Bakla

BAKLA AÇIKLAMA 1

Yetiştiği Yer ve Çeşitleri: Hemen her yerde yetişir. Mısrî ve Kıbtî olmak üzere iki çeşittir.

Kutlanılan Maddesi: Çiçekleri, unu, kabuğu.


Tıbbî Özellik ve Faydaları

Bakla, gıda yönünden çok zengindir. Baklanın taze olanının faydalan daha çoktur. Hazmı kolay, besleyici bir bitkidir. Çiçekleri zamanında, gölgede kurutulur ve kapalı kutularda saklanır.

Baklanın 15 gr. çiçeği bir litre suda haşlanır, günde bir kaç kaşık içilirse, idrarı söktürür, vücuttaki zehirleri dışarı atar. Böbreklerdeki taşların, kuma dönüşmesine yardım eder. Böbrek ağrılarını dindirir, iltihabı giderir.

Kırk gün devamlı yiyen kadın hamile kalmaz. Tavuğa yedirilse, yumurtlamaz.

Kanı durmayan yaralarda ikiye bölünüp yapıştırılsa, kanı durdurur ve insana uyku verir.

Baklanın kabuğu kıl biten yerlere dövülüp sürülse bir daha o yerden kıl çıkmaz.

Bakla suyu ile yüz yıkansa renk güzelleşir. Sulak konulduğu zaman kan kesilmezse. baklanın yarısını kan akan yerlere koymalıdır. Derhal kanı durdurur.

Arpa unu ile karıştırıp, çıbanlara yakı gibi konur. Kulak arkasında ve göz altında olan şişlere balla karıştırılıp sürülebilir. Zeytin yağı ile karıştırarak hanâzir (Boyunda çıkan sıraca-Domuz bay illeti) hastalığına yakı gibi konulsa faydalıdır.

Kabuğu ile beraber suda pişirilip sirke ile yenilse, bağırsak yaralarına ve müzmin ishale iyi gelir. Fakat pişirilirken ilk suyunu değiştirmek lâzımdır ki gaz ve şişkinlik yapmasın. Eski baklanın gazı tazesinden daha azdır.

Yine baklanın kabuklan çıkarılıp her bakla ikiye bölünerek ama yapıştırılırsa gözden akan nezleden mütevellid yaşı keser ve baş ağrısını geçirir.

Kabuğunu üzüm şurubu ile pişirip erkek organlarında, memede olan şişlere ve vücuttaki leke hastalığına yakı gibi konulma şişliği geçirir.

Dövülmüşü badem yağı ile pişirildikten sonra şeker de katılarak yense, öksürüğe ve her cins göğüs üşütmelerine iyi gelir. Dövülüp ince elekten geçirerek göze çekilse, göze beyaz perde inmez.

Kabuğu çıkarılmış bakla yağ, tuz, kekik, tarçın, biber, kimyon, ancundto, yarpaz (kekiğe benzer bir ot) ile pişirilip yemek hertürlü derde devadır. Üstüne de zencefil murabbası yemelidir.

İbn Baytar'a göre bakla pişirildikten sonra Nikrise (Gut) yakı gibi konulsa ve suyu da domuz yağı ile karıştırılıp sinir üzerindeki cerahatlara ve yine nikrise sürülse iyi gelir. Yaprağı ateş, yanığının üstüne konulsa iyi gelir.

Baklayı çok yemek zihni bozar. Bu sebepten dolayı pirinçle yemek tavsiye edilir. Çok bakla yiyenlerde gaz ve şişkinlik sebebiyle kulunç agrıları artar. Bazı kimselerde de boğaz ağrısı yapar denilir. O zaman da badem yağı veya şırlağarı (susarayağı) içmedir.

Çiçekleri, sürgünleri toplanıp kurutulur. 1 litre kaynar suya 50 gr. konur, 20 dakika dinlendirilip süzülür ve yemek arası saatlerde 3-4 su bardağı içilir. Bu çok iyi idrar Söktürür.

BAKLA AÇIKLAMA 2

İçindekiler :Coumarin Ezerin Strikulu Protein Sakkarin Fosforik asit Fluor Şeker Albümin Potas Pektin Kalsiyum Demir Nişasta Kükürt Magnezyum A, B, C vitaminleri.

Yan Tesiri: Fazla yemek gaz ve şişlik yapabilir.

Telafisi: Bakla, pirinç ve nane ile beraber yenir.

Şifası

1) Mesane ve böbrek iltihabı: Bakla yenıneye devam edilir.

2) Mesane kum ve taşları: Bakla kaynatı1ıp suyu balla tat1andırılarak aç karına içilmeye devam edilir. Bakla çiçeği de aynı vazifeyi görür.

3) Kan durdurucu: Kan aldırırken, hacamat yaparken, sü1ük yaparken veya herhangi bir yer kanayınca, bakla ikiye bölünüp kanayan yere yapıştırılır, kan kesilir.

4) Cilt losyonu: Bakla suyu ile yüz pansuman edilirse cilt parlar, güzelleşir.

5) Çıban ve şiş yakısı: Bakla unu, arpa unu ile beraber bana kınştınlıp çıban ve şişlere yakı olarak vurulur.

6) Baş ağrısı: Bakla unu zeytinyağıyla krem yapılıp başa sürülür.

7) Öksürük, bronşit: Bakla unu badem yağıyla pişirilip çorba yapılıp yense soğuk hastalıklarına iyi gelir.

8) Bakla macunu: Bakla unu, zeytinyağı, az tuz, kekik, tarçın, biberiye, kimyon, anason, çörek otu öğütülüp balla macun yapılarak yenmeye devam edilirse soğuk algınlığından oluşan hastalıklara devadır.

9) İdrar söktürücü: Baklaçiçekleri kaynatılıp balla tatlandırılarak aç karına içilmeye devam edilir.

10) İshal: Bakla yemeği ishale iyi gelir.

Tavsiye

Bakla yemeği, fasulye, nohut gibi güçlü bir yemektir, unutulmaya yüz tutmuştur. Bakla, kesilen yere konursa kanı anında durdurur. Bakla, fasulye gibi pişerken ilk suyu dökülürse gaz yapmaz. Bakla lapası, bir türlü inmeyen şişlere bağlanırsa kısa sürede şiş iner.

BAKLA AÇIKLAMA 3

Hayatımızdaki Yeri: Bakla yemeğine en çok yakışan süs, dereotudur. Onu hem güzelleştirir, hem de vitamin bakımından zenginleştirir. Folklorik inanışa göre, kırk gün bakla yedirilen kadın hamile kalmaz ; tavuğa yedirilse yumurtlamaz.

Zeytinyağlı Taze Bakla

Malzeme

1/2 kg. Taze bakla

1 su bardağı su

1/2 demet dereotu

1 adet büyük kuru soğan

1 çay bardağı zeytinyağı

2 adet kesme şeker

1 silme tatlı kaşığı un

Tuz

Hazırlanışı

a) Baklaları yıkayın, uçlarını kesin ve boylarına göre 2-3 parçaya bölün. Bir tencerede yağı kızdırın ve küçük küçük doğranmış soğanları bir miktar tuzla ve şekerle, rengi sararıncaya kadar kavurun. (Tuz ve şeker soğanın çabuk sararmasını sağlar.)

b) Baklaları ilave edin. Tahta kaşıkla karıştırıp, tencerenin kapağını kapatın. 10 dakika kadar baklaları sarartın.

c) Daha sonra, oda sıcaklığındaki suya 1 tatlı kaşığı unu ekleyin. Topak kalmaması için iyice karıştırın. Suyu, tencereye ekleyip, tencereyi hafifçe sallayın. Tencerenin kapağını kapatın.

d) Baklaların boyutuna göre bir saat kadar, orta ateşte, tencerenin kapağını hiç açmadan pişirin. Bu sürenin sonunda suyunu çekecek ve yağına kalacaktır.

e) Altını kapatıp, baklalar soğuyuncaya kadar bekleyin. Servis tabağına alın. Üzerine sızma zeytinyağı gezdirin ve ince doğranmış dereotu serpiştirerek servis yapın. Yanına sarımsaklı yoğurt eklemeyi unutmayın.


