil kullanılır, otoriter bir dil. Güvenilirlik verisi belli değildir. (Harvard grup araştırması ile yapılan karşılaştırmada bazı bireylerin direkt telkinli yaklaşıma daha yatkın olduğunu ve bazılarının en iyi dolaylı telkine cevap verdiği belirtilmiştir ve bu da normal bir dağılım gibi gözüküyor.