Riketsiyalar
Riketsiyalar : Yüzyıl başında Ricketts ve Prowazek'in çalışmalarıyla ortaya çıkarılan mikroorganizma grubu. Bu iki bilim adamı, riketsiya enfeksiyonu sonucunda ölmüşlerdir. Bu mikroorganizma grubuna ait ilk ayrıştırılan etken (döküntülü tifo hastalığı etkeni) bilim adamlarının adıyla, Rickettsia prowazeki olarak adlandırılmış, riketsiyaadı ise bu gruptan öteki mikroorganizmaların genel adı olmuştur.
Akdeniz'de yaygın olan Marsilya humması etkeni Rickettsia conori, Japon gribi etkeni Rickettsia orientalis öteki riketsiyalar arasında sayılabilir.0,3 x 1,5 mikron boyutundaki küre biçimli bu bakteriler zorunlu hücre içi asalağı olup, konak dışında ancak çok kısa süre yaşayabilirler. Bu özellikleriyle her ne kadar virüslere benzeseler de gerek kimyasal yapılan, gerek metabolik özellikleriyle şizomiçetlere daha çok benzerler. İnsan ve hayvanlarda hastalık yapıcı özellikleri oldukça yüksektir. Endotel hücreleri içine girerek burada çoğalırlar.
Damarların duvarında iltihabi değişikliklere ve hiperplaziye (hücre artışı) yol açarlar. Bunu trombüs oluşumu izler. Riketsiyanın damarlar üzerindeki bu patojen (hastalık yapıcı) etkisinde yalnızca etkenin yerleşim yeri ve endotel hücreleri içinde çoğalması değil, aynı zamanda ürettiği bir zehir de rol oynamaktadır. Toksinin beyin ve böbrek gibi organlann özekdokusunda (parenkima) nekroz ve dejenerasyona yol açan etkileri de bilinmektedir. Riketsiyalar insana eklembacaklılar aracılığıyla bulaşır (örneğin Marsilya humması keneyle bulaşır).rima (yarık)Anatomide iki benzer oluşumu birbirinden ayıran aralığı belirten terim; rima palpebralis (gözkapağı yarığı), rima glottidis (iki ses telini birbirinden ayıran yank). Bak. glottis.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
