Hayıt

HAYIT AÇIKLAMA 1

Bilinen Bileşimleri: Dalları ve yapraklarında, uçucu ve sabit yağ, tanen, sineol, şekerler, kristalize maddeler ve bir glikozit vardır.

Özellikleri: Akdeniz, Ege, Batı ve Güney Anadolu'da yetişen, yaz aylarında mor renkli çiçekler açan, 1-3 metre yüksekliğinde olan bir ağaçtır. Küçük ve acımsı meyveleri vardır. Sıcaklık ve kuruluğu üçüncü derecededir. Yaprakları meyve ve çiçekleri güneşe kurutularak saklanır.

Önerilen Hastalıklar: Açıcı ve söktürücü özeliği vardır. Kadınların adet kanamalarını düzeltir. Hazımsızlığa faydalıdır, mide ve bağırsak gazlarını giderir. Karın ağrısını ve ishali keser. Karaciğer ve dalak tıkanıklıklarını giderir, kalp çarpıntısına, baş dönmesine, uykusuzluğa faydalıdır. Ayak şişlerini indirir. Akrep ve arı sokmalarına fayda verir.

Kullanım Şekli ve Dozu: Hayıt otunun yaprağı ve çiçeği birlikte dövülüp, lapa yapılır. Bu lapa, zehirli hayvanın sokmuş olduğu yere uygulanırsa, zehrin etkisini yok eder. Aynı karışım, vücudun dışındaki şişler üzerine uygulanırsa, şişleri indirir. 1 su bardağı kaynar suya, 1 tatlı kaşığı hayıt otu konur, 15 dakika sonra süzülür. Günde 1 veya 3 bardak bu çaydan içilir. Çörekotu ile beraber kaynatılıp, tatlandırılarak içilmeye devam edilirse, anne sütünü artırır.

Yan Etkileri: Kanserli hastaların kullanmamaları gerekir.

HAYIT AÇIKLAMA 2

Diğer isimleri: Ayıd, Ayıt, Beşparmakotu

Bitki: Anadolu' da yaygındır, Akdeniz ülkeleri ve Orta Asya' da yetişir. 6 m'ye kadar yükselebilen, dallanmış çalı veya ağaççıktır. Gövdesi 4 köşelidir.Yaprakları gövdede karşılıklı dizilmiştir. 5-7 parçalı el görünümündedir, uzunluğu 5-10 cm ve eni 2-3 cm civarındadır, alt yüzeyi beyaz tüylüdür. Çiçekleri küçük, kokulu, mavi renkli nadiren pembe renklidir ve başak şeklinde toplanmıştır. Meyve yuvarlak, 3 mm kadar çapında, sert, özel kokulu ve hafif acımsı lezzetlidir.

ilaç etkili kısmı: Olgun kurutulmuş meyveleri kullanılır. Bileşiminde: Agnusid, aucubin gibi iridoidglikosidler, flavonoller (casticin vb.), az miktarda esans, mono ve diterpenler (rotundifuran vb.), tanen ve yağ bulunur.

Kullanıldığı yerler: Adet düzensizlikleri, adet öncesi sorunlar ve meme ağrısında kullanılır.

Kullanılmaması gereken haller: Hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanılmamalıdır, erken doğum veya düşüğe neden olabilir.

İstenmeyen Etkileri: Kaşıntı ve ciltte döküntü yapabilir.

İlaçlarla uyumsuzluğu: Yok

Kullanım miktarı: Hazır ilaç tarifine göre kullanılır.

HAYIT AÇIKLAMA 3

"Beşparmak otu" da denir.
Uçucu yağ içerir.
Anne sütünü artırıcı etkisi vardır.
Hazımsızlığı giderir. Gazı giderici etki gösterir.
Ay hali kanamalarının düzenli olmasını sağlar.
İdrar söktürücü etkisi vardır.
Uykusuzluk, kalp çarpıntısı ve sinir sistemi için faydalıdır.

Kullanılışı: Yarım kaşık hayıt i bardak suda demlenir. Bu çaydan günde 1-2 bardak içilir.

HAYIT AÇIKLAMA 4

Diğer isimler: Beşparmakotu, Ayıt

Latince Adı: Vitex Agnus Castus.

Bitki: EI şeklinde yaprakları olan, yaz aylarında morumsu çiçekler açan, 1-3 metre yüksekliğinde bir ağaççıktır. 0,5 cm'lik küre şeklinde, acımsı meyvalarrvardır.

Yetiştiği Yerler: Fransa, italya, Yugoslavya, Yunanistan, Suriye, Lübnan ve Türkiye'de Akdeniz ile Ege bölgelerinde çok yayılmıştır.

Kullanılışı: Meyvaları ve çiçekleri güneşte kurutularak, suyla kaynatılıp içilir. Dalları, sepet örmek için toplanır.

İçindeki Maddeler: Uçucu ve sabit yağ, tanen, reçine, şekerler ile vitexin, vitexinin ve agnosit maddeleri vardır.

Tibbi Etkiler: Eskiden cinsel isteği azaltmak maksadıyla kullanılmış olmasına rağmen, bu etki kanıtlanmamıştır.

Günümüzde idrar söktürücü, mide, barsak gazlarını giderici ve teskin edici olarak bilinmektedir.

Hayatın beyinde sex harmanlarına etki ettiği bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir. Bu sebeple kadınlarda hormonal sebepli adet kanaması sıklığı veya miktar olarak fazlalığı vakalarında faydalı olabilir.

Ayrıca bazı hassas bayanların adet öncesi gerginlik sivilce, vs. gibi şikayetlerinde de yararlı olabilir. 50 gr. hayıt 1 lt. suda kaynatılarak günde 3 bardak içilir.