Hindiba

HİNDİBA (cichorium endivia)

Bileşikgillerden tadı acı, dişli yapraklı bir bitkidir. Hindibanın özellikleri,senenin mevsimlerine göre değişiklik gösterir. Kış mevsiminde soğuk ve rutûbetli, yaz mevsiminde sıcak ve kuru, ilkbahar ve sonbaharda ise normaldir. Çoğukez soğuk ve kuruluğa meyillidir. Mevsimlik bir bitki olup, tohumları uzun uzun olur. Bahçelerde ve bostanlarda yetişir. İlaç olarak kullanılanı bostanlarda bitenidir.

Özellikleri:
Kabızlık yapıcı ve soğutucudur, mideye iyi gelir. Pişirilip sirke ile yenildiği zaman kabızlık yapar, özellikle bahçelerde yetişeni daha etkilidir. Mide için bahçede yetişen yabanda yetişenden daha iyidir ve daha çok kabızlık yapıcıdır, mide zafiyetine karşı da faydalıdır.

Lapası, midede meydana gelen iltihabı teskin eder, nikris hastalığına ve sıcak özellikli göz şişliklerine karşı faydalıdır. Yaprağı ve kökü macun yapılıp merhem gibi sürüldüğü zaman akrep sokmasına karşı iyi gelir.
Mideyi güçlendirir, karaciğerde meydana gelen tıkanıklıkları açar, soğuk veya sıcak özellikli karaciğer ağrılarına karşı faydalıdır.

* Dalak, damar ve iç organlarda meydana gelen tıkanıklıkları açar, idrar yollarını temizler. Karaciğer için en faydalı olanı, acı olanıdır.

* Damıtılmış suyu özellikle yaş rezene suyu ile karıştırıldığı zaman, tıkanıklık meydana getiren sarılık hastalığına karşı gayet faydalıdır.

* Yaprağı dövülüp, sıcak özellikli şişlikler üzerine konulduğu zaman, soğutur ve çözer, olgunlaştırır, göğsü temizler, kan ve safranın hararetini söndürür.

* En uygunu yıkanmadan ve silkmeden yenilmesidir, çünkü yıkandığı ve silkindiği zaman özelliğini kaybeder. Bununla beraber Hindi balda bütün zehirlere karşı faydalı bir panzehir kuvveti vardır.

* Suyu ile göze sürme çekildiği zaman, gözdeki perdeye karşı faydalıdır. Yaprakları ilaç yapımında kullanılır, Akrep sokmasına karşı iyi gelir, bir çokzehirlere karşı mukavemet gösterir.

* Suyu damıtılıp üzerine zeytinyağı döküldüğü zaman, bütün öldürücü ilaçlardan, zehirlenmelerden korur.

* Kökü damıtılıp suyu içildiği zaman;yılan, akrep ve eşek arısı sokmalarına karşı faydalıdır. Kökünün salgıladığı sütü, gözün beyazını cilalayıp parlatır. Kurutulmuş kökleri iştah açıcı bir etkiye sâhibdir.

* Çok lâtif olduğu için, bal ile karıştırıldığı zaman etkisini kaybeder.

* Soğuktan veyasıcaktan meydana gelen karaciğer hastalıklarına karşı faydalıdır.

* Sirke veya şeker ile birlikte yenirse, gaz yapmasını önler. Pişirilerek hazırlanan ilaçlara ve altınotu şurubuna katılır.

*İbni Sina (ölümü 428 H.) Hindibâ'nın tıbbî faydaları ile ilgili olarak "el-Kelâm fı'l-Hindibâ" adında bir risale yazmıştır.
(i. Kayyim s. 442-443: Bağdadi s. 167: Kamus 1/541)

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp