Esnemek
ESNEMEK (tesâüb, hitation)
Esnemek düzensiz bir hayatın belirtileridir. Kişinin yemesi, içmesi, uyuması, ibâdeti, çalışması ve dinlenmesi düzenli olduğu zaman, hemen hemen esnemek mümkün değilir, denebilir.
* Esnemek vücut ağırlığından, usanç ve tembellikten, fazlaca yeyip mideyi tıka basa doldurmaktan meydana geldiği için, iyi bir hal değildir. Elden geldiği kadar bunu engellemeye çalışmak lâzımdır. İnsana tembellik, gevşeklik ve zihin durgunluğu getirdiği için hoş karşılanmamıştır. Nitekim Peygamber Aleyhis-Selâm'ın yemesi, içmesi, ibâdeti ve dinlenmesi hep düzenli olduğundan dolayı, denebilir ki, o hiç esnemezdi, esnediğini gören de olmazdı. Ruhundaki yücelik, kalbindeki aydınlık, dimağındaki parlaklıkonu uyanık vedinç tutmuştur."1
* Peygamber Aleyhis-Selâm da: "Sizden biriniz esneyeceği zaman, gücü yettiği kadar yutkunsun, geri çevirmeye çalışsın!"2
* "Sizden biriniz esneyeceği zaman, elini ağzına koysun! Zira zararlı şeyler ağzına girer."3
* "Yüce Allah aksırmayı sever, esnemeyi sevmez. Sizden biriniz esneyeceği zaman elinden geldiği kadar onu geri çevirmeye (yutkunmaya) çalışsın, esneyipte hâh-hâh demesin! Çünkü böyle yapmanız şeytandandır, o bundan hoşlanır" buyurmuştur."4
* İnsanlara maddî ve manevî her türlü zarar veren şeylerin hepsine birden "şeytan" adı verilmiştir. İnsanın ağzı alabildiğine açık olduğu zaman, içeriye teneffüsle beraber zararlı şeyler, parazitler rahatça girebildiği gibi, küçük zararlıların da girebilmesi mümkündür."5
* Aksırmak; bedenin hafifliği, hareketin kolaylığı, kıllar sebebiyle vücuttaki gözeneklerin genişlemesi gibi sebeplerden ve nezle gibi hastalıktan meydana gelir. Bunun sebebi ise hafif gıdalar almak, az yemek ve az şeyle yetinmektir. Esnemek ise midenin fazlaca doldurulmasından, bedenin ağırlaşmasından dolayı, uykunun galip gelmesinden ve tembellikten meydana gelmektedir. Buna göre aksırmak güzel bir şey; esnemek ise kötü bir şeydir."6
Kaynaklar:
[1]- Aynî 7/280-81: Nihâye 1/204. [2]- Müslim zühd H. 56. [3]- E. Davud edeb H. 5026; Müslim zühd H. 57-59; Müsned 2/397. [4]- Buhârî edeb 7/124-25; Aynî 71280; E. Davud edeb H. 5028: Müsned 2/428. [5]- E. Müfred 2/320. [6]-i. Maâlimü's-Sünen 4/141.
Esnemek düzensiz bir hayatın belirtileridir. Kişinin yemesi, içmesi, uyuması, ibâdeti, çalışması ve dinlenmesi düzenli olduğu zaman, hemen hemen esnemek mümkün değilir, denebilir.
* Esnemek vücut ağırlığından, usanç ve tembellikten, fazlaca yeyip mideyi tıka basa doldurmaktan meydana geldiği için, iyi bir hal değildir. Elden geldiği kadar bunu engellemeye çalışmak lâzımdır. İnsana tembellik, gevşeklik ve zihin durgunluğu getirdiği için hoş karşılanmamıştır. Nitekim Peygamber Aleyhis-Selâm'ın yemesi, içmesi, ibâdeti ve dinlenmesi hep düzenli olduğundan dolayı, denebilir ki, o hiç esnemezdi, esnediğini gören de olmazdı. Ruhundaki yücelik, kalbindeki aydınlık, dimağındaki parlaklıkonu uyanık vedinç tutmuştur."1
* Peygamber Aleyhis-Selâm da: "Sizden biriniz esneyeceği zaman, gücü yettiği kadar yutkunsun, geri çevirmeye çalışsın!"2
* "Sizden biriniz esneyeceği zaman, elini ağzına koysun! Zira zararlı şeyler ağzına girer."3
* "Yüce Allah aksırmayı sever, esnemeyi sevmez. Sizden biriniz esneyeceği zaman elinden geldiği kadar onu geri çevirmeye (yutkunmaya) çalışsın, esneyipte hâh-hâh demesin! Çünkü böyle yapmanız şeytandandır, o bundan hoşlanır" buyurmuştur."4
* İnsanlara maddî ve manevî her türlü zarar veren şeylerin hepsine birden "şeytan" adı verilmiştir. İnsanın ağzı alabildiğine açık olduğu zaman, içeriye teneffüsle beraber zararlı şeyler, parazitler rahatça girebildiği gibi, küçük zararlıların da girebilmesi mümkündür."5
* Aksırmak; bedenin hafifliği, hareketin kolaylığı, kıllar sebebiyle vücuttaki gözeneklerin genişlemesi gibi sebeplerden ve nezle gibi hastalıktan meydana gelir. Bunun sebebi ise hafif gıdalar almak, az yemek ve az şeyle yetinmektir. Esnemek ise midenin fazlaca doldurulmasından, bedenin ağırlaşmasından dolayı, uykunun galip gelmesinden ve tembellikten meydana gelmektedir. Buna göre aksırmak güzel bir şey; esnemek ise kötü bir şeydir."6
Kaynaklar:
[1]- Aynî 7/280-81: Nihâye 1/204. [2]- Müslim zühd H. 56. [3]- E. Davud edeb H. 5026; Müslim zühd H. 57-59; Müsned 2/397. [4]- Buhârî edeb 7/124-25; Aynî 71280; E. Davud edeb H. 5028: Müsned 2/428. [5]- E. Müfred 2/320. [6]-i. Maâlimü's-Sünen 4/141.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