Yararları

a) Hazmı kolay ve besleyicidir.

b) Taze bakla, yoğurtsuz yendiği takdirde, Parkinson hastalarına iyi gelir.

c) Bakla suyu ile yıkanan yüzün rengi güzelleşir.

d) Taze baklanın içi çıkarılıp iki ye bölündükten sonra, alna yapıştırıldığında, baş ağrısını geçirir, nezle sırasında görülen göz sulanmasını önler.

Kimlere Yaramaz: Bakla, gaz yapar. Fazla yiyenlerde, kulunç ağrıları artar. Ayrıca fazlası, zihni olumsuz etkiler. Bu olumsuzluğu gidermek için, bakla yemeğine bir miktar pirinç ilave etmek gerekir.

BAKLA AÇIKLAMA 4

BAKLA (VICIA FABA)

Baklagiller (Fabaceae) familyasından bir yıllık otsu bitki. Bir Eskidünya türü olan bakla, sebze olarak yenen taze meyveleri ve kuru tohumları için yaygın olarak yetiştirilir. Anayurdu Asya ve Avrupa kıtası olan baklanın, beş bin yıldır yetiştirildiği bilinir. Bitkinin dik gövdesi 60-150 cm yüksekliğinde ve az dallıdır; gövdeden ve dallardan kısa saplı yapraklar çıkar. Çiçekleri genellikle beyaz renkli, yaprakarın koltuğundan kümeler halinde çıkan badıç biçimindeki meyveleri uzun, tohumları büyük ve yassıdır.

Sıcak iklim koşullarına dayanıklı bir bitki olmayan bakla, yazın yalnızca ılıman kuşağın serin bölgelerinde, kışın ise ılık bölgelerde yetiştirilir; buna karşılık hafif dona dayanıklıdır. Sebze olarak tüketicinin yanı sıra hayvan yemi olarak da kullanılır. 100 gr. baklanın içerdiği besin değerleri şunlardır: 45 kalori; 5 gr. protein; 6. gr. karbonhidrat; O kolesterol, 3 gr. yağ, 1,5 gr. lif; 22 gr. fosfor; 20 gr. kalsiyum; OA gr. demir; 85 gr. sodyum; 110 gr. potasyum; 150 LU A vitamini; 0.04 gr. B1 vitamini; 0.03 gr. B2 vitamini ve 4 gr. C vitamini. 100 gr. kurutulmuş baklada, protein miktarı 5 gr' dan 23 gr' a ve karbonhidrat miktarı ise 6 gr' dan 42 gr' a kadar yükselir.

Baklagillerdeki tüm bitkiler gibi, bedenin kansere yakalanma riski azaltan bakla, kötü kolesterol düzeyini düşürür. İçerdiği ensülin maddesi ile kan şekerini düzene sokar. Fakat baklaya karşı duyarlı kişilerde. Bakla zehirlenmesine (Favizm) neden olur. Bu bakımdan küçük çocuklara bakla yedirilmemesi yerinde olur.

Bakla, Türkiye'nin hemen hemen her yerinde, tarla ya da bahçe ürünü olarak yetiştirilir. Üretim daha çok iç pazara yöneliktir. Seracılığın gelişmesine paralel olarak taze (yeşil) bakla üretimi ve tüketimi de giderek artmaktadır. Kuru bakla üretiminde Çanakkale ve Balıkesir ön sırayı alır; taze bakla üretiminde ise en büyük pay Akdeniz ve Ege bölgelerinin kıyı illerindedir. Antalya, İçel, Aydın bu ilerin en önde gelenleridir.