Alerji Çeşitleri

Alerji Çeşitleri

Ev tozu alerjisi: Alerjik nezle ve alerjik astımın en sık rastlanan nedeni ev tozları. Ev tozları içinde, ev akarları, kedi, köpek, kuş gibi evcil hayvanlara ait salya, tüy ve deri döküntüleri, küf mantarları, polenler, bakteriler, koltuk, halı, yatak, mobilya gibi ev eşyalarından kaynaklanan alerjenler bulunur.

Ev hayvanlarına ait alerjenler: Özellikle de kediler alerjen kaynağıdır. Köpeklerdeki alerjenler de salya ve tüylerden kaynaklanır. Kemirgen hayvanların ise idrarlarındaki alerjenler önemli. Hamam böceklerinin de alerjen kaynağı olabileceği biliniyor.

Küf alerjisi: Evlerde küfler, serin, karanlık, nemli ve iyi havalandırılmayan ortamlarda çıkar.

Polen alerjisi: Polenler yani çiçek tozları da alerjiye yol açar. Rüzgarların etkisiyle kilometrelerce uzaklara taşınabilirler. Her bitkinin kendine özgü polen zamanı vardır. Daha çok alerjin nezleye yol açarlar.

Egzersiz alerjisi: Jogging, tenis, futbol, bisiklet, kayak, aerobik gibi birçok egzersiz alerjiye yol açabilir. Yemekten veya ilaç alındıktan sonra yapılırsa risk artıyor.

Lateks alerjisi: Bulaşık eldiveni, prezervatif, balon, emzik, yapıştırıcılar, boyalar, ayakkabı, bazı tıbbi gereçlerde kullanılan lateks de alerjiye yol açabiliyor.

Fıstık alerjisi: Fıstık içinde, başta proteinler olmak üzere alerjiye yolaçabilecek birçok madde saptandı. Fıstık yağı, fıstık şurubu, fıstık yağı tozu, cipsleri ve unları da aynı alerjik etkiyi yaratıyor.

Ayrıca, yumurta, süt, çikolata, fındık, soya, balık ve çeşitli deniz ürünleri gibi protein zengini gıdalar da alerjen. Domates, çilek, kırmızı şarap, bazı gıda katkı maddeleri de alerji yapıyor.

Alerji Belirtileri

Alerji kısaca, bağışıklık sisteminin alerjenlere verdiği tepkidir.

Genetik özellikler alerji üzerinde önemli bir rol oynar ve alerjik bir bünyeniz varsa büyük ihtimalle ailenizin diğer bir üyesinde sizinle aynı ya da farklı bir alerji bulunuyordur.

Ayrıca vücudun zayıf olduğu dönemlerde (hamilelik, hastalık gibi) çeşitli alerjenlere karşı normalde olmayan alerjik tepkiler gelişebilir.

Alerji belirtileri bazen yıllarca görülmez, fakat bazı alerjiler yıllar sonra geri gelebilir.

“Alerji belirtileri nelerdir” sorusuna cevap alabilmek için öncelikle vücudunuzun nelere alerjisi olduğunu tam olarak bilmeniz gerekiyor. Ayrıca alerji belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve belirtilerin şiddeti değişebilir.

Genel alerji belirtileri kaşıntı, hırıltılı nefes alıp verme, nefes darlığı ve vücudun çeşitli yerlerinde şişlikler olmakla birlikte bu belirtiler alerjene ve kişiye göre değişebilmektedir.

Alerji Tedavisi

Alerji tedavisine başlanabilmesi için öncelikle neye/nelere alerjiniz olduğu belirlenmelidir. Bunun için bir “alerji uzmanına” gitmelisiniz. Alerji uzmanları alerjinin belirlenmesi ve tedavisi konusunda ihtisas yapmış doktorlardır.

Alerji uzmanı sağlık geçmişinizi inceledikten sonra sizden belirtiler hakkında detaylı bilgiler alır. Cilt ve kan testleri isteyebilir.

Alerji testleri negatif çıkarsa bağışıklık sistemi için bazı diğer testler yapabilir.

Alerjinin nedeni belirlendikten sonra tedavisi, korunma ve ilaçla tedavi olarak 2 ana kategoride yapılır.

Doktorunuz size öncelikle alerjiye neden olan alerjenlerden uzak durmanızı önerecektir ve bu konuda sizi bilgilendirecektir. Şiddetli belirtilerin hafifletilmesi ve yaşam kalitesinin artması için ilaç tedavisi kullanılabilir.

Alerji Nedir?
Alerji, herhangi bir maddeye karşı vücutta oluşan anormal bir hassasiyet reaksiyonudur. Bilinen sık alerji çeşitleri arasında polenler, ilaçlar ya da çevresel etmenlerin tetikledikleri alerjiler bulunmaktadır.

Alerjik reaksiyonun oluşmasında bazı kimyasal maddeler ve kan/dokuda bulunan bazı hücreler rol oynarlar. Kan hücreleri kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) ve trombositler olarak gruplandırılırlar. Kırmızı kan hücreleri oksijeni vücut hücrelerine taşır, trombositler ise pıhtılaşma mekanizmasında etkin rol oynarlar.

Bizim konumuzun kahramanı olan b eyaz kan hücreleri esas olarak vücut savunmasının temel taşlarıdırlar ve bazı alt grupları bulunmaktadır (Bazofil, nötrofil,eozinofil, monosit, mast hücresi). Bu hücreler, direkt olarak vücuda giren “tanımlanmamış” yabancı organizmayı imhaya kalkıştıkları gibi, salgıladıkları bazı kimyasal maddeler aracılığıyla bu aktif savaşa diğer hücreleri de dahil etmektedirler. Beyaz kan hücreleri aynı zamanda damardan dokulara sızarak şekil değiştirmekte ve savunmaya burada da devam etmektedirler.

Tüm bu hücrelerin salgıladıkları kimyasal maddeler çok çeşitlidirler ve herbirinin birçok değişik etkileri bulunmaktadır (Histamin, prostaglandin, bradikinin, kallikrein, Immünglobulinler, vb.). Konumuz açısından basitçe vücuda giren yabancı maddeleri antijen, bununla savaşan hücrelerin özel olarak salgıladıkları cevap niteliği taşıyan maddelerine de antikor adı verilmektedir.

Kısaca toparlayacak olursak;

Allerjen : Vücutta antikor cevabı oluşturan maddedir.
Alerji : Duyarlı hale gelmiş allergenlerle tekrar karşılaşma sonrası inflamatuar mediatörlerin (IgE gibi) salınması ile olusan uyarılma (hipersensitivite) durumunu belirtir
Antikor : Alerjene karşı oluşan bağışık yanıtın bir çeşitidir.
Alerjik reaksiyon : IgE antikor cevabı sonucu oluşan klinik tablo
Atopi : Genetik olarak allerjenlere aşırı reaksiyon sonucu kişinin alerji geliştirmeye yatkın olması durumunu belirtir.

Alerji ve immünoloji konusunda Cilt hastalıkları uzmanı, Enfeksiyon hastalıkları uzmanı, Göz hastalıkları uzmanı, Kulak Burun Boğaz hastalıkları uzmanı, Göğüs hastalıkları uzmanı gibi farklı branş uzman doktorları çalışmaktadır. Alerji uzmanlarının günümüzde başlıca alanları arasında astım, alerjik rinit (saman nezlesi) ve atopik dermatit yer alır. Alerjik bileşeni olan hastalıkları açmak istersek bu üç hastalığın yanı sıra konjuktivit, ürtiker ve anafilaksi sayılabilir. Alerjik reaksiyon, basamak basamak oluşur: 1. basamakta allerjen ile ilk karşılaşma sonrası o alerjene özel ve o alerjeni derhal tanıyan özelleşmiş (spesifik) IgE oluşumu vücut tarafından sağlanır. 2. basamak, erken faz reaksiyonu diye de bilinir. Antijen ile bu antijene spesifik olarak vücut tarafından oluşturulan IgE tekrar karşılaşırsa, vücut bu sefer gecikmeksizin tepki gösterir ve Histamin gibi mediatörler salınır. Histaminin başlıca etkisi, bronşları kasarak havayollarını daraltmak, damarları genişletmektir. 3. basamak ise geç faz reaksiyonudur: Saatler ile günler içinde oluşur ve inflamatuar hücre cevabını yansıtır. Alerjen, aynı zamanda immün hücreleri de (mast hücreleri, T lenfositler) uyararak mediatör (leukotrien, sitokin) üretimini başlatırlar. Plazma sızması sonucu bölgesel ödem, dokularda alyuvar birikimi görülür. Ebeveynlerden birinde atopi olması alerji olasılığını %50 ye ikisinde de olması %66 ya çıkarmaktadır.